Pelvik inflamatuar hastalık

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Olağan başlangıcıVajinal yoldan asendan bakteri yayılımı
UzmanlıkJinekoloji Bunu Vikiveri'de düzenleyin
KomplikasyonAlt karın ağrısı, vajinal akıntı, ateş, dizüri, düzensiz adet
Risk faktörüGonore, klamidya
SıklıkHer yıl genç kadınların %1,5'i

Pelvik inflamatuar hastalık (PİH), kadın üreme sisteminin üst kısmının, yani uterus, fallop tüpleri ve overlerin ve pelvis içinin enfeksiyonudur .[1][2] Sıklıkla semptomsuz olabilir.[3] Eğer bulgu ve semptomlar varsa, alt karın ağrısı, vajinal akıntı, ateş, idrara çıkma ile yanma, ağrılı cinsel ilişki, cinsel ilişki sonrası kanama veya düzensiz adet kanaması olabilir. Tedavi edilmeyen PİH, infertilite, ektopik gebelik, kronik pelvik ağrı ve kanser gibi uzun süreli komplikasyonlara neden olabilir.[4][5]

Hastalığa vajina ve serviksten yayılan bakteriler neden olur.[1] Neisseria gonorrhoeae veya Chlamydia trachomatis enfeksiyonları vakaların yüzde 75 ila 90'ını oluşturur.[2] Genellikle, birden fazla farklı bakteri söz konusudur. Tedavi edilmeyen klamidya enfeksiyonu vakalarının %10'unda, gonore enfeksiyonu vakalarının %40'ında PİH gelişir.[6] Risk faktörleri genellikle, multipl cinsel partner ve uyuşturucu kullanımı gibi, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların risk faktörlerine benzer. Vajinal duş da riski artırabilir. Tanı tipik olarak mevcut belirti ve semptomlara dayanır. Hastalığın, alt karın ağrısı olan, çocuk doğurma çağındaki tüm kadınlarda düşünülmesi tavsiye edilir. Kesin tanısı ameliyat esnasında fallop tüplerini de içeren irin bulunmasıyla konulur. Ultrason da tanıda yararlı olabilir.

Cinsel ilişkiden uzak durmak veya az cinsel partnere sahip olmak ve kondom kullanmak bu hastalığı önlemek için alınan önlemlerdendir.[7] Klamidya enfeksiyonu riski altındaki kadınların taranması ve ardından tedavi, PİH riskini azaltır. Tanıdan şüpheleniliyorsa, tedaviye genellikle tavsiye edilir.[2] Tedavi alan kadının cinsel partnerlerinin tedavisi de gereklidir.[8] Hafif veya orta şiddette semptomları olanlarda, 2 haftalık oral doksisiklin ve duruma bağlı olarak metronidazol tedavisi ile tek doz seftriakson enjeksiyonu tavsiye edilmektedir. Üç gün sonra düzelmeyen veya ciddi rahatsızlığı olan kişiler için intravenöz antibiyotikler kullanılmalıdır.[9]

Dünya çapında, 2008'de yaklaşık 106 milyon klamidya ve 106 milyon gonore vakası meydana gelmiştir.[6] Bununla birlikte, PIH vakalarının sayısı net değildir. Her yıl geçn kadınların yaklaşık %1,5'ini etkilediği tahmin edilmektedir.[10] Amerika Birleşik Devletleri'nde, PİH'in her yıl yaklaşık bir milyon kişiyi etkilediği tahmin edilmektedir.[11] Dalkon kalkanı olarak bilinen bir tür rahim içi cihaz (RİA), 1970'lerde artan PİH oranlarına yol açtı.[2] Günümüzdeki RİA'lar ilk aydan sonraki PİH gelişmesiyle alakalı değildir.

Belirti ve bulgular[değiştir | kaynağı değiştir]

Pelvik inflamatuar hastalık gösterimi

PİH hiç semptom görülmemesinden ciddi semptomlar görülmesine kadar bir spektrumda seyredebilir. Semptomlar varsa, ateş, servikal hareket hassasiyeti, alt karın ağrısı, yeni veya farklı akıntı, ağrılı cinsel ilişki, uterus hassasiyeti, adneks hassasiyeti veya düzensiz adet kanaması ile hastalar gelebilir.[2][3][12][13]

Diğer komplikasyonlar arasında endometrit, salpenjit, tubo-overyan apse, pelvik peritonit, periapandisit ve perihepatit bulunur .

Komplikasyonları[değiştir | kaynağı değiştir]

PİH, üreme sistemi nedbeleşmeye neden olabilir ve bu durum daha sonra kronik pelvik ağrı, infertilite, ektopik gebelik (yetişkin kadınlarda hamilelikle ilgili ölümlerin önde gelen nedeni) ve hamileliğin diğer komplikasyonları gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir.[14] Bazen, enfeksiyon peritona yayılabilir ve iltihaplanmaya ve karaciğerin dış yüzeyinde skar dokusu oluşumuna neden olabilir (Fitz-Hugh-Curtis sendromu).[15]

Nedenleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Genellikle Chlamydia trachomatis ve Neisseria gonorrhoeae PİH'in ana nedenidir. Veriler, PİH'in genellikle polimikrobiyal olduğunu göstermektedir. Üst genital sistemden, izole edilmiş anaeroblar ve fakültatif mikroorganizmalar elde edilmiştir. N. gonorrhoeae fallop tüplerinden izole edilmiş, endometrial dokulardan fakültatif ve anaerobik organizmalar elde edilmiştir.[16][17]

