Nureddin Zaza
| Nureddin Zaza | |
|---|---|
| |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1919 Maden, Elazığ, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1988 Bussigny, Lozan, İsviçre |
| Partisi | Suriye Kürdistan Demokrat Partisi (1957–1963) |
| Bitirdiği okul | Lozan Üniversitesi |
Nureddin Zaza, Kürt siyasetçi, yazar ve şair. Suriye Kürdistan Demokrat Partisi'nin kurucu ortağı ve Paris Kürt Enstitüsü'nün kurucu üyesi olan Zaza, Kürt milliyetçisi parti Hoybun'un üyesiydi.[1]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
1919'da , Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılmasından önceki yıllarda Kürt kasabası Maden'de[2] orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi, babası ve erkek kardeşinin Şeyh Said ve Ağrı ayaklanmalarını destekledikleri için Atatürk rejimi tarafından tutuklandığını gördü. 1930'da kardeşi Ahmed Nafız Zaza ile birlikte Suriye'ye sürgüne gönderildi.[3] Orada kardeşler Bedir Han ailesinden destek buldu.[4]
İngiliz Irak'ında bir yıl hapiste kaldıktan sonra çalışmaları için Beyrut'a ve ardından İsviçre'ye gitti. İsviçre'de ayrıca Suriye'ye dönmeden önce Avrupa'daki Kürt öğrenciler için bir dernek kurdu. Suriye'de Osman Sabri ile birlikte bir parti programı hazırladı,[5] 1957'de Suriye Kürdistan Demokratik Partisi'nin (KDPS) kuruluşunda yer aldı[3] ve 1958'de başkanı oldu.[6] Ayrıca Bedir Han kardeşlerin Hawar dergisinde[3] yazdı ve Kürt dilinin modernleşmesine katkıda bulundu.[7][8] Zaza da Hoybun üyesiydi ve bu dönemde Kamuran Ali Bedirhan ile birlikte bir radyo programı yayınladı.[9][10] Eylül 1962'de, Irak'taki Kürt ayaklanmasını desteklemekle suçlanarak Suriye makamları tarafından kısa bir süre tutuklandı.[11] 1965'te tekrar hapse atıldıktan ve yoğunlaşan Türk tehditlerinden sonra, Zaza Temmuz 1970'te İsviçre'ye kaçtı.
Zaza, Emmanuel Mounier üzerine tezini 1955'te Lozan Üniversitesi'nde yazdı.[12] Zaza'nın erkek kardeşi Suphi Ergene, 1954'ten 1957'ye kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Demokrat Parti'nin Elazığ ilçesini temsil eden milletvekiliydi.[13][14]
Seçilmiş edebiyat[değiştir | kaynağı değiştir]
- Nûredin Zaza (1955). "Etude critique de la notion d'engagement chez Emmanuel Mounier". Histoire des Idées et Critique Littéraire (Fransızca). Librairie Droz. 5079. ISSN 0073-2397.
- Nûredin Zaza (1974). Contes et poèmes kurdes (PDF) (Fransızca). Geneva: Éditions Peuples et Création. 21 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Mart 2020. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım) - Nûredin Zaza (1982). Ma vie de kurde: ou le cri du peuple kurde (Fransızca). Éditions P.M. Favre. 17 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım) - Nûredin Zaza (1995). Keskesor – Kurteçîrok (PDF) (Kürtçe). Stockholm: Nûdem. ISBN 91-88592-065. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Mart 2020. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Institut kurde de Paris – bulletin de liaison et d'information" (PDF) (Fransızca) (43–44–45). Paris. 1988. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ Gérard Chaliand (1994). The Kurdish Tragedy. Zed Books. s. 85. ISBN 9781856490993. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
978185649099
Yazar eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b c Gorgas, Jordi Tejel (2007), 134
- ^ Henning (2018). Narratives of the History of the Ottoman-Kurdish Bedirhani Family in Imperial and Post-Imperial Contexts: Continuities and Changes. University of Bamberg Press. ss. 535-536. ISBN 978-386309-551-2. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ The Kurds of Syria: Political Parties and Identity in the Middle East (İngilizce). Bloomsbury Publishing. 2014. s. 74. ISBN 978-1-78076-563-1. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Allsopp, Harriet (2014), p.75
- ^ Ecrivains en prison (Fransızca). Labor et Fides. 1997. s. 246. ISBN 9782830908756.
- ^ Özlem Belçim Galip (2015). Imagining Kurdistan: Identity, Culture and Society. Bloomsbury Publishing. s. 41. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım) - ^ "Nureddîn Zaza zerrê kurdan de yo". Yeni Özgür Politika (Kürtçe). 7 Ekim 2015. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ Martin Strohmeier (2003). Crucial Images in the Presentation of a Kurdish National Identity: Heroes and Patriots, Traitors and Foes. Brill. s. 175. ISBN 9789004125841. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım) - ^ Michael M. Gunter (2014). Out of Nowhere: The Kurds of Syria in Peace and War. Londra: Oxford University Press. s. 26. ISBN 9781849044356. Erişim tarihi: 26 Mart 2020. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım) - ^ "Zaza 101 yaşında". Yeni Özgür Politika. 15 Ocak 2020. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ Mehmet Ö. Alkan (2018). "1945–1960 Arası 1946, 1950, 1954 ve 1957 Genel Seçimlerinde Doğu'da DP-CHP Rekabeti" (PDF). Kırklareli University: 5. 17 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
- ^ Erol Tunçer / Bülent Tunçer. "Meclis Aritmetiğinde Yaşanan Değişim (1943–1960)" (PDF). TESAV. s. 89. 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım)
Daha fazla okuma[değiştir | kaynağı değiştir]
- Konê Res (2019). Dr. Nûredîn Zaza (Kurdê Nejibîrkirinê) – 1919–1988 (Kürtçe). Sitav yayınevi. ISBN 9786057920096. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım) - "Noureddine Zaza (1920-1988)" (Fransızca). Bibliothèque nationale de France. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- Omar Şêxmûs (18 Şubat 2019). "Nûredîn Zaza: Rewşenbîr, siyasetvan û mirov" (Kürtçe). Kurdistan24. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
