Sermet Çifter

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Ahmet Sermet Çifter (12 Ekim 1903, İstanbul, Osmanlı Devleti - 7 Aralık 1950, İstanbul), Türk mühendis ve bankacı. İstanbul Halk Sandığı yani günümüz Halk Bankası'nın İstanbul müdürlüğünü yapmıştır ve Yapı ve Kredi Bankası'nın kurucu genel müdürüdür.

Erken hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1903 senesinde İstanbul Bakırköy'de doğan Sermet Çifter, Bakırköy'de bulunan Baruthane'nin müdürü olan babasının teşvikiyle kimya alanındaki gelişmeleri de göz önüne alarak devlet bursuyla Almanya'nın Heidelberg Üniversitesi'nde kimya eğitimi almıştır. Bu süre zarfında Almanya'daki ekonomik ve sosyal gelişmeleri yakından ilgiyle takip etme imkanı bulmuştur. Çifter kendi branşının haricinde bankacılık ve finans alanındaki yeniliklerle de yakından ilgilenmiştir.

Eğitimini tamamlayıp yurda dönmesinin akabinde Emlâk Bankası bünyesinde çalışmaya başlamış, kariyerinde hızla yükselmiş ve İstanbul'da bankacılık camiasında tanınan bir isim haline gelmiştir.[1]

Mustafa Kemal Atatürk'ün 1936 yılı meclis açılış konuşmasında dile getirdiği "küçük kredi mevzuunun ehemmiyetle ele alınması" hususuna istinaden 8 Kasım 1937'de sunulan vizyonla, 28 Mayıs 1938'de 2284 sayılı kanunla KOBİ finansmanında Halk Bankası ve Halk sandıkları kurulmuş ve İstanbul Halk Sandığı'nın başına Sermet Çifter getirilmiştir.[2]

Yapı Kredi yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Halk Sandığı müdürü olarak görev yaptığı süre zarfında mevduat toplama ve KOBİ finansmanı hususlarında büyük başarı kaydeden ve geniş bir çevreye hitap eden Sermet Çifter'in yolu o yıllarda Türkiye Şeker Fabrikaları genel müdürü olan Kazım Taşkent'le kesişir.

Almanya'daki hizmet sektörünü iyi tanıyan Kazım Taşkent, modern ve yenilikçi bir banka kurma fikrine Sermet Çifter'i ikna ederek Türkiye'nin ilk ulusal hususi bankasının temellerini atar.[3] Sermet Çifter 9 Eylül 1944 yılında Yapı Kredi Bankası'nın operasyonel yapısını oluşturarak faaliyete başlar.

Hizmet sektöründen aşina olunan kura ile hediye verme ve benzeri promosyonlar dışında tam sayfa gazete reklamları da veren Yapı ve Kredi Bankası bu faaliyetleri neticesinde bankacılıkta ciddiyeti bozmak gibi ithamlarla çokça eleştiriye maruz kalır. Bir radyo sevdalısı olan Sermet Çifter ve Kazım Taşkent medyanın önemini yakinen takdir ediyorlardı. Bu hususta Sermet Çifter yönetim kurulunu da ikna etmiş ve kısa sürede Yapı ve Kredi Bankası'nı hususi işler için ayırdığı genel müdürlük örtülü ödeneği en yüksek olan bankalardan biri haline getirmiştir.[4] Yoğun çalışmalar neticesinde sadece 7 senede Türkiye'nin en büyük 3. bankası haline gelmiştir.[5]

Kuruluşundan 3 yıl sonra 1947 yılında Yapı Kredi Bankası ciddi bir krizin eşiğine sürüklenir. Bahçekapı şubesinde parasını çekmek isteyen bir mudinin parasını alamadığına dair bir söylenti neticesinde banka şubelerinde yığılmalar olmuş ve mudiler mevduatlarını talep eder hale gelmiştir. Bu noktada Sermet Çifter dönemin İstanbul Rum Cemaati'nin lideri konumundaki Vasil Kozmidis ile hususi dostluğunu kullanmış ve Yunan Bankerler vasıtasıyla Yapı Kredi Bankasına yaklaşık 30 milyon dolar finansman sağlanmasının önünü açmıştır.

Ölümü ve hatırası[değiştir | kaynağı değiştir]

Sermet Çifter adına Yapı Kredi Bankası tarafından kendi ismine İstanbul Galatasaray'da bünyesinde 40.000 ciltten fazla eser ve 1600 adedi aşkın yazma eser ihtiva eden bir kütüphane tesis edilmiştir.[6] Sermet Çifter 1948 yılında Yapı Kredi Bankası'nın yönetim kurulu toplantısı esnasında beyin kanaması geçirerek kısmi felç geçirmiş, 1950 yılında hayatını kaybetmiş ve Zincirlikuyu Mezarlığına defnedilmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Abaç, Sadi (2003). Kazım Taşkent ve Yapı Kredi Bankası (2 bas.). Beyoğlu, İstanbul: YKY. ISBN 975-363-995-3. 
  2. ^ "Halk Bankası ve Halk Sandıkları". 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2024. 
  3. ^ Taşkent, Kâzım (1997). Yaşadığım Günler : Yaşantı (1894-1991) (1 bas.). Beyoğlu, İstanbul: YKY. ISBN 975-363-649-0. OCLC 38601929. 
  4. ^ "Zaman Tüneli". 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2024. 
  5. ^ Abaç, Sadi (2003). Kazım Taşkent ve Yapı Kredi Bankası (2 bas.). Beyoğlu, İstanbul: YKY. s. 46. ISBN 975-363-995-3. 
  6. ^ "Yapı Kredi Araştırma Kütüphanesi". 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2024.