İçeriğe atla

Sinekdoş

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sinekdoş, (Yunancaσυνεκδοχή [synekdokheː], ‘eş zamanlı anlam’) iletişimin her alanında kullanılan bir olayın, kurgunun veya nesnenin sadece küçük bir parçasını sunarak bütününü anlatma yöntemidir. Edebiyatta mecaz-ı mürsel sanatıyla benzerlik taşıyan bu yöntemin ayırt edici yönü ise diğer sanat dallarına da uygulanabilen temsilî bir anlatım yöntemi olmasıdır.

Sinema, fotoğraf veya resimde bir bıçak, cinayeti; bir martı, denizi; bir çan, kiliseyi veya Hristiyanlığı temsil amacıyla kullanılabilir. Sembolleştirmeden farkı ise çan örneğinde olduğu gibi ana sembol olan çarmıh yerine ana ögeyi çağrıştırmaya yetebilecek herhangi bir parçanın bütünü temsilen kullanılabilmesidir.

Sesli Sinekdoş

[değiştir | kaynağı değiştir]

2013 yılında Mikail Karaali tarafından isimlendirilmiş, özellikle ses sanatı ve müzik alanlarında kullanılan sesli temsilî anlatım yöntemidir.[1] Sinekdoşun edebî ve görsel sanatlara kıyasla daha soyut düşünülmesi gereken sesli versiyonudur. Bir nevi mecaz-ı mürselin ses ve müzikteki karşılığı olarak da düşünülebilir. Bu yönteme göre bir enstrüman, bütün bir orkestrayı; kısa bir melodi, bütün bir senfoniyi; sürtünen ve çarpışan metallerin sesi, sanayiyi; bir martı sesi, denizi; hatta tüm bunların yanı sıra salt bir sessizlik; yokluk ve hiçliği çağrıştırabilir. Yani temelde sesli sinekdoş, ses yoluyla küçük bir parçadan bir bütünün algılanmasını sağlayan işitsel bir anlatım yöntemidir.[2][3][4]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 13 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Ağustos 2016. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2016. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2016. 
  4. ^ https://riunet.upv.es/handle/10251/38038 [yalın URL]