Savaşın Felaketleri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Savaşın Felaketleri
Los Desastres de la Guerra
Sanatçı Francisco Goya
Yıl 1810 - 1820 arası
Tür Gravür

Savaşın Felaketleri[1][2] (İspanyolca Los desastres de la guerra[3]), İspanyol ressam Francisco de Goya'nın 1810 ile 1815 yılları arasında çizdiği 82[a 1] gravürden oluşan bir dizi resimdir. Serideki resimlerde savaşın korkunçluğu olduğu gibi ve etkileyici şekilde anlatılmıştır. Baskı resimlerde, İspanyol Bağımsızlık Savaşı sırasında işlenen acımasız suçlar ayrıntılı şekilde betimlenmiştir.

Resimler Goya'nın sağlığında sadece iki set olarak basıldı ve ressam bunlardan birini sanat eleştirmeni olan arkadaşı Ceán Bermúdez'e verdi. Bu iki set ressamın ölümüne kadar hiç yayımlanmadı. Setin ilk yayımlanışı 1863'te Real Academia de Bellas Artes de San Fernando'nun girişimiyle gerçekleşti. Bunu 1892, 1903 ve 1906 baskıları izledi.

Resimlerin tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Madrid'de yaşayan Goya, General Palafox'un isteği üzerine, Zaragoza Kuşatması'nı görmek ve resimlemek üzere 2-8 Ekim 1808 tarihleri arasında Zaragoza'ya bir seyahat gerçekleştirdi.[4] Goya bu seyahat boyunca, Sierra de Tardienta'da Barut Üretimi ve Sierra de Tardienta'da Kurşun Üretimi gibi tablolarının yanı sıra, Savaşın Felaketleri serisinde yer alacak olan savaş sahnelerini tasarladı.

Goya 1808'in Ekim ayından itibaren, şu anda Prado Müzesi'nde bulunan hazırlık eskizlerini çizdi ve bunların üzerinde fazla değişiklik yapmadan - ancak kompozisyonun evrenselliğini sağlamak ve geleneksel kahramanca ölüm temasını dışarıda bırakmak için bazı detayları silerek -, çoğu resimde görülen tarih olan 1910'da resimlerin kalıplarını hazırlamaya başladı.

Goya resimleri tamamlandıktan hemen sonra inceleyen Jesusa Vega, gerek kullanılan kâğıtların gerekse baskı kalıplarının düşük kalitede olduğunu söyledi. Bu durum ressamın ne Boğa Güreşi (1816) ne de Akılsız Yaratıklar (1815 - 1823) isimli gravür serilerinde görülüyordu. Bu durumda resimler, Goya'nın daha kaliteli baskı tekniklerinin arayışı içinde olduğu geçici bir dönem olan 1815 yılında tamamlanmış olmalıydı.

Buna göre, Savaşın Felaketleri serisi, 1808 ile 1815 yılları arasında İspanya'da gerçekleşen olayları anlatmaktaydı. Resimlerin bu dönemde yayınlanmamasının sebebi, Glendinning'e göre, özellikle sonlardaki resimlerde mutlakiyetin acımasızca eleştirilmiş olmasıydı.

Kullanılan teknik[değiştir | kaynağı değiştir]

Resimlerin yapılışında, kuru ve sulu boyaların kullanıldığı uçlarla yapılan oyma baskı yöntemi kullanıldı. Bu seride bakır üzerine kezzapla kazıma yönetimi çok fazla kullanılmadı. Goya, Los Caprichos serisinde sıklıkla kullandığı bu teknikten, savaş şartlarında çizilen Savaşın Felaketleri'nde, muhtemelen malzemenin kıt olması sebebiyle faydalanamadı.

