Subaşı, Pazar
| Subaşı | |
|---|---|
 | |
 Rize'nin konumu | |
  Subaşı Subaşı'nın Rize'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Rize |
| İlçe | Pazar |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 541 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 484 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0464 |
| İl plaka kodu | 53 |
| Posta kodu | 53340 |
Subaşı, Rize ilinin Pazar ilçesine bağlı bir köyüdür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Subaşı köyünün eski adı Haçapiti (ხაჭაპითი) olarak bilinir.[3][4] Bu yer adı Türkçeye "Hacabit" veya "Haçabit" şeklinde girmiştir. Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Hacabit (خجابت) ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Haçabit (خچابت) olarak geçer.[5][6]
Haçapiti köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, antik çağda Kolheti Krallığı'nın bir parçasıydı. Osmanlılar bu bölgeyi, 1461 yılında Trabzon İmparatorluğu'nu ortadan kaldırdıktan sonra ele geçirmiştir. Bu yerleşim, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre, Trabzon vilayetinin Lazistan sancağına bağlı Atina kazasının bir köyüydü. Nüfusu 27 hanede yaşayan 98 kişiden oluşuyordu. Söz konusu sayının sadece erkek nüfusunu ihtiva etmesi ihtimali bulunmaktadır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 150 koyun, 124 keçi, 50 inek ve 20 öküz kaydedilmiştir.[7]
Haçapiti köyü Birinci Dünya Savaşı sırasında Rus idaresi sınırları içinde kalmıştır. Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, 1917 yılında Lazistan bölgesine yaptığı araştırma gezsisinin notlarında Haçapiti (ხაჭაპითი) şeklinde not ettiği köyde 60 hanede 438 kişinin yaşadığını yazmıştır.[8] Nikolay Marr ise, 1910 yılında Haçapit ve Bogina köylerinde Hemşinlilerin yaşadığını belirtmiştir.[9]
Haçapit köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Atina kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[10] 1935 genel nüfus sayımında, Artvin ve Rize vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Pazar kazasının merkez nahiyesinin bir köyüydü ve nüfusu 541 kişiden oluşuyordu.[11] Haçapiti veya Haçabit Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Subaşı olarak değiştirilmiştir.[12] 1965 genel nüfus sayımında Subaşı köyünün nüfusu 869 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde 216 kişi okuma yazma biliyordu.[13]
Ünlü cerrah Mehmet Haberal Subaşı köyüne doğmuştur.
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Köy; Rize il merkezine 40 km, Pazar ilçe merkezine 9 km uzaklıktadır.[14]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 484[2] |
| 2019 | 490[2] |
| 2018 | 564[2] |
| 2017 | 454[2] |
| 2016 | 439[2] |
| 2015 | 424[2] |
| 2014 | 324[2] |
| 2013 | 477[2] |
| 2012 | 461[2] |
| 2011 | 475[2] |
| 2010 | 549[2] |
| 2009 | 593[2] |
| 2008 | 415[2] |
| 2007 | 367[2] |
| 2000 | 519[14] |
| 1990 | 1.134[14] |
| 1985 | 1.053[14] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Subasi, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Rize Pazar Subaşı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ^ "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 157". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ İrfan Aleksiva - İsmail Avcı Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, s. 28, ISBN 978-605-89094-0-3
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 370, ISBN 9789157871117.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 619.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 371, ISBN 9789157871117.
- ^ "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 157". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 70, ISBN 9786055753634.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 619.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 159" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 665.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 527" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ a b c d "Subaşı Köyü". YerelNet.org.tr. 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Haçapit Köyü Sitesi4 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Subaşı, Pazar için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft