Pepsi Sayı Ateşi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Pepsi Sayı Ateşi
Orijinal adı Pepsi Number Fever
TarihŞubat - 25 Mayıs 1992
KonumFilipinler
Diğer adı349 kazası
TürSatış promosyonu
SonuçPepsi'nin Filipinler'deki pazar payı başlangıçta %19,4'ten %24,9'a yükseldi. Daha sonra, ₱ 1 milyon ödülü kazanan numara olan "349" şişe kapağından yanlışlıkla sekiz yüz bin adet basılması nedeniyle çeşitli isyanlar ve protestolar patlak verdi. Daha sonra mahkeme, Pepsi'nin mağdurlara tazminat ödemesini hükmetti, ancak en üst mahkeme kararı bozdu.
Zayiatlar
5 ölü

Pepsi Sayı Ateşi (İngilizce: Pepsi Number Fever[1] veya 349 incident[2]), 1992 yılında PepsiCo tarafından Filipinler'de düzenlenen, isyanlara[3] ve en az 5 kişinin ölümüne[4] yol açan bir promosyon çalışmasıydı.

Promosyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Şubat 1992'de[5] Pepsi Filipinler (PCPPI), Pepsi, 7 Up, Mountain Dew ve Mirinda şişelerinin kapaklarının altına 001 - 999[6] arasında değişen sayılar basacaklarını duyurdu. Pepsi, ödüller için toplam 2 milyon ABD doları ayırdı.[7] Ödüller 100 peso (yaklaşık 4 ABD Doları) ila 1 milyon peso (1992'de kabaca 40.000 ABD Doları) arasında değişmekteydi.[8] Pazarlama uzmanı Pedro Vergara, Pepsi Number Fever'ı daha önce Vergara'nın coğrafi uzmanlık alanı olan Latin Amerika'da gerçekleştirilen benzer, kısmen başarılı promosyonlara dayandırdı.[9]

Pepsi Number Fever başlangıçta başarılıydı ve Pepsi'nin aylık satışlarını 10 milyon dolardan 14 milyon dolara ve pazar payını %19,4'ten %24,9'a çıkardı.[10] Kazanan numaralar ise her gece televizyonda açıklanmaktaydı. Mayıs ayına kadar, 17 büyük ödül[8] dahil olmak üzere 51.000 ödül kullanıldı ve kampanya başlangıçta planlanan bitiş tarihi olan 8 Mayıs'tan sonra 5 hafta daha uzatıldı.[10]

Number 349[değiştir | kaynağı değiştir]

25 Mayıs 1992'de The World Tonight, o günkü şanslı sayının 349 olduğunu duyurdu.[8] Büyük ödüllü şişe kapakları PepsiCo tarafından sıkı bir şekilde kontrol ediliyordu; içlerinde o günün kazanan numarasının yazılı olduğu kapaklı ve onay için bir güvenlik kodu olan iki şişe üretilmiş ve dağıtılmıştır.[7] Bununla birlikte, yarışma yeni kazanan numaralar eklemek için genişletilmeden önce,[8] 349 numaralı (ancak güvenlik kodu olmadan) 800.000 normal şişe kapağı basılmıştı.[3][8] Teorik olarak, bu şişe kapakları kümülatif olarak 32 milyar ABD Doları değerindeydi.[7]

Binlerce Filipinli, ödüllerini almak için Pepsi tesislerine koştu.[11] PCPPI başlangıçta, hatalı olarak basılan şişe kapaklarının onay güvenlik koduna sahip olmadığı ve bu nedenle kullanılamayacağını açıkladı.[3][8] Ertesi sabah gazeteler kazanan sayının aslında 134 olduğunu duyurarak kafa karışıklığını artırdı.[10] PCPPI ve PepsiCo yöneticilerinin 27'sinde 15.00'te yaptığı acil bir toplantının ardından,[8] şirket, bir "iyi niyet göstergesi" olarak yanlışlıkla basılmış şişe kapakları sahiplerine 500 peso (18 $) teklif etti.[12][13] Bu teklif 486.170 kişi tarafından[14] PepsiCo'ya 8,9 milyon ABD doları (240 milyon peso) maliyete mal olmasına rağmen kabul edildi.[14]