Gravürler[değiştir | kaynağı değiştir]

82 gravürden oluşan serinin tam listesi:[5]

Sayı Resim Başlık Boyutlar (mm) Açıklama
0 Goya-Guerra (00).jpg Kapak
1 Goya-Guerra (01).jpg Tristes presentimientos de lo que ha de acontecer 178x220 Dizleri üzerine çökmüş, göğe doğru bakmakta olan paçavralar içindeki adam ileride olup biteceklerin habercisi gibi görünen bir karanlık tarafından sarılmıştır. Ellerini iki yana açışı, İsa'nın Getsemani Bahçesi'nde dua edişini anımsatır ve Goya'nın iki tablosunda daha görülür. Bu gravür muhtemelen seriye kapak olarak kazınmıştır ve diğer gravürleri görecek olan kişiler için bir uyarı niteliğindedir. Kullanılan başlık durumun çaresizliğini vurgular.
Olacaklara dair kasvetli özseziler
2 Goya-Guerra (02).jpg Con razón o sin ella 150x209
Haklı mı haksız mı?
3 Goya-Guerra (03).jpg Lo mismo 162x223
Tıpatıp
4 Goya-Guerra (04).jpg Las mujeres dan valor 157x207
Kadınlar işin hakkını verir
5 Goya-Guerra (05).jpg Y son fieras 158x210
Ve tuttuklarını koparırlar
6 Goya-Guerra (06).jpg Bien te se está 144x210
Bunu hak ediyorsun
7 Goya-Guerra (07).jpg ¡Qué valor! 158x209
Ne büyük bir değer!
8 Goya-Guerra (08).jpg Siempre sucede 178x219
Her zaman böyle olur
9 Goya-Guerra (09).jpg No quieren 156x209
İstemiyorlar
10 Goya-Guerra (10).jpg Tampoco 159x219
Hiçbiri
11 Goya-Guerra (11).jpg Ni por esas 162x213
Bu durumda bile
12 Goya-Guerra (12).jpg Para eso habéis nacido 163x237
Dünyaya bunun için geldiniz
13 Goya-Guerra (13).jpg Amarga presencia 143x169
Varolmanın acısı
14 Goya-Guerra (14).jpg Duro es el paso! 143x168
Adım atmak zor!
15 Goya-Guerra (15).jpg Y no hay remedio 142x168
Çare yok
16 Goya-Guerra (16).jpg Se aprovechan 162x237
İstismar ediyorlar
17 Goya-Guerra (17).jpg No se convienen 148x212
Anlaşamıyorlar
18 Goya-Guerra (18).jpg Enterrar y callar 163x237
Ölüleri göm ve sus
19 Goya-Guerra (19).jpg Ya no hay tiempo 166x239
Artık zaman kalmadı
20 Goya-Guerra (20).jpg Curadlos, y a otra 162x237
Onları iyileştir, sonra da bir başkasını
21 Goya-Guerra (21).jpg Será lo mismo
Aynı şey olacak
22 Goya-Guerra (22).jpg Tanto y más
Daha fazlası
23 Goya-Guerra (23).jpg Lo mismo en otras partes
Başka yerlerde de böyle
24 Goya-Guerra (24).jpg Aun podrán servir
Hâlâ hizmete koşabilirler
25 Goya-Guerra (25).jpg También estos
Bunlar da var
26 Goya-Guerra (26).jpg No se puede mirar
Bakmak mümkün değil
27 Goya-Guerra (27).jpg Caridad
Hayırseverlik
28 Goya-Guerra (28).jpg Populacho
Ayaktakımı
29 Goya-Guerra (29).jpg Lo merecía
Bunu hak etmişti
30 Goya-Guerra (30).jpg Estragos de la guerra
Savaşın getirdiği yıkım
31 Goya-Guerra (31).jpg ¡Fuerte cosa es!
Zor bir durum
32 Goya-Guerra (32).jpg ¿Por qué?
Neden?
33 Goya-Guerra (33).jpg ¿Qué hay que hacer más?
Daha fazlası olur mu?
34 Goya-Guerra (34).jpg Por una navaja
Bir ustura için
35 Goya-Guerra (35).jpg No se puede saber por qué
