Rahipler Savaşı (Polonya)
Rahipler Savaşı (1467-1479) Polonya'nın Warmia eyaletinde, Polonya Kralı IV. Kazimierz ile Warmia bölümü tarafından - kralın onayı olmadan - seçilen Warmia'nın yeni piskoposu Nicolaus von Tüngen arasında bir çatışmadır.[1] Nicolaus von Tüngen, yakın zamanda imzalanan İkinci Toruń Barışı'nın revizyonunu isteyen Polonya'nın vasalları olan Töton Şövalyeleri tarafından desteklenmiştir.
Siyasi arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
Warmia Piskoposluğu, 14. yüzyılda Töton Tarikatı Devleti'nin bir parçasıydı, ancak özerkliğe sahipti ve bir prens-piskoposluk olarak yönetiliyordu. Çoğu zaman Töton Tarikatı'nın üyeleri olan piskoposlar, Töton Şövalyeleri'nin Leh-Litvan-Töton Savaşı'nın getirdiği maliyetleri karşılamak için vergileri artırdığı 15. yüzyılın başlarında bile tarikata sadıktılar. Sonunda tarikatın politikaları ve vergi artışları Prusya içinde muhalefete yol açmış ve tarikata karşı haklarını savunmak isteyen Prusya şehirleri tarafından 1440 yılında Prusya Konfederasyonu'nun kurulmasına yol açmıştır.
Prusya Konfederasyonu sonunda dış yardım istemiş ve Polonya kralı IV. Kazimierz ile ittifak kurarak Polonya Krallığı'na dahil olmayı istemiştir. Bu, On Üç Yıl Savaşına (1454-1466) yol açmıştır. Warmia piskoposu Paul von Legendorf (1458-1467), çatışmanın son yılında (1466) Prusya Konfederasyonu'na katılmıştır. İkinci Toruń Barışı (1466), Kraliyet Prusyası'nı Polonya kralının hükümdarlığı altına almıştır. Anlaşmanın bir parçası olarak, Polonya kralı Warmia şubesi tarafından seçilen Warmia piskoposunu onaylama hakkına sahipti.
Seçim anlaşmazlığı[değiştir | kaynağı değiştir]
1467'de bölüm piskopos Nicolaus von Tüngen'i seçerken, Polonya kralı bu pozisyon için Wincenty Kiełbasa'yı (o sırada Chełm Piskoposu) terfi ettirmiştir. Papa tarafından onaylanan kişi Tüngen'di, ancak fiilen koltuğa oturamamış ve bunun yerine Riga'da ikamet etmiştir. Kiełbasa için papanın onayını alamayan IV. Kazimierz, tutumunu değiştirmiş ve şansölyesi Andrzej Oporowski'yi piskopos olarak aday göstermiştir (Tüngen, Kamień Piskoposluğunu alacaktı). Ancak Oporowski, Kiełbasa'nın aksine bölgeden olmadığı için Prusya malikanelerinin desteğini alamamıştır.
Bu, Tüngen'in Töton Tarikatı ve Macaristan kralı Matyas Corvinus tarafından desteklendiği bir anlaşmazlığa yol açmıştır. Tüngen, Tarikatı'nın yardımıyla 1472'de Warmia'ya gelmeyi başarmıştır. 1476'da Corvinus güney Polonya'yı işgal etmiş ve bir yıl sonra tarikatın büyük ustası Heinrich Reffle von Richtenberg, hükümdarı IV. Kazimierz'e askeri destek sağlamayı reddetmiştir.
IV. Kazimierz, Prusya Malikaneleri ve şehirlerinin desteğini alarak yanıt vermiştir. Birçok şehre Chełmno Yasasını vermiş, mevcut ayrıcalıkları onaylamış ve Oporowski'nin adaylığını geri çekmiştir. Sonuç olarak Prusyalılar Polonya kralına yeniden bağlılık yemini etmişler ve emri desteklemeyi reddetmişlerdir. Aynı şekilde, Polonya Kraliyet Prusya'sının en büyük şehri olan Gdańsk, Tarikat ve Corvinus'a destek vermeyi reddetmiştir.
Askeri harekat[değiştir | kaynağı değiştir]
1477'de tarikatın yeni büyük ustası Martin Truchseß von Wetzhausen, Polonya kralına sadakat yemini etmeyi reddetmiş ve Chełm ve Starogard Chełminski'yi alarak Warmia'yı işgal etmiştir. Buna karşılık, 1478'de Kral IV. Kazimierz'in Polonya kuvvetleri askeri müdahalede bulunarak Braniewo'yu kuşatmıştır.[2] Jan Biały ve Piotr Dunin komutasındaki Polonya kuvvetleri Warmia ve Pomesania'daki birçok şehri işgal etmiştir. Töton Şövalyelerinin askeri operasyonları, Prusya Zümrelerinin onları desteklemeyi reddetmesi nedeniyle sekteye uğramıştır. Tüngen, Königsberg'e (Królewiec) kaçmak zorunda kaldı. Aynı zamanda, Nisan 1479'da Polonya ve Macar kralları bir anlaşmaya varmışlar ve Corvinus, Polonya karşıtı ittifaktan çekilmiştir.
Sonuç olarak, Temmuz 1479'a gelindiğinde hem Tüngen hem de büyük üstad, Polonya kralına saygılarını sunmak zorunda kalmışlardır.
Anlaşma[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk Piotrków Antlaşması (Piotrków Trybunalski'de) 1479'da kan davasını sona erdirmiştir. Polonya kralı, 1467'de seçilen Nicolaus von Tüngen'i piskopos olarak kabul etmiş ve piskoposluğun çeşitli imtiyazlarını vermiş veya onaylamıştır. Piskopos, Polonya kralının Warmia üzerindeki egemenliğini kabul etmiş, bölümün yalnızca "Polonya kralının sevdiği" adayları seçmesini zorunlu kılmış ve Warmialılar ona bağlılık sözü vermek zorunda kalmıştır. Siyasi olarak Warmia, Polonya tahtının lordluğu altında kalmıştır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "JEZIORANY – CASTLE OF WARMIAN BISHOPS". MedievalHeritage.eu. 1 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022.
- ^ "WHKMLA : Royal Prussia : Warmia Stift Feud (Pfaffenkrieg), 1467-1479". zum.de. 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2018.