İçeriğe atla

Nahel Merzouk isyanları

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Nahel Merzouk isyanları
Nahel Merzouk'un öldürülmesi
Tarih 27 Haziran - 4 Temmuz 2023
Yer Paris ve Marsilya başta olmak üzere Fransa geneli
Hedef Emmanuel Macron, Ulusal Polis (Fransa), Polis Karakolları, Alışveriş Merkezleri, Devlet Daireleri
Yöntem Kundaklama, Protesto, Sivil İtaatsizlik, İsyan
Son durum Bastırıldı.
Taraflar
İsyancılar Fransa Ulusal Polis (Fransa)
Kayıplar
Yaralı522 polis memuru[1]
Tutuklu3.880 isyancı[2]

Nahel Merzouk isyanları, 27 Haziran 2023'te Fransa'nın Nanterre şehrinde trafik polisinin dur ihtarına uymayan[3] ismi Nahel Marzouk olarak açıklanan 17 yaşındaki Cezayir asıllı[4] bir gencin göğsünden vurulup hayatını kaybetmesiyle[5] başlayan isyanlardır.[6][7] Fransa Cumhurbaşkanı Macron, her ne kadar olay hakkında "Affedilemez."[6] açıklaması yapsa da isyan bitmedi ve daha da şiddetlendi. Olaylarda çok sayıda polis yaralanırken ülke genelinde devlet binalarına kundaklama girişimleri başlatıldı. Protestolar, günler ilerledikçe bir kitlesel isyan hâlini aldı.[8] Fransa, 4 Temmuz 2023 itibarıyla isyanı durdurmayı başardı.

Bazı protestocular sokaklarda otobüs duraklarını ve çöp kutularını ateşe verdi.[6] Öfkeli halk, polis merkezlerinin önünde eylem düzenledi ve polislere havai fişek ile saldırdı. Paris -Clamart bölgesinde bir tramvay yakıldı ve ünlü Fransız futbolcu Kylian Mbappé olaylar hakkında "Fransa için acı çekiyorum." diyerek hükûmeti eleştirdi.[9] Öldürülen Nahel'in, Cezayir asıllı olması nedeniye isyana katılan çoğu isyancının da Afrikalı olduğu belirlendi.[10]

Nahel'i vuran polis memuru için açılan ilk soruşturmada polis memuru, "çocuğun araçla birini ezeceği korkusuyla ateş açtığını" belirtmesine karşın "silahın kullanımı için yasal koşulların oluşmadığı" neticesine varıldı ve memurun kasten adam öldürme suçlamasıyla yargılanması bekleniyor.[11]

Olay

On yedi yaşındaki Nahel Marzouk, iddialara göre dur ihtarına uymadı ve bunun sonucu olarak trafik polisi tarafından vuruldu. Polis memurları her ne kadar olay öncesi aracın iki polis motosikletine çarptığını söylese de AFP tarafından doğrulanan video, bir polis memurunun sürücüyü silah zoruyla tuttuğunu ve ardından yakın mesafeden ateş ettiğini gösteriyor.[12] Olay sonrası ateş eden polis memuru tutuklandı ve Fransız politikacı Jean-Luc Mélenchon, Fransa'da polisin "tekrar kurulması" gerektiğini ifade etti.

Fransa'da ırkçılık ve polis şiddeti

Fransa, cinayetten önceki yıllarda'da polis şiddeti olaylarında bir artış yaşamıştı.[13] Bu silahlı müdahale 2023'te Fransa'da bir trafik kontrolü sırasında meydana gelen üçüncü ölümcül müdahale oldu. 2020'de üç, ardından 2021'de iki ve 2022'de 13 ölüm meydana geldi. Bu olayların kurbanları genellikle siyahi insanlar veya Arap kökenli insanlar olduğu için genellikle Fransız polis sisteminde sistemik ırkçılık iddialarına yol açıyor.[14]

19 Temmuz 2016'da Fransa'da 24 yaşındaki siyah bir adam olan Adama Traoré, polis tarafından zapt edilip tutuklandıktan sonra gözaltındayken ölmüştü.[15] Bu olay, halkın büyük tepkisine yol açtı. Mayıs 2020'de, George Floyd cinayetinin sonrasına denk gelen olaya karışmış memurların herhangi bir suçtan aklanmasıyla isyan ve protestolar yeniden alevlendi.[16] 14 Haziran 2023'te ise 19 yaşındaki Alhoussein Camara, Angoulême'de yol kontrolü sırasında öldürüldü.[17]

