Roberta Bondar
Roberta Lynn Bonder | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 4 Aralık 1975 |
| Tanınma nedeni | Astronot, doktor, nörolog, eğitimci, fotoğrafçı, yazar |
Roberta Lynn Bondar (/ˈbɒndər/ ; 4 Aralık 1945 doğumlu) Kanadalı bir astronot, nörolog ve danışmandır. Kanada'nın ilk kadın astronotu ve uzaydaki ilk nörologtur. NASA ile işbirliği yapan uluslararası bir uzay tıbbı araştırma ekibinin başkanı olarak on yıldan fazla bir süreden sonra Bondar, iş, bilim ve tıp topluluklarında danışman ve konuşmacı oldu.
Kanada'nın Şöhret Kaldırımı'nda yıldız olan Bondar, Kanada Nişanı ve Ontario Nişanı, NASA Uzay Uçuş Madalyası, 28'den fazla fahri derece, Kanada Tıp Onur Listesi'ne, Uluslararası Kadınlar Forumu Onur Listesi'ne giriş dahil olmak üzere birçok ödül aldı.[1]
Hayatın erken dönemi ve eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]
Bondar, Sault Ste. Marie, Ontario'da 4 Aralık 1945 tarihinde doğdu.[2] Sault Ste. Marie Kamu Hizmetleri Komisyonu için çalışan babası, Ukrayna asıllıdır ve eğitimci olan annesi İngiliz asıllıdır.[3]
Bondar'ın bilim sevgisi çocukken başladı. Babası bodrumda sık sık deneyler yaptığı bir laboratuvar inşa etti.[2] Bondar bir astronot olmayı hayal ediyordu.[4]
Bir kadın olarak yeteneğini kanıtlama kararlılığı nedeniyle Bondar kapsamlı bir eğitim aldı.[5] Bondar, Sault Ste. Marie, Ontario'daki Sir James Dunn Lisesi'nden mezun oldu.[2] Guelph Üniversitesi'nden zooloji ve tarım alanında lisans derecesine (1968), Western Ontario Üniversitesi'nden deneysel patoloji alanında yüksek lisans derecesine sahiptir (1971). Toronto Üniversitesi'nden sinirbilim alanında bir Felsefe Doktorudur (1974) ve McMaster Üniversitesi'nden bir Tıp Doktorudur (1977).[2] Bondar'ın lisans araştırma deneyiminin bir kısmı, Kanada Balıkçılık ve Ormancılık Departmanı ile çalışmayı içerir.[5]
Kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]
1983'te seçilen Kanada Astronot Kolordusu'nun ilk altı üyesinden biri olan Bondar, 1984'te astronot eğitimine başladı ve 1992'de ilk Uluslararası Mikro Yerçekimi Laboratuvarı Misyonu (IML-1) için Yük Uzmanı olarak atandı.[6] Bondar, 22-30 Ocak 1992'de STS-42 Görevi sırasında NASA Uzay Mekiği Keşfi ile uçtu ve bu sırada Uzay Laboratuvarı'nda 40'tan fazla deney gerçekleştirdi.[2][7] Düşük yerçekimi durumlarının insan vücudu üzerindeki etkilerini inceleyen çalışması, NASA'nın uzay istasyonunda uzun süreli konaklamalar için astronotlar hazırlamasına izin verdi.[5]
Astronot kariyerinden sonra Bondar, on yıldan fazla bir süredir NASA'da uluslararası bir araştırmacı ekibine liderlik etti ve vücudun uzaya maruz kalmadan kurtulma yeteneğinin altında yatan mekanizmaları daha iyi anlamak için uzay görevlerinde astronotlardan elde edilen verileri inceledi.[8] Bondar'ın uzay kurtarma konusundaki araştırması, diğer nörolojik etkilere ek olarak Parkinson hastalığıyla olan bağlantıyı ele aldı.[9]
Bondar, fotoğrafa olan ilgisini doğal ortamlara vurgu yaparak sürdürdü; Santa Barbara, California'daki Brooks Fotoğraf Enstitüsü'nde Profesyonel Doğa Fotoğrafçılığı alanında Onur öğrencisiydi. Aynı zamanda Bondar, Dünya'nın fotoğraflarını içeren dört fotoğraflı deneme kitabının yazarıdır.[10] Bu yayınlanmış kitaplar arasında Düşler Manzarası, Tutkulu Vizyon: Kanada Ulusal Parklarını Keşfetmek, Dünyanın Kurak Kenarı ve Dünyaya Dokunmak yer alıyor .[11] Ayrıca Bondar, sertifikalı bir gökyüzü dalgıcı, sualtı dalgıcı ve özel pilottu.[2]
Ek olarak Bondar, astronot, doktor, bilimsel araştırmacı, fotoğrafçı, yazar, çevre yorumcusu ve ekip lideri olduğu için uzmanlığından yararlanarak çeşitli kuruluşlarda danışman ve konuşmacı olmuştur. Bondar'a sadece radyo ve televizyon röportajlarına katılmakla kalmadı, aynı zamanda Destiny in Space filminde de rol aldı. Ayrıca çığır açan bilimin, yani uzay mekiğinin, hem gerçek hem de mecazi kalkışını yakalayan programlarda Bondar'ın uzmanlığına danışıldı.
2009 yılında Bondar, Roberta Bondar Vakfı'nı kâr amacı gütmeyen bir hayır kurumu olarak kurdu.[12] Vakıfın amacı çevre bilincine odaklanmaktadır.
