Rahat Açılova

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Rahat Açılova
Dosya:Rakhat Achylova.jpg
Kendi dilinde adıРахат Ачылова
Doğum30 Mayıs 1941
Govsubar, Kırgız Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Ölüm05 Mart 2015 (73 yaşında)
VatandaşlıkKırgızistan
MeslekSosyolog, siyasetçi
Akademik geçmişi
EğitimCelalabad Devlet Üniversitesi
Alma materSaint Petersberg State University
Tez (1988)
Akademik danışmanlarıAsanbek Tabaldiev
Akademik çalışmaları
DisiplinSosyolog
KurumlarıKırgız Ulusal Üniversitesi

Rahat Açılova, (Kırgızca: Рахат Ачылова; 30 Mayıs 1941 - 5 Mart 2015), ülkesinde İslam'ın yanı sıra kadınların ve ailenin rollerini inceleyen Kırgızistanlı bir sosyologdu. 1995-2000 yılları arasında Cogorku Keneş üyeliği yaptı.

Açılova, 30 Mayıs 1941'de Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Batken bölgesindeki Govsubar köyünde doğdu. 1958'de Celal-Abad Devlet Üniversitesi'nden mezun oldu. 1963 yılında Cusup Balasagun Kırgız Milli Üniversitesi Tarih Bölümü'ne öğretim görevlisi olarak girdi. Daha sonra Tarih Bölümü'nden Sosyoloji Bölümü'ne geçti.[1] Burada Asanbek Tabaldiev'in gözetiminde ilk sosyal bilimler laboratuvarında çalıştı.[2] 1975 yılında Tabaldiev'in ölümünden sonra 1987 yılına kadar Sosyal Bilimler Bölüm Başkanlığı yaptı.[2][3] 1988'de Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi'nden doktora derecesi ile mezun oldu.[1] Daha sonra V. Mayakovsky Kırgız Kadın Pedagoji Enstitüsü'ne rektör olarak atandı.[1][2] Ayrıca Kırgızistan'da Kalkınmada Bağımsız Kadınlar Merkezi'nin başkanıydı.[4]

1995 yılında Kırgızistan Cogorku Keneş'e (Yüksek Konsey) seçildi.[1] Konseydeki görev süresi 2000 yılında sona erdi.[5] 2006 yılında Cumhurbaşkanlığı Ulusal İdeoloji Komisyonu üyesiydi.[6]

Açılova, kalp krizi geçirdikten sonra 5 Mart 2015'te öldü.[5][7] Cenazesi 7 Mart'ta T. Abdumomunov'un adını taşıyan Kırgız Ulusal Akademik Tiyatrosu'nda düzenlendi.[1] Daha sonra Baitek Mezarlığı'na gömüldü.

Ödüller ve Onurlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Kırgız Cumhuriyeti Bilim ve Eğitimin Onurlu Çalışanı.[1]

Bıraktığı Miras[değiştir | kaynağı değiştir]

Uluslararası Atatürk-Alatoo Üniversitesi, Açılova'nın adını yıllık bir ödüle verdi. Ödül sosyoloji, ekonomi ve felsefe alanlarında çalışan araştırmacılara veriliyor.[8] Ödül, ekonomist Beishenaly Nazik tarafından bulundu.[9]

Önemli Yapıtlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 'Kırgızistan'da siyasi kültür ve dış politika', Tismaneanu V.'de, Rusya ve Avrasya'nın yeni devletlerinde siyasal kültür ve sivil toplum (1995).[10]
  • Açılova, R. (1995) 'Bednost' v Kırgızistan: v anfas i profil'' [Kırgızistan'da Yoksulluk: Tam yüz ve profilleriyle], Kut Bilim, 6.
  • Açılova, R. (1987) Нация и семья [Ulus ve Aile].[11]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Açılova'nın araştırması, eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetlerinde devlet oluşumunun rolünün yanı sıra kadınların ve azınlık gruplarının bu cumhuriyetlerdeki rolünü kapsıyordu.[1] Açılova, Kırgızistan'da bir sivil toplum yaratılmasının önünde önemli engeller olduğunu kabul etti.[12] Buna rağmen, bağımsızlık ve özerkliğin Kırgız zihniyetinin merkezinde yer aldığını da kabul etti.[13]

Bir sosyolog olarak, 1980'lerde ve 1990'larda giderek daha eleştirel ve analitik bir role sahip olan bir hareketin parçasıydı.[2] 1990'larda Kırgız aile hayatı ve evliliği üzerine ilk çalışma programını düzenledi.[2] Açılova, İslam'ın Kırgız toplumundaki rolünü ve onun milliyetçi söylemdeki yerini de değerlendirdi ve Tengrizm'in bazı yönlerinin Kırgız İslam'ına nasıl uyarlandığını tartıştı.[6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e f g "Скончалась заслуженный деятель науки и образования Рахат Ачылова". Вечерний Бишкек. 12 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2021. 
  2. ^ a b c d e From 'truth in strength to strength in truth': sociology, knowledge and power in Kyrgyzstan, 1966-2003 (phd tez) (İngilizce). London School of Economics and Political Science. 25 Aralık 2005. 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2023. 
  3. ^ "Кыргызский национальный университет имени Жусупа Баласагына". www.knu.kg. 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021. 
  4. ^ The International Politics of Eurasia: Vol 7: Political Culture and Civil Society in Russia and the New States of Eurasia (İngilizce). Routledge. 16 Eylül 2016. ISBN 978-1-315-28707-2. 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2023. 
  5. ^ a b "Рахат Ачылова көз жумду". BBC News Кыргыз Кызматы (Kırgızca). 5 Mart 2015. 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021. 
  6. ^ a b Central Peripheries: Nationhood in Central Asia (PDF). UCL Press. 2021. s. 107. 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Nisan 2023.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  7. ^ "Kyrgyzstan Honored Scientist Rakhat Achylova dies at age of 74". akipress.com. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021. 
  8. ^ "Ala-Too International University". alatoo.edu.kg. 17 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021. 
  9. ^ "Beishenaly Nazik". CABAR.asia (İngilizce). 25 Mayıs 2018. 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021. 
  10. ^ Political culture and civil society in Russia and the new states of Eurasia. Vladimir Tismaneanu. Armonk, N.Y.: M.E. Sharpe. 1995. ISBN 1-56324-364-4. OCLC 32467734. 12 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2023. 
  11. ^ Нация и семья (Rusça). Izd-vo "Ilim". 1987. 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2023.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  12. ^ "Review of Striving for Law in a Lawless Land. Memoirs of a Russian Reformer". Europe-Asia Studies. 48 (8): 1426-1428. 1996. ISSN 0966-8136. 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2023.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  13. ^ Central Asia: Aspects of Transition (İngilizce). Routledge. 8 Aralık 2003. ISBN 978-1-135-79822-2.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Rahat_Açılova&oldid=30124651" sayfasından alınmıştır