Rüstem Batum
Rüstem Batum | |
|---|---|
| Doğum | 4 Ağustos 1952 İstanbul, Türkiye |
| Evlilik | Tilbe Saran (e. 1985; b. 1992) Arzu Tekir (e. 2005) |
| Ebeveyn(ler) | Güngör Mimaroğlu (annesi) İlhan Mimaroğlu (üvey babası) |
Rüstem Batum, (d. 4 Ağustos 1952, İstanbul) Türk talk-show sunucusu, stand-up, yazar, reklam filmi yönetmeni, fotoğrafçı, gazeteci.
Basın, moda ve reklam fotoğrafçılığı, gazetecilik, reklam filmi yapımcılığı ve yönetmenliği, tek kişilik gösteriler yaptı. 90'lı yıllarda Türkiye'nin ilk özel televizyon kanalı Star TV'deki sohbet programıyla meşhur oldu. O program Türkiye'nin ilk talk show programı, Rüstem Batum ise Cem Özer'le birlikte Türkiye'nin ilk talk showcularından biri oldu.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1952 yılında İstanbul'da doğdu. Annesi ve babası o yedi yaşındayken boşanınca İstanbul'da anneannesi tarafından büyütüldü. Annesi, ikinci evliliğini besteci İlhan Mimaroğlu ile yaparak eşiyle ABD'ye göç etti. Türkiye'de kalan Batum, ortaokul ve liseyi İstanbul'un Kadıköy ilçesinde Saint Joseph Fransız Lisesi'nde yatılı öğrenci olarak okudu. 1971 yılında mezun olduktan sonra ekonomi alanında yükseköğrenimi görmek için Grenoble'a gitti. Geçirdiği bir trafik kazasından sonra asıl istediği konu olan sinema alanında eğitim görmeye karar verdi.[1]
Brüksel'de Institut des Arts de Diffussion'un sinema-televizyon ve yönetmenlik-yapımcılık bölümünde öğrenim gördü.[2] Okulda Hadi Uluengin ile birlikte solcu gruplarla tanıştı ve sol görüşü benimsedi. Rektör seçimlerinin değiştirilmesi üzerine boykot yapan öğrencilerin arasına katıldığı için ilk yıl okuldan atılınca eğitimine kısa bir süre Brüksel Üniversitesi'nin siyasal bilgiler bölümünde devam etti ve 1971 yılında tekrar IAD'ye dönerek bu okuldan mezun oldu.
Öğrenciliği sırasında Cumhuriyet gazetesinin Brüksel muhabirliğini yaptı. 1977'de Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'nda çalışma düşüncesiyle İstanbul'a döndü. Bu kurumda çalışması mümkün olmayınca reklamcılık alanında çalıştı.
SIPA Press
[değiştir | kaynağı değiştir]1980 darbesinden sonra ABD'ye gitti, Los Angeles'a yerleşti. Türkiye'ye kısa dönem askerlik yaptıktan sonra[3] 1982'de Los Angeles'a döndü Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles'ta (U.C.L.A) iki yıl stüdyo fotoğrafçılığı eğitimi aldı. ABD'de 5 yıl Sipa Press için fotoğrafçı olarak çalıştı, Sipa Press'in ilk Hollywood muhabiri oldu. Reklam ve plak kapakları fotoğrafları çeken Batum'un fotoğrafları elliyi aşkın ülkede dergi ve gazetelerde yayınlandı.
Reklamcılık
[değiştir | kaynağı değiştir]1985 yılında ABD'den Türkiye'ye döndü. Sedat Simavi'nin sahibi olduğu, Atilla Özdemiroğlu öncülüğünde kurulan ART Anadolu Radyo Televizyonu'nun film-video bölümünün yöneticiliğini üstlendi.[4] Mazhar Fuat Özkan video kaseti ve Ele Güne Karşı şarkısı için video klip çekti. Bir yıl kadar sonra Zoom Yapım adlı reklam şirketini kurdu, yapımcı yönetmen olarak 100'ü aşkın reklam filmi çekti. Oyuncu Tilbe Saran ile evlendi. Evlilikleri 1992 yılında boşanma ile sonlandı.
Stand up
[değiştir | kaynağı değiştir]Reklam şirketini kapatarak metinlerini kendisi yazdığı İki Ters Bi Düz Laflar başlıklı ilk stand-up gösterisini 19 Aralık 1989'da sahnelemeye başladı.[5] Oyun çok popüler oldu ve Batum, Türk tiyatrosuna yeni bir tarz getirdiği için bu oyun ile Avni Dilligil Tiyatro Ödülleri'ne jüri özendirme ödülüne değer görüldü.[6]
Rüstem Batum Show
[değiştir | kaynağı değiştir]1990'da Türkiye'deki ilk özel televizyon kanalı olan Magic Box'ta (sonradan Star TV) yaptığı talk show programıyla ülke çapında tanındı. Milliyet gazetesindeki yazılarının derlendiği Rugan Ayakkabılı Hipopotam başlıklı kitabı 1992'de yayınladı.
Show TV'nin kurulmasından sonra Rüstem Batum Show adlı adlı programına bu kanalda devam etti. Programda devlet televizyonu olan TRT kanallarına çıkması yasak olan kimseleri ağırladı.[7][8] 1992'de programında Turgut Özal'ı ağırladıktan sonra şöhreti çok arttı.[9] Kanal D'de Rüstem Batum'la 360 Derece adlı tartışma programını yaptı. Bu programlarla çok geniş bir seyirci kitlesine ulaştı.