Öfkeli 349 şişe kapağı sahipleri ise PCPPI'nin uzlaşma teklifini reddetti. Pepsi ürünlerini boykot eden ve PCPPI ve Filipin hükûmetinin ofislerinin önünde mitingler düzenleyen 349 Alliance adlı bir tüketici grubu oluşturdular. Protestoların çoğu barışçıldı, ancak 13 Şubat 1993'te başkent Manila'da bir öğretmen ve 5 yaşındaki bir çocuk, Pepsi kamyonuna atılan el yapımı patlayıcı[10] yüzünden, Mayıs ayında da Davao'da üç PCPPI çalışanı depoya atılan el bombasıyla öldürüldü.[15] PCPPI yöneticileri ölüm tehditleri aldı ve 37 kadar şirket kamyonu itilerek, taşlanarak veya yakılarak hasara uğratıldı.[8] NBI tarafından bombalama olaylarını düzenlemekle suçlanan üç kişiden biri, protestocuları terörist olarak suçlamak için saldırıları düzenlemeleri için Pepsi tarafından kendilerine para ödendiğini iddia etti;[10] o zamanki senatör Gloria Macapagal Arroyo, ancak saldırıların PCPPI'nin savunmasızlığından yararlanmaya çalışan rakip şişeleyiciler tarafından gerçekleştirildiğini öne sürdü.[8]

Yasal işlemler[değiştir | kaynağı değiştir]

Yaklaşık 22.000 kişi PepsiCo'ya karşı yasal işlem başlattı; dolandırıcılık ve aldatma suçlarından en az 689 hukuk davası ve 5.200 suç duyurusu yapılmıştır.[1] Ocak 1993'te Pepsi, onaylanan promosyon koşullarını ihlal ettiği için Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'na 150.000 peso para cezası ödedi.[10] 24 Haziran 1996'da mahkeme, davalardan birinde davacılara "manevi tazminat" olarak 10.000 peso ödenmesine karar verdi.[14] Memnun olmayan üç davacı temyize gitti ve 3 Temmuz 2001'de temyiz mahkemesi bu üç davacıya avukat ücretlerinin yanı sıra 30.000 peso (yaklaşık 570 ABD Doları[16]) ödenmesine karar verdi.[14] PCPPI bu karara itiraz etti. Dava, 2006 yılında "PCPPI'nin kapakların üzerinde yazılı olan meblağları sahiplerine ödemekle yükümlü olmadığına" karar veren Filipinler Yüksek Mahkemesi'ne gitti. Mahkeme sonucunda; "PCPPI bundan kaynaklanan zararlardan da sorumlu değildir ve 349 olayıyla ilgili sorunlar ortadan kaldırılmıştır ve bu kararda artık rahatsız edilmemelidir." açıklaması yapıldı.[2]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Pepsi-Cola Uncaps A Lottery Nightmare -- Bombings, Threats Follow Contest With Too Many Winners | The Seattle Times". archive.seattletimes.com. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2023. 
  2. ^ a b "SC decides in finality on 'Pepsi 349' case". Philstar.com. 13 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2023. 
  3. ^ a b c Mickolus, Edward F. (1997). Terrorism: a chronology of events and a selectively annotated bibliography. 2: 1992 - 1995. Bibliographies and indexes in military studies. Westport, Conn.: Greenwood Press. ISBN 978-0-313-30468-2. 
  4. ^ "In 1992, Pepsi Fever turned deadly". The A.V. Club (İngilizce). 18 Nisan 2021. 12 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2023. 
  5. ^ "SC decides in finality on 'Pepsi 349' case". Philstar.com. 13 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2023. 
  6. ^ Asiaweek, Volume 20 (İngilizce). Asiaweek Limited. Mayıs 1994. 13 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2023. 
  7. ^ a b c Kernan, Sean (12 Haziran 2020). "Pepsi's $32 Billion Typo Caused Deadly Riots". Medium (İngilizce). 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020. 
  8. ^ a b c d e f g h i "The Computer Error That Led to a Country Declaring War on Pepsi" (İngilizce). mentalfloss. 27 Eylül 2018. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020. 
  9. ^ White, Michael (2002). A Short Course in International Marketing Blunders: Mistakes Made by Companies that Should Have Known Better (İngilizce). World Trade Press. s. 100. ISBN 978-1-885073-60-0. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  10. ^ a b c d e f "Number Fever: The Pepsi Contest That Became a Deadly Fiasco." Bloomberg Businessweek, August 4, 2020. Archived version.
  11. ^ Teves, Oliver (29 Temmuz 1993). "A PEPSI GIVEAWAY, GONE WRONG". Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023. 
  12. ^ Reuters (18 Ağustos 1993). "COMPANY NEWS: An Unlucky Number; Pepsi Caps the Damages On a Promotion Gone Flat". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023. 
  13. ^ Asian Recorder (İngilizce). K. K. Thomas at Recorder Press. 1993. s. 23358. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020. 
  14. ^ a b c d "G.R. No. 150394". 26 Haziran 2007. 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020. 
  15. ^ "Botched Cap Promotion Haunts Pepsi". The Phnom Penh Post. 13 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020. 
  16. ^ "XE Currency Table: PHP – Philippine Peso". XE.com. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pepsi_Sayı_Ateşi&oldid=31823955" sayfasından alınmıştır