Nedendir bilinmez
36 Goya-Guerra (36).jpg Tampoco
Bunu da bilmiyoruz
37 Goya-Guerra (37).jpg Esto es peor
Daha kötüsü
38 Goya-Guerra (38).jpg Bárbaros!
Barbarlar!
39 Goya-Guerra (39).jpg ¡Grande hazaña! Con muertos!
Büyük marifet! Ölülerle!
40 Goya-Guerra (40).jpg Algun partido saca
Öyle de olur, böyle de
41 Goya-Guerra (41).jpg Escapan entre las llamas
Alevlerin içinden kaçıyorlar
42 Goya-Guerra (42).jpg Todo va revuelto
Her şey altüst oldu
43 Goya-Guerra (43).jpg También esto
'Bir de bu
44 Goya-Guerra (44).jpg Yo lo vi
Onu gördüm
45 Goya-Guerra (45).jpg Yo esto también
Hem de bunu
46 Goya-Guerra (46).jpg Esto es malo
Bu kötü bir şey
47 Goya-Guerra (47).jpg Así sudedió
İşte böyle oldu
48 Goya-Guerra (48).jpg ¡Cruel lástima!
Zalim merhamet!
49 Goya-Guerra (49).jpg Caridad de una mujer
Bir kadının yardımseverliği
50 Goya-Guerra (50).jpg ¡Madre infeliz!
Mutsuz anne!
51 Goya-Guerra (51).jpg Gracias a la almorta
Acı baklaya şükür
52 Goya-Guerra (52).jpg No llegan a tiempo
Yetişemediler
53 Goya-Guerra (53).jpg Expiró sin remedio
Umutsuzca nefes alıp verdi
54 Goya-Guerra (54).jpg Clamores en vano
Beyhude feryatlar
55 Goya-Guerra (55).jpg Lo peor es pedir
En kötüsü dilenmek
56 Goya-Guerra (56).jpg Al cementerio
Mezara
57 Goya-Guerra (57).jpg Sanos y enfermos
Sağlamlar ve hastalar
58 Goya-Guerra (58).jpg No hay que dar voces
Seslenmemek gerek
59 Goya-Guerra (59).jpg ¿De qué sirve una taza?
Bu tas ne işe yarar?
60 Goya-Guerra (60).jpg No hay quien los socorra
Onlara yardım eden kimse yok
61 Goya-Guerra (61).jpg Si son de otro linage
Eğer başka bir sınıftan geliyorsa
62 Goya-Guerra (62).jpg Las camas de la muerte
Ölüm döşekleri
63 Goya-Guerra (63).jpg Muertos recogidos
Üst üste ölüler
64 Goya-Guerra (64).jpg Carretadas al cementerio
Mezarlığa giden araba dolusu yük
65 Goya-Guerra (65).jpg ¿Qué alboroto es este?
Bu nasıl kargaşa?
66 Goya-Guerra (66).jpg ¡Extraña devoción!
Tuhaf sofuluk!
67 Goya-Guerra (67).jpg Esta no lo es menos
Bu da hiç az değil
68 Goya-Guerra (68).jpg ¡Qué locura!
Nasıl bir delilik!
69 Goya-Guerra (69).jpg Nada. Ello dirá
Hiç (diyor)
70 Goya-Guerra (70).jpg No saben el camino
Yolu bilmiyorlar
71 Goya-Guerra (71).jpg Contra el bien general
Ortak iyiliğe karşı
72 Goya-Guerra (72).jpg Las resultas
Sonuçlar
73 Goya-Guerra (73).jpg Gatesca pantomima
Kedicil pantomim
74 Goya-Guerra (74).jpg ¡Esto es lo peor!
Bu en kötüsü!
75 Goya-Guerra (75).jpg Farándula de charlatanes
Şarlatanlar panayısı
76 Goya-Guerra (76).jpg El buitre carnívoro
Etobur akbaba
77 Goya-Guerra (77).jpg Que se rompe la cuerda
O ip kopsun
78 Goya-Guerra (78).jpg Se defiende bien
İyi savunuyor kendini
79 Goya-Guerra (79).jpg Murió la Verdad
Gerçek
80 Goya-Guerra (80).jpg ¿Si resucitará?
Yeniden dirilecek mi?
81 ¡Fiero monstruo!.jpg ¡Fiero monstruo!
82 Esto es lo verdadero.jpg Esto es lo verdadero

