Boğazlı, Pazar
| Boğazlı | |
|---|---|
 | |
 Rize'nin konumu | |
  Boğazlı Boğazlı'nın Rize'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Rize |
| İlçe | Pazar |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 267 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 477 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0464 |
| İl plaka kodu | 53 |
| Posta kodu | 53340 |
Boğazlı, Rize ilinin Pazar ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Boğazlı köyünün eski adı Cigeture'dir.[3][4] Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze de köyü adını 1917 yılında Cigeture (ჯიგეთურე) şeklinde yazmıştır.[5] Bu yer adı Türkçeye benzer biçimde girmiştir. Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesi ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Cigeture (جیكتورە) olarak geçer.[6][7]
Cigeture köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[8] Bu yerleşim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre, Trabzon Vilayeti'nin Lazistan sancağının Atina kazasına bağlıydı ve nüfusu, 43 hanede yaşayan 135 kişiden oluşuyordu. Söz konusu sayının sadece erkek nüfusu olması ihtimali bulunmaktadır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 74 koyun, 22 keçi, 85 inek ve 20 öküz kaydedilmiştir.[9]
Cigeture, Birinci Dünya Savaşı'nda Rusların eline geçti. Rus idaresi sırasında, 1917 yılında Lazistan bölgesine araştırma gezisi yapmış olan Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze köyü adını Rusça Cigatore (Джигаторе) şeklinde yazmıştır. Bu tarihte köyde 50 hanede 402 kişi yaşıyordu.[5] Nikolay Marr 1910 yılında Atina kazasında 69 köy bulunduğunu ve bu köylerden 64'ünde Lazca konuşulduğunu yazmış, Cigeture köyünü de Lazcanın konuşulduğu yerleşim yerleri arasında saymıştır.[10]
Cigeture köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Atina kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[7] 1935 genel nüfus sayımında "Cigetoro" şeklinde kaydedilmiş olan köy, Artvin ve Rize vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayetinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 490 kişiden oluşuyordu.[11] Cigeture Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Boğazlı olarak değiştirilmiştir.[12] 1965 genel nüfus sayımında Boğazlı köyünün nüfusu 970 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde 250 kişi okuma yazma biliyordu.[13]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy; Rize il merkezine 46 km, Pazar ilçe merkezine 9 km uzaklıktadır.[14] Köyde Bodatzari Deresi bulunmaktadır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 477[2] |
| 2019 | 502[2] |
| 2018 | 565[2] |
| 2017 | 403[2] |
| 2016 | 434[2] |
| 2015 | 435[2] |
| 2014 | 422[2] |
| 2013 | 517[2] |
| 2012 | 455[2] |
| 2011 | 467[2] |
| 2010 | 496[2] |
| 2009 | 512[2] |
| 2008 | 466[2] |
| 2007 | 451[2] |
| 2000 | 566[14] |
| 1990 | 1.013[14] |
| 1985 | 1.273[14] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Bogazli, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Rize Pazar Boğazlı Köyü Nüfusu". Nufusune.com. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ^ Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 72, ISBN 9786055753634.
- ^ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 105, ISBN 978-605-89094-0-3
- ^ a b "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 170". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2024.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 370, ISBN 9789157871117.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 619.
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 371, ISBN 9789157871117.
- ^ Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 71, ISBN 9786055753634.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 72.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 629". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 526" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Haziran 2024.
- ^ a b c d "Boğazlı Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.