Başarılar, ödüller ve övgüler[değiştir | kaynağı değiştir]
Bondar, Kanada'daki kuruluşlardan ve üniversitelerden çok sayıda onur ve ödül almıştır. Bu ödüller arasında 1985'te Vanier Ödülü ve 1985'te FW (Casey) Baldwin Ödülü yer alıyor.[13]
Bondar, Kanada'nın Şöhret Kaldırımı'nda yıldız alan ilk astronot oldu. Bu 1 Ekim 2011'de Toronto'daki Elgin Tiyatrosu'nda yapılmıştır.[14]
Roberta Bondar Parkı ve Çadır Köşkü, Bondar'ın memleketinde (Sault Ste. Marie) ilk kadın astronotun onuruna yer almaktadır.[15] Bondar'ın ayrıca adını taşıyan birden fazla devlet okulu var.[14]
Bondar, 2003'ten 2009'a kadar Trent Üniversitesi Rektörü olarak iki dönem görev yaptı.
2009 yılında Concordia Üniversitesi, Bondar'a prestijli Loyola Madalyası verdi.[16]
2017 yılında, Kanada Kraliyet Darphanesi, "Uzaydan Kanada'nın Bir Görünümü" başlıklı sınırlı sayıda 25. yıl dönümü 25 dolarlık madeni para yayınladı. Bu onurun açılışı memleketi Sault Ste. Marie, 1 Kasım 2016'da Sault College'da.[17] yapıldı.
2018'de Thebacha ve Wood Buffalo Astronomical Society, gözlemevinin adını Dr. Roberta Bondar Kuzey Gözlemevi olarak değiştirdi.[18]
Organizasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]
| Durum | organizasyon |
|---|---|
| Dost | Kanada Kraliyet Hekimler ve Cerrahlar Koleji |
| Üye | Amerikan Nöroloji Akademisi |
| Üye | Kanada Nöroloji Derneği |
| Üye | Kanada Havacılık ve Uzay Enstitüsü |
| Üye | Kanada Havacılık ve Uzay Tıbbı Derneği |
| Üye | Ontario Doktorlar ve Cerrahlar Koleji |
| Üye | Kanada İnme Derneği |
| Üye | Havacılık ve Uzay Tıp Derneği |
| Üye | Albuquerque Aerostat Yükseliş Derneği |
| Üye | Amerikan Yerçekimi ve Uzay Biyolojisi Derneği [13] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Biography". Sault Ste. Marie Public Library. 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011.
- ^ a b c d e f "Biography of Roberta Bondar". Canadian Space Agency. 12 Kasım 2003. 1 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2016.
- ^ "Roberta Bondar – Biography". www.cityssm.on.ca. 31 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2020.
- ^ Women in Space: 23 Stories of First Flights, Scientific Missions, and Gravity-Breaking Adventures (İngilizce). Chicago Review Press. 1 Şubat 2014. ISBN 978-1-61374-847-3. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b c "Gale In Context: Biography – Document – Roberta L. Bondar". go.gale.com. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.
- ^ "Who is Dr. Roberta Bondar?". ThoughtCo. 11 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Astronaut Biography: Roberta Bondar". spacefacts.de. 1 Mayıs 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ R. Hughson and R. Bondar Autonomic nervous system function in space, in Handbook of Clinical Neurology (O. Appenzeller, ed.
- ^ "Roberta Bondar | Speaker, Astronaut, Women in STEM Advocate & Nature Photographer". National Speakers Bureau (İngilizce). 22 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2020.
- ^ "Dr Roberta Bondar as Photographer | The Roberta Bondar Foundation" (İngilizce). 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020.
- ^ "Who is Dr. Roberta Bondar?". ThoughtCo (İngilizce). 11 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "About The Foundation – The Roberta Bondar Foundation". therobertabondarfoundation.org. 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Biography of Roberta Lynn Bondar". www.asc-csa.gc.ca. 12 Kasım 2003. 17 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020.
- ^ a b "Women's History Month – Roberta Bondar". Nellies (İngilizce). 9 Mart 2015. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020.
- ^ "Roberta Bondar Park". Sault Ste. Marie. 30 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2020.
- ^ "Roberta Bondar". Concordia University. 18 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2017.
- ^ "Dr. Roberta Bondar honoured with commemorative coin". Christian Provenzano (İngilizce). 3 Kasım 2016. 11 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Fort Smith observatory named for Canada's first female astronaut". Cabinradio.ca. 25 Ağustos 2018. 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2018.
Ek okuma[değiştir | kaynağı değiştir]
- Notable women in the life sciences: a biographical dictionary. Westport, Conn.: Greenwood Press. 1996.
- Joyal, Serge, and A. Kim Campbell. "A Personal Reflection on Gender Equality in Canada." Reflecting on Our Past and Embracing Our Future: A Senate Initiative for Canada, edited by Serge Joyal and Judith Seidman, McGill-Queen's University Press, Montreal; Kingston; London; Chicago, 2018, pp. 261–272. JSTOR, www.jstor.org/stable/j.ctvcj2m2z.24. Accessed February 25, 2020
- Hampson, Sarah. "In the Ever-Changing Orbit of the Passionate Earthling." The Globe and Mail, April 30, 2018, www.theglobeandmail.com/technology/science/final-shuttle-launch/in-the-ever-changing-orbit-of-the-passionate-earthling/article585608/
- "4 Space Veterans and 3 Novices Make Trip." The New York Times, The New York Times, January 23, 1992, www.nytimes.com/1992/01/23/us/4-space-veterans-and-3-novices-make-trip.html?searchResultPosition=1.
- CSA biyografisi 24 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bondar'ın ana sayfası 16 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Video: Roberta Bondar Olimpiyatları takip eden vatanseverlik ve en sevdiği teknoloji 7 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (NAIT'in techlife dergisinden)
- Madeni Paralar Bondar 15 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Roberta Bondar Vakfı 15 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