Nahel Merzouk'un öldürülmesi

Nahel Merzouk (2006-27 Haziran 2023), 17 yaşında Fransız-Cezayirli bir lise öğrencisiydi. Suresnes'deki Lycée Louis-Blériot'a kaydoldu ve burada altı ay derslere katıldı, ardından okula gitmeyi bıraktı. Merzouk, biraz para kazanmak için Nanterre'de pizza servis elemanı olarak çalıştı.[18][19] Merzouk'u tanıyan bir sağlık görevlisine göre babası, o doğmadan önce annesini terk etmişti.[20]

Nahel, ölmeden önceki hafta ve 2021'den bu yana beş kez direnmekle suçlanmıştı. Genellikle polis tarafından tutuklanmaya direnmesiyle tanınıyordu.[21] Ayrıca sahte plaka kullanımı, sigortasız araç kullanma ve uyuşturucu satışı ve tüketimi dâhil olmak üzere kaydedilen olayları vardı.[22]

27 Haziran

Ayaklanmalar ilk olarak Nahel'in öldürüldüğü gün başladı. Nanterre'de ve Paris'te olaylar çıktı, polise havai fişek atıldı ve bir müzik okulu ateşe verildi.[23] Bu ayaklanmalar Colembes ve Roubaix gibi yerlerde çarşamba gününe kadar devam etti. Çok şiddetli isyanlardan sonra Fransa, bunları durdurmak için 2.000 polis memurunu ve jandarmayı harekete geçirdi.[24][25]

28 Haziran

Amiens, Dijon, Lyon, Lille, Saint-Étienne, Clermont-Ferrand ve Strasbourg'da Paris metropol bölgesinin ötesine yayılan isyanlar bildirildi.[26] Fransız medyası, Paris'in büyük bölge çevresinde çok sayıda olay bildirdi. Paris'in doğu ucunda bulunan Montreuil Belediye Binası'na havai fişekler atıldı.[27] Fresnes Hapishanesi de havai fişeklerle hedef alındı. Toulouse'da Reynerie bölgesinde 100 gösterici ile polis arasında çıkan kundaklama ve çatışmalar 13 kişinin tutuklanması ve 20 aracın yanmasıyla sonuçlandı. 27 ulusal polis karakoluna (7'si kundaklamayla), 4 jandarma kışlasına, 14 belediye polis karakoluna (10'u kundaklamayla), 8 belediye binasına, 6 okula ve 6 kamu binasına saldırı düzenlendi.[28] Medya kütüphanelerinde, Clichy-sous-Bois'da bir inşaat makinesinde, Puteaux'da bir okulda ve Clamart'ta bir tramvayda yangın çıktı. Colombes'ta yağma olduğu bildirildi ve Meudon ve Châtenay-Malabry'de belediye binaları saldırıya uğradı.[29] Toplamda 90'dan fazla kamu binası saldırıya uğradı.[30] Paris'te 18 ve 19. bölgelerde çatışmalar yaşanırken 15. bölgede yangın çıktı.[27]

Ülke çapında en az 150 kişi tutuklandı, 170 polis memuru yaralandı, 609 araç ve 109 bina hasar gördü.

29 Haziran

Saat 14.00'te Nahel'in ailesine destek yürüyüşü yapıldı ve 6.200 kişi katıldı. Akşam saatlerinde ise olaylar tekrar patlak verdi ve otobüsler ile tramvaylar, hasarı önlemek için akşamları çalışmayı durdurdu ve Clamart, Compiègne ve Savigny-le-Temple gibi birkaç yerde yalnızca reşit olmayanlar için uygulanan sokağa çıkma yasakları uygulandı.[31] Ayrıca Paris, Nanterre ve Marsilya'da polisle daha fazla çatışma ve daha fazla yağma, kundakçılık ve lastik yakma olayları gerçekleşti.