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ 1863 tarihli ilk yayımlanmış albümde 80 baskı bulunur ve son iki tabaka bu baskıda yer almaz. Bkz. "Uygulama" bölümü.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Akkoyunlu Ersöz, Begüm; Bahar, Tania, (Ed.) (Nisan 2012), Goya Zamanının Tanığı: Gravürler, Resimler, İstanbul: Pera Müzesi, ISBN 978-975-9123-98-7  Tarih değerini gözden geçirin: Tarih ve yıl parametreleri birlikte kullanılmamalı (yardım)
  • Clark, Kenneth (1968), Looking at Pictures, Boston: Beacon Press, 13 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi 
  • Connell, Evan S. (2004), Francisco Goya: A Life, New York: Counterpoint, ISBN 1-58243-307-0 
  • Gudiol, José (1941), Goya, New York: Hyperion Press, ISBN 
  • Gudiol, José (1971), Goya 1746–1828, Barselona: Ediciones Poligrafa, ISBN 
  • Heras, Margarita Moreno de las (1989), Goya and the Spirit of Enlightenment, Boston: Museum of Fine Arts, ISBN 0-87846-300-3 
  • Hofer, Philip (2006), The Disasters of War, New York: Dover Publications, ISBN 0-486-44758-8 
  • Hollander, Anne (1989), Moving Pictures, New York: Alfred a Knopf, ISBN 0-394-57400-1 
  • Hughes, Robert (2004), Goya, New York: Alfred A. Knopf, ISBN 0-394-58028-1 
  • Hughes, Robert (1990), Nothing If Not Critical, Londra: The Harvill Press, ISBN 8-8604-6859-4 
  • Huxley, Aldous (1947), The Complete Etchings of Goya, New York: Crown Publishers, Inc., ISBN 
  • Licht, Fred (1979), Goya: The Origins of the Modern Temper in Art, Universe Books, ISBN 0-87663-294-0 
  • Licht, Fred (1973), Goya in Perspective, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall, Inc., ISBN 0-13-361964-8 
  • Sayre, Eleanor A. (1974), The Changing Image: Prints by Francisco Goya, Boston: Museum of Fine Arts, ISBN 0-87846-085-3 
  • Shaw, Philip (Eylül 2003), "Abjection Sustained: Goya, the Chapman Brothers and the Disasters of War", Art History, 26 (4), ISSN 0141-6790 
  • Stoichita, Victor; Coderch, Anna Maria (1999), Goya: the Last Carnival, Londra: Reakton Books, ISBN 1-86189-045-1 
  • Swartz, Mark (Ocak 2001), The Disasters of War, 4 (1), Museum of Modern Art 
  • Tomlinson, Janis A. (1992), Goya in the Twilight of Enlightenment, New Haven: Yale University Press, ISBN 0-300-05462-9 
  • Wilson-Bareau, Juliet (1981), Goya's Prints, The Tomás Harris Collection in the British Museum, Londra, ISBN 0-7141-0789-1 

Kaynak notları[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Rapelli, Paola. Goya: Tutkulu Bir İroni Ustası. Dost Kitabevi, 2001. Sayfa 80. ISBN 975-8457-86-1
  2. ^ Akkoyunlu Ersöz & Bahar 2012, s. 213
  3. ^ Goya'nın Ceán Bermúdez'e verdiği kopyadaki başlık şöyledir: Fatales consequencias de la sangrienta guerra en España con Buonaparte. Y otros caprichos enfáticos. (İspanya'da Bonapart'la savaşın ölümcül sonuçları. Ve diğer önemli kaprisler.)
  4. ^ Valeriano Bozal, Francisco Goya, vida y obra, (2 cilt) Madrid, 2005, cilt 2, sayfa 59. ISBN 84-96209-39-3.
  5. ^ İlk 80 gravürün Türkçe karşılıkları ve açıklamaları için kaynak: Akkoyunlu Ersöz & Bahar 2012, s. 213-293

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Savaşın_Felaketleri&oldid=28144986" sayfasından alınmıştır