Samikale, Narman

Vikipedi, özgür ansiklopedi

B20B20B18B16B32B1:B25B18

Samikale
Harita
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum üzerinde Samikale
Samikale
Samikale
Samikale'nin Erzurum 'daki konumu
Ülke Türkiye
İlErzurum
İlçeNarman
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
Rakım1788 m
Nüfus
 (2022)[1][2]
 • Toplam76
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0442
İl plaka kodu25
Posta kodu25530

Samikale, Erzurum ilinin Narman ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Samikale köyünün eski adı Samikari'dir. Gürcüce bir yer adı olan Samikari (სამიკარი), üç anlamındaki "sami" (სამი) ile kapı anlamındaki "kari" (კარი) kelimelerinden oluşur ve "üç kapı" anlamına gelir.[4][5] Bu yer adı erken dönem Osmanlı tahrir defterine Samkar (صمقار) ve Samikar (سمیكار) biçiminde kaydedilmiş, ancak zaman içinde değişime uğrayıp Sami Kala (سامی قلعە) ve Samikale'ye dönüşmüştür.[6][7]

Adından anlaşıldığı gibi eski bir Gürcü yerleşmesi olan Samikari köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve yerleşimi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki Samikari Kalesi de b dönemden kalmış olmalıdır.[8]

Osmanlı idaresinde Samkari, Çıldır Eyaleti içinde Mamervan livasının Aha (sonra Mamervan) nahiyesine bağlı bir köydü.[9] 1835 Osmanlı nüfus defterinde ise, aynı eyalete bağlı Mamirvan sancağında yer alıyordu. Osmanlı idaresinin sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bu tarihte köyde 10 hanede 49 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Samkari köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 98 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[10]

Samikari, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Sami Kala (سامی قلعە) adıyla Erzurum vilayetinin Tortum kazasının Narman nahiyesine bağlı bir köydü.[7] Narman 1954 yılında ilçe olunca bu ilçesinin köyü haline geldi.[11] 1965 nüfus sayımına göre Samikale köyün 532 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 146 kişi okuma yazma biliyordu.[12]

Köyde varlığı bilinen tek tarihsel yapı Samikari Kalesi'dir. Yapısı itibarıyla erken döneme ait olduğu tahmin edilen kale (67 x 27 m), 2001 yılında restore edilmiş, ancak bu restorasyon sırasında tarihsel dokusu tamamen bozulmuştur.[8][13]

1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Narman Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[14]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Mahalle, Erzurum il merkezine 108 km, Narman ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır.[15] Mahalle, Narman'ın kuzeyinde olup, numaralı Ardahan-Muş (Oltu-Narman) devlet yoluna 3,5 km.'lik bir köy yoluyla bağlıdır.[16]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre mahalle nüfus verileri
2022 76[1]
2021 86[1]
2020 90[1]
2019 90[1]
2018 95[1]
2017 95[1]
2016 94[1]
2015 97[1]
2014 108[1]
2013 109[1]
2012 114[2]
2011 129[2]
2010 130[2]
2009 137[2]
2008 156[2]
2007 170[2]
2000 185[2]
1990 473[17]
1985 571[18]
1965 532[19]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Narman Samikale Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023. 
  2. ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Samikale, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023. 
  4. ^ "სამი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 24 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
  5. ^ "კარი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 25 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
  6. ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis 1979, s. 306, 319.
  7. ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 235.
  8. ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 306 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
  9. ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis 1979, s. 109.
  10. ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 83. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
  11. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1961). "1955 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  12. ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 258.
  13. ^ "Oktay Özgül, "Eskiçağ'da Narman Havzası", Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi / Journal of the Institute of Social Sciences, Sayı / Number 7, İlkbahar / Spring 2011, 97-114" (PDF). 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Eylül 2020. 
  14. ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022. 
  15. ^ "Samikale Mahallesi". YerelNet.org.tr. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023. 
  16. ^ "Google Maps detay". Google Maps. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024. 
  17. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020. 
  18. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  19. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]