Fransa'nın denizaşırı toprağı olan Fransız Guyanası'nda da yaşanan protestolarda yetkililer 29 Haziran akşamı protestocular tarafından polise ateş açıldığını ve 54 yaşındaki bir hükûmet çalışanının öldüğünü açıkladı.[32]

30 Haziran

Birleşmiş Milletler, olaylar hakkında yaptığı ilk açıklamasında, "Fransa'nın, kolluk kuvvetlerindeki derin ırkçılık ve ayrımcılık sorunlarını ciddi şekilde ele alınmasının zamanıdır." dedi. Ülkede bulunan bir polis sendikası (France Police), Twitter'dan yaptıkları bir açıklamada, "17 yaşındaki suçluya ateş açan meslektaşlarımıza aferin. (Sürücünün) aracını etkisiz hâle getirerek kendi hayatlarını ve yolu kullanan diğer kişilerin hayatını kurtardılar."[33][34] demesi ülkede infial yarattı ve sendikanın kapatılması için soruşturma başlatıldı.

UNSA Police sendikası ise yine aynı gün hükûmeti tehdit eden bir metin yayınladı. Metinde hukukun üstünlüğünün sağlanması için derhal tüm araçların devreye sokulması istendi ve hükûmete uyarı göndereceklerini bildirdi.

Fransa İçişleri Bakanlığı, 30 Haziran itibarıyla ülkede tüm otobüs ve tramvay seferlerini yasaklandığını duyurdu.[35] İsyancılar yağlama amacıyla ilk defa Strasbourg'da bulunan bir Apple mağazasına saldırdı.[36] Bu şekilde isyan Almanya sınırına kadar geldi. Olaylar ilk defa Fransa haricinde Belçika'da görüldü ve başkent Brüksel'de bazı araçlar ateşe verildi.[37] Gazeteci ve siyasetçi Eric Zemmour ise ülkelerinin "etnik bir iç savaşa" sürüklenmesinden endişelendiğini söyledi.[38] İsyancılar, 30 Haziran akşamı için büyük bir protesto açıklaması yaptılar. Yapılan çağrılardan sonra Fransız Jandarma Teşkilatına, Paris’e müdahale yetkisi verildi. On dört VBRG aracı ve zırhlı dört Centaure aracı gerçek mühimmat ile Paris kentine konuşlandırıldı.[39] Ülke genelinde pek çok AVM isyancılar tarafından yağmalandı ve durum kontrolden çıktı. İçişleri Bakanı Gerald Darmanin, olaylarda yaklaşık 1000 kişinin gözaltına alındığını ve gözaltına alınanların yaş ortalamasını 17 olarak açıkladı.[40]

Nahel'in annesi, France 5 kanalına röportaj vererek "Polisi suçlamıyorum, oğlumu vuran kişiyi suçluyorum." dedi.[41]

Marsilya'da eski bir limanda patlama yaşandı ve bir silah dükkânı yağmalandı. Bir isyancı elinde tüfek ile MOBESE kameralarına ateş etti. Marsilya Belediye Başkanı Benoit Payan, hükûmetten ek askerî destek istedi. Sabah saatlerinde ise üç polis memuru yaralandı ve şehir üzerinde helikopterler görüldü.[42]

1 Temmuz

Temmuz itibarıyla Türkiye Cumhuriyeti Paris Büyükelçiliği, Fransa'ya seyahat edecek ve mevcut olarak Fransa'da bulunan Türk vatandaşlarını uyardı.[43] İsyan özellikle Marsilya kentinde daha fazla şiddetlendi ve bazı gruplar, Marsilya'da bulunan Merkez Borsasını basmaya çalıştı.[44] Nahel'in Cezayir asıllı olması nedeniyle diğer etnik Fransızlar isyana destek vermek için daha fazla sokağa döküldü ve Afrikalıların çoğunlukta olduğu Marsilya'da 80 kişi daha tutuklandı.[42] Olayların dördüncü gününde 1.311 kişi tutuklandı.[45][46][47] Aynı gece 1.350 araç yakıldı, 234 bina yandı ve toplam 2.560 yangın bildirildi. 31 polis karakoluna, 17 belediye karakoluna ve 16 jandarma kışlalarına yapılan saldırılarda 79 polis ve jandarma zarar gördü.[48] Elinde pompalı olan bir isyancı, üç polis memuruna ateş ederek onları yaraladı. İsyanlar özellikle Lyon ve Marsilya kentlerinde daha çok şiddetli geçti.[49]

İçişleri Bakanlığı, olayları durdurmak için 45.000 polisin görevlendirildiğini bildirdi.[50][51]

İçişleri Bakanlığına göre 2 Temmuz gecesi 157 tutuklama oldu. Ayrıca 297 araç, 34 bina ve 2 polis karakolu saldırıya uğradı.[52] Paris'te 24 yaşındaki bir itfaiyecinin yangınlara müdahale sırasında hayatını kaybettiği bildirildi.[52]