Dişi üreme yolunun iç organlarının ve dokularının anatomik yapısı, patojenlerin vajinadan pelvik boşluğa kadar infundibulumdan yukarı doğru çıkmasına olanak sağlar. Bakteriyel vajinozis ile ilişkili olarak, doğal vajinal mikrobiyotanın bozulması PİH riskini arttırır.[16]

N. gonorrhea ve C. trachomatis en sık görülen organizmalardır. En az görülen ise sadece anaerobların ve fakültatif organizmaların neden olduğu enfeksiyonlardır. Klamidya ve Neisseria elde edilen hastaların %50'sinde anaerob ve fakültatif bakteriler de izole edilmiştir; bu nedenle, anaeroblar ve fakültatif bakteriler, PID hastalarının yaklaşık üçte ikisinin üst genital sisteminde mevcuttu.[16] PCR ve serolojik testler son derece titiz organizmayı endometrit, PİH ve tubal faktör infertilitesi ile ilişkilendirmiştir. PİH ile ilişkili mikroorganizmalar aşağıda listelenmiştir.[16]

Hiç seks yapmadığını belirten kişilerde nadiren PİH vakalarıyla karşılaşılmıştır.[18]

Pelvik enflamatuar hastalık insan popülasyonunun yoğun olduğu plajlarda veya denize girme, yüzme havuzu sonrası gelişebilmektedir. Servikal ektropiyon, emmet yırtığı (rahim ağzında doğum hasarı), vajinal laksisite veya perineal doğum defekti gibi vajinal enfeksiyon gelişimine yatkınlığı olan bayanlarda deniz veya havuz sonraı PIH gelişimi sık görülmektedir.

Bakteriler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Pelvic inflammatory disease". The New England Journal of Medicine. 372 (21): 2039-48. 2015. 
  2. ^ a b c d e Mitchell (Aralık 2013). "Pelvic inflammatory disease: current concepts in pathogenesis, diagnosis and treatment". Infectious Disease Clinics of North America. 27 (4): 793-809. 
  3. ^ a b "Pelvic Inflammatory Disease (PID) Clinical Manifestations and Sequelae". cdc.gov. Ekim 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "CDC2014Sym" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  4. ^ Chang (2010). "Role of Bacteria in Oncogenesis". Clinical Microbiology Reviews. 23 (4): 837-857. 
  5. ^ Chan (1996). "Prevalence of Mycoplasma Conserved DNA in Malignant Ovarian Cancer Detected Using Sensitive PCR–ELISA". Gynecologic Oncology. 63 (2): 258-260. 
  6. ^ a b "Global incidence and prevalence of selected curable sexually transmitted infections - 2008" (PDF). who.int. 2012. ss. 2, 19. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Şubat 2015.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "WHO2012" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  7. ^ "Pelvic Inflammatory Disease (PID) Patient Counseling and Education". Centers for Disease Control. Ekim 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015. 
  8. ^ "Pelvic Inflammatory Disease (PID) Partner Management and Public Health Measures". Centers for Disease Control. Ekim 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015. 
  9. ^ "2010 STD Treatment Guidelines Pelvic Inflammatory Disease". Centers for Disease Control. 15 Ağustos 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2015. 
  10. ^ Eschenbach (2008). "Acute Pelvic Inflammatory Disease". Glob. Libr. Women's Med. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020. 
  11. ^ "Self-Study STD Modules for Clinicians — Pelvic Inflammatory Disease (PID) Next Centers for Disease Control and Prevention Your Online Source for Credible Health Information CDC Home Footer Separator Rectangle Epidemiology". Centers for Disease Control. Ekim 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015. 
  12. ^ "Pelvic Inflammatory Disease Empiric Therapy". Medscape. 2015. 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2015. 
  13. ^ Zakher (16 Aralık 2014). "Review: Screening for Gonorrhea and Chlamydia: A Systematic Review for the U.S. Prevententive Services Task Force". Annals of Internal Medicine. 161 (12): 884-894. 
  14. ^ "Pelvic Inflammatory Disease - CDC Fact Sheet". www.cdc.gov (İngilizce). 4 Ekim 2017. 2 Şubat 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2018. 
  15. ^ "Pelvic Inflammatory Disease". MedScape. 27 Mart 2014. 13 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2015. 
  16. ^ a b c d e "Microbiota and pelvic inflammatory disease". Seminars in Reproductive Medicine. 32 (1): 43-9. 2014. 
  17. ^ a b Lis (2015). "Mycoplasma genitalium Infection and Female Reproductive Tract Disease: A Meta-Analysis". Clinical Infectious Diseases. 61 (3): 418-26. 
  18. ^ Cho (2015). "Pelvic Inflammatory Disease in Virgin Women with Tubo-ovarian Abscess: A Single-center Experience and Literature Review". Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology. 30 (2): 203-208. 
  19. ^ Wiesenfeld, HC; Manhart, LE (15 Temmuz 2017). "Mycoplasma genitalium in Women: Current Knowledge and Research Priorities for This Recently Emerged Pathogen". The Journal of Infectious Diseases. 216 (suppl_2). ss. S389-S395. doi:10.1093/infdis/jix198. PMC 5853983 $2. PMID 28838078. 
  20. ^ Ljubin-Sternak, Suncanica; Mestrovic, Tomislav (2014). "Review: Clamydia trachonmatis and Genital Mycoplasmias: Pathogens with an Impact on Human Reproductive Health". Journal of Pathogens. 2014 (183167). s. 183167. doi:10.1155/2014/183167. PMC 4295611 $2. PMID 25614838. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pelvik_inflamatuar_hastalık&oldid=31218578" sayfasından alınmıştır