Peştuca

Vikipedi, özgür ansiklopedi
13.33, 9 Temmuz 2016 tarihinde Kudelski (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 17297672 numaralı sürüm (88.246.38.244 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Ullierlich tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.)
Peştuca
پښتو
Telaffuzpax̌tō
BölgeOrta Asya
EtnisitePaştunlar
Konuşan sayısı26.940.100  (2007)[1]
Dil ailesi
Yazı sistemiArap alfabesi (Peştu alfabesi)
Resmî durumu
Resmî dil Afganistan
Tanınmış azınlık dili Pakistan
Dil kodları
ISO 639-1ps
ISO 639-2pus
ISO 639-3pus
Dosya:Pashtun Language Location Map.svg
Peştunca konuşulan yerler.

Peştuca (Peştuca: پښتو - Devanagari-Paahthaan), Afganca, Paştuca ve Pahtuca olarak da bilinen, Afganistan’da ve Pakistan’ın batı kesiminde yaşayan Peştuların konuştuğu dil. Hint-Avrupa dillerinin Hint-iran dilleri öbeğine bağlıdır. Otuz sekiz harfli bir alfabesi vardır. Bazı sesler Sankiritçede de bulunur.

Peştuca, bu dile uyarlanmış Arap alfabesiyle yazılır. Afganca, çok büyük bir ölçüde Hintçe, Belucice, Brohice, Urduca ve Pencapça gibi Hindistan ve Pakistan dillerinin etkisinin altında kalmıştır. Ayrıca Farsça ve Arapçadan girmiş çok sayıda kelimeye rastlanır. Peştuca, eski İran ve Hint dillerine özgü özellikler de taşımaktadır.

Peştuca, 16. yüzyılda yazıya geçirilmeye başlandı. 18. yüzyılda Afgan devleti kurulunca dilin önemi daha da arttı. 1936 yılında Afganistan’ın resmî dili oldu. Günümüzde Peştuca Afganistan’da eğitim dilidir. Ülkedeki ikinci dil ise Farsçadır. Afganistan ve Pakistan’ın dışında Hindistan ve Bangladeş’te konuşulabilir. Bazı dil bilimciler Peştucayı, Urduca ve Farsçanın bir lehçesi olarak kabul ederler. Yazıya geçirilmesi çok geç olduğu için kelime birliği sağlanamamış, büyük ölçüde Arapça, Farsça ve Hintçenin etkisi altına girmiştir. Bu dilde verilen yapıtlar daha çok İslami medrese ürünleridir. 10'a yakın Kur'an çevirisi bulunmaktadır.

Kaynakça