Nebiz
Nebiz, Şarap dışındaki sarhoşluk verici maddeleri tanımlayan genel bir tabirdir.[1] Günümüzde Suriye'de nbid sarhoşluk verici herhangi bir içecek için kullanılırken Mısır'da hamr ve nibid aynı anlamda kullanılmaktadır.[2]
İslam hukukunda nebiz[değiştir | kaynağı değiştir]
Üzümün nadir olduğu Arabistan'da ve Medine'de şarap daha çok hurma ile nadiren de üzümden yapıldığı rivayet edilmiştir ancak İslam hukukunda üzümden imal edilenler içkiye Hamr diğer maddelerden imal edilen içkiler de genel olarak Nebiz adı altında ele alınmıştır. Tartışmalar haram ilan edilen Hamr'ın tüm sarhoşluk verici maddeleri kapsayıp kapsamadığı yönünde olmuştur. Günümüzde İslam hukukunda hakim kanaat tüm sarhoşluk verici maddelerin Hamr kapsamı altında değerlendirilmesi ve Muhammed'den gelen bir hadis delil gösterilerek 'çoğu sarhoş eden maddelerin azının da haram' olduğu yönündedir. Dört mezhepten üçü ve Şiiler nebiz içilmesini yasakladılar Hanefi mezhebi ise mutedil ölçüde, sarhoşluk vermeyecek derecede ve tıbbi gerekçelerle kullanımını caiz (dinen izin verilen eylemler için kullanılan bir terimdir) gördüler.[3] Ancak ilk dönem (Hicri 4. yüzyıl) Hanefi mezhebi imamlarından İmam Tahavi'ye göre nebiz ancak sarhoşluk derecesinde tüketilirse tüketen kişiye tâzir cezası verilir.[4]
Veda Haccı sırasında gerçekleşen bir hadise ile ilgili Abdullah bin Abbas kanalıyla gelen bir rivayet ise şu şekildedir: "Resullullah'a bir nebiz getirildi. Onu koklayınca kaşlarını çattı ve köleye uzatınca yanındakiler, 'Ya Rasulallah, bu helal midir yoksa haram mıdır?' diye sordular. Bunun üzerine Muhammed onu geri getirmesini söyledi ve beraberinde bir maşraba da su istedi. O suyu nebizin üstüne döktü ve şöyle dedi: 'İçecekleriniz şiddetlenirse onu(n sertliğini) su ile kırınız."[5]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ İslam Ansiklopedisi, 9.Cilt, s.151, M.E.B. Yayınları, İstanbul, 1964
- ^ The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Vol.VII, Brill, 1993, s.840
- ^ İslam Ansiklopedisi, M.E.B. 5.Cilt 1.Kısım, Hamr maddesi, s.198, 1987
- ^ İmam Tahavi, Mukayeseli Hanefi Fıkhı-Tahavi Muhtasarı, Çev. Soner Duman, Beka Yayıncılık, İstanbul, 2013, 524
- ^ İbn Ebi Şeybe, Musannef, VIII, 103'ten aktaran Nergiz Önce, Erken Dönem Hanefi Mezhebi Eserlerinde ve Osmanlı Dönemi Nükûllü Fetva Mecmualarında "Kitabu'l-Eşribe", Usul dergisi Sayı 15, s.109-110, 2011/1.