Belçika'da Nahel'in anısına protesto çağrıları yapılmasının ardından birkaç noktada gösteri yapıldı. 29 Haziran'da Brüksel'in merkezinde düzenlenen gösterilerde, protestocular otobüs duraklarının camlarını kırdı ve araçları ateşe verdi.[53] Çok sayıda polisin görev almasıyla olaylar kontrol altına alındı ancak Anneessens'teki gösteriler kontrol altına alınamadı. 30 Haziran'da çatışmalar sonucunda Anneessens metro istasyonunun polis tarafından kapatılmasıyla birlikte toplam 64 kişi tutuklandı.[54] Reşit olmayan bir kişi, bir polis memurunu dövdükten sonra gözaltına alındı. Belçika Başbakanı Alexander De Croo ise polisi överek Belçika'da "bu tür olayların kabul edilemez olduğunu" söyledi.[54]

Fransa'daki şiddet olayları İsviçre'ye sıçradı ve 1 Temmuz akşamı Lozan'da çıkan olaylarda 7 kişi tutuklandı.[55] 2 Temmuz sabahı görgü tanıkları göstericilerin kaldırım taşları ve molotofkokteyli kullandığını söyledi.[56][57]

 Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Fransa'nın Marsilya kentindeki olayı "affedilemez" ilan ederek olayın "tüm ulusu harekete geçirdiğini" sözlerine ekledi. Macron'un açıklamaları, son zamanlardaki suç artışlarının ardından genellikle polisi cezalandırmaktan çekinen hükûmet yetkililerinin[58] Fransız kolluk kuvvetlerine yönelik nadir bir eleştirisi olmasıyla kayıtlara geçti.

Nahel'in annesi, oğlunun öldürülmesinden sonra sosyal medya platformu TikTok üzerinden bir isyan çağrısı yaptı[59] ve babaannesi ise "Torunumu öldürdüler, artık kimse umurumda değil. Torunumu benden aldılar, onları hayatımda asla affetmeyeceğim. Asla, asla, asla." dedi.[60]

Fransa'nın muhafazakâr Cumhuriyetçi Parti Başkanı Eric Ciotti, polise desteğini ifade etti ve onları toplu güvenliğin savunucuları olarak nitelendirdi. Ardından çıkan isyanı kınadı.[61]

Fransa Ulusal Meclisi, olay için bir dakikalık saygı duruşunda bulundu.[62]

Fransa İçişleri Bakanı Gerald Darmanin, 29 Haziran 2023 tarihinde yaptığı açıklamada, "Devletin tepkisi son derece güçlü olacak. Haftalarca süren isyanlara son vermek için 2005'te yapıldığı gibi olağanüstü hâl ilan etmeye henüz gerek yok." dedi.[63]

 Cezayir Dışişleri Bakanlığı, 29 Haziran'da yayınladığı bildiride Cezayir'in "genç Nahel'in vahşi ve trajik bir şekilde öldüğünü şok ve şaşkınlıkla öğrendiğini" ve ülkenin olayı "büyük bir dikkatle" takip ettiğini ifade etti.

  1. ^ Tanno, Xiaofei Xu,Eve Brennan,Claudia Otto,Inke Kappeler,Sophie (1 Tem 2023). "Funeral held for French teenager as arrests mount on fifth night of protests". CNN. 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  2. ^ "'Insulting' fundraiser for officer who shot teen hits €1m – France riots live". The Independent. 3 Tem 2023. 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 
  3. ^ "Paris'te polisin 17 yaşındaki genci öldürmesinden sonra protestolar". BBC News Türkçe. 28 Haziran 2023. 28 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023. 
  4. ^ "Nahel için yürüdüler". birgun.net. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  5. ^ "France shooting: Who was Nahel M, shot by French police in Nanterre?". BBC News (İngilizce). 29 Haziran 2023. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  6. ^ a b c "France braces for further protests after police kill teenager". www.aljazeera.com (İngilizce). 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023. 
  7. ^ Xu, Sana Noor Haq,Joshua Berlinger,Tara John,Barry Neild,Xiaofei (30 Haziran 2023). "Protests are sweeping France. Here's what you need to know | CNN". CNN (İngilizce). 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  8. ^ Xu, Saskya Vandoorne,Alex Stambaugh,Oliver Briscoe,Helen Regan,Xiaofei (28 Haziran 2023). "Protests flare near Paris after 17-year-old shot dead during police traffic stop". CNN (İngilizce). 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023. 
  9. ^ "Kylian Mbappe speaks out after teen's killing by police sparks Paris riots". Sky News (İngilizce). 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023. 
  10. ^ "Fransa'da öfke büyüyor: Banliyöler mücadeleyi bırakmayacak". Cumhuriyet. 30 Haziran 2023. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  11. ^ "Who Was Nahel? 17-Year-Old Whose Death Sparked France Protests". NDTV.com. 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  12. ^ serap, serap (1 Ocak 2022). "Eski Yakın Doğu Sanatındaki Silah, Savaş ve Av Sahnelerinin Pers Sanatına Yansım". Akademik Tarih ve Dusunce Dergisi. doi:10.46868/atdd.210. ISSN 2148-2292. 
  13. ^ "Tensions erupt in a Paris suburb after a 17-year-old delivery driver is killed in a police standoff". AP News (İngilizce). 27 Haziran 2023. 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  14. ^ "France criticised over police violence, racism at UN". www.aljazeera.com (İngilizce). 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  15. ^ Amrani, Iman; Chrisafis, Angelique (17 Şubat 2017). "Adama Traoré's death in police custody casts long shadow over French society". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  16. ^ "Adama Traoré: French anti-racism protests defy police ban". BBC News (İngilizce). 2 Haziran 2020. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  17. ^ "VIDEO Mise en examen pour homicide volontaire du policier auteur d'un tir mortel à Saint-Yrieix, près d'Angoulême". France 3 Nouvelle-Aquitaine (Fransızca). 29 Haziran 2023. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  18. ^ "Rugby, livreur, justice…: qui était Nahel, 17 ans, tué par un policier mardi à Nanterre". La Voix du Nord (Fransızca). 28 Haziran 2023. 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  19. ^ "Nahel, tué à Nanterre par un policier : joueur de rugby, livreur de pizzas, sans casier... qui était l'adolescent ?". ladepeche.fr (Fransızca). 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  20. ^ "«C'était ma vie» : la mère de Nahel, tué par un policier, anéantie après la mort de son fils unique". La Voix du Nord (Fransızca). 28 Haziran 2023. 28 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  21. ^ "A Nanterre, un ado de 17 ans tué par la police lors d'un contrôle routier : ce que l'on sait des faits". L'Obs (Fransızca). 27 Haziran 2023. 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  22. ^ "INFO EUROPE 1 - Mort de Nahel : l'adolescent connu pour 15 mentions au fichier des antécédents judiciaires". Europe 1 (Fransızca). 28 Haziran 2023. 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  23. ^ "Nanterre : nuit de colère et de tension après la mort d'un ado de 17 ans, tué par la police pour refus d'obtempérer". L'Obs (Fransızca). 28 Haziran 2023. 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023. 
  24. ^ "Paris Erupts In Violence After Police Shoot 17-year-old Driver". Euro Weekly News (İngilizce). 28 Haziran 2023. 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023. 
  25. ^ "France: Further protests, clashes likely in cities nationwide through at least early July following June 27 police shooting of teenager in Nanterre /update 2". France: Further protests, clashes likely in cities nationwide through at least early July following June 27 police shooting of teenager in Nanterre /update 2 | Crisis24 (İngilizce). 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  26. ^ d'Orso, Par Félix; à 21h01, Mehdi Pfeiffer et avec les éditions départementales Le 28 juin 2023; À 08h43, Modifié Le 29 Juin 2023 (28 Haziran 2023). "Mort de Nahel : commissariats attaqués, tramway incendié, école détruite… Une nouvelle nuit de violences". leparisien.fr (Fransızca). 28 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023. 
  27. ^ a b "Mort de Nahel : retour sur une nouvelle nuit de violences en banlieue parisienne et dans plusieurs villes de France". L'Obs (Fransızca). 29 Haziran 2023. 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023. 
  28. ^ à 04h52, Par Le Parisien Le 29 juin 2023; À 00h35, Modifié Le 30 Juin 2023 (29 Haziran 2023). "DIRECT. Mort de Nahel : des pillages en plein coeur de Paris, déjà plus de 100 interpellations en France". leparisien.fr (Fransızca). 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023. 
  29. ^ à 10h10, Par Olivier Bureau Le 29 juin 2023; À 14h04, Modifié Le 29 Juin 2023 (