1995-2004
[değiştir | kaynağı değiştir]1995-2004 arasında televizyon programı yapmaya ara verdi. Bu dönemde 1996'da Hâlâmın Stand-Up'ları başlıklı stand-up metnini yazıp sahneledi. Yapımcı-yönetmen olarak dünyanın önemli sekiz şehri ile ilgili Rüstem Batum'un Gözüyle adlı belgesel serisini yaptı. Dizi, 1999'da televizyonlarda gösterildi.[10] 2003 yılında yapımcı-yönetmen olarak İstanbul, New York ve Londra'da da gösterilen Hangi Kıbrıs başlıklı belgeselin yönetmenliğini yaptı.[11] Kıbrıs'ta Rum ve Türk toplumlarını ayıran sınırın 2003'te geçişlere açılmasından sonra Türk ve Rum'larla röportajları içeren belgesel, 23.İstanbul Film Festivali'nde gösterildi.[12]
Rüstem Batum'la Söylenmeyenler
[değiştir | kaynağı değiştir]2004-2006 arasında SkyTürk haber kanalında Rüstem Batum'la Söylenmeyenler başlıklı televizyon programını hazırladı ve sundu. "Bilmediklerimiz, duymadıklarımız, duymazlıktan geldiklerimiz... Az konuştuklarımız, az konuşturduklarımız, hiç konuşturmadıklarımız... Ünlü, ünsüz... Ama kesinlikle 'fark' yaratan insanlar" sloganıyla sunulan program,[13] 2004 yılında Çağdaş Gazeteciler Derneği' tarafından Mahmut Tali Öngören Ödülü’ne değer görüldü.[14]
Fotoğrafçılık ve romancılık
[değiştir | kaynağı değiştir]Televizyon programları ve belgesel çekimleri nedeniyle ara verdiği fotoğrafçılığa geri dönerek Türkiye'deki ilk fotoğraf sergisini Ekim 2006'da 25. TÜYAP Kitap ve Sanat Fuarı'nda açtı.[15]
2014 yılında Hakan Nordik müstear adıyla Tek adlı siyasi-polisiye romanı yayımlandı.[16][17] Skytürk televizyonunda yayımlanan Rüstem Batum'la Söylenmeyenler başlıklı programda ele aldığı konuları, bu romanda da işledi.[18][19]
Hakkında açılan davalar
[değiştir | kaynağı değiştir]10 Eylül 2015 tarihinde, katıldığı bir televizyon programında sarfettiği sözler yüzünden Türk Ceza Kanunu'nun 301'inci maddesinin 2'inci bendinde tanımlanan devletin askerî ve emniyet teşkilatını alenen aşağılama suçlamasıyla, 2016 ile 2019 yılları arasında sosyal medya aracılığıyla paylaştığı zincirleme şekilde cumhurbaşkanına hakaret etmek ve zincirleme şekilde halkı kin ve düşmanlığa alenen teşvik etmek suçlamarıyla Rüstem Batum hakkında soruşturma başlatıldı.[2]
Bu olaydan sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne yerleşen Rüstem Batum, 2020 yılında kullanmaya başladığı Youtube kanalında[20] hayat hikâyesini, anılarını ve hatırladığı çeşitli anektodları anlatmaya başladı. Burada anlattıklarını Hem Güneşte Yatan Kedi Olayım, Hem Dünyayı Kurtarayım başlıklı bir kitaba dönüştüreceğini de ilân etti.[21]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Rüstem Batum - Anılar 6.bölüm". Youtube. Rüstem Batum. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Rüstem Batum - Tutuklu Basın". pressinarrest.com. 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- ^ "Rüstem Batum - Anılar 9.Bölüm". Youtube. Rüstem Batum. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "#NasılOlunur Podcast 101. Bölüm - Rüstem Batum". 1 Şubat 2021. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- ^ "Rüstem Batum - Anılar 18.Bölüm". Youtube. Rüstem Batum. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Avni Dilligil Ödülleri, Milliyet gazetesi, 28 Nisan 1989
- ^ "Söyleşi Rüstem Batum/Söyleşi/milliyet blog". blog.milliyet.com.tr. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- ^ "Rüstem Batum: Asker istedi, televizyon programımı bitirdiler!". 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- ^ "Beyninizi Tokatlayan Adam: Rüstem Batum -". 30 Haziran 2021. 30 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "BİA2; Rüstem Batumla Söylenmeyenlerde". 5 Ağustos 2004.
- ^ "Rüstem Batum". www.kameraarkasi.org. 11 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- ^ "Hangi Kıbrıs?". Bianet. 5 Nisan 2004. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Batum söylüyor". Radikal. 20 Haziran 2004. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- ^ "ÇGD Ödülleri Belli Oldu". Bianet. 21 Mart 2015.
- ^ "Rüstem Batum'un Fotoğrafları Tüyap Kitap ve Sanat Fuarı'nda". www.yapi.com.tr. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- ^ Ökdem, Gülden (14 Aralık 2014). "'Maskesini' düşürdü". Milliyet. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- ^ Şenol, Rana. "Rüstem Batum'dan harika bir polisiye". Agos. 25 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- ^ Aydın, Sevda (10 Ocak 2015). "O aslında Rüstem Batum". Evrensel.net. 19 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- ^ Keyif, Ömür Şahin. "Rüstem Batum: Memleket çığrından çıktı". birgun.net. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- ^ "Rüstem Batum". Youtube. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Rüstem Batum'un anılarının tanıtım videosu". Youtube. Rüstem Batum. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Rüstem Batum Shov, Turgut Özal'la program 25 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Rüstem Batum 26 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ekşi sözlük
- Rüstem Batum 19 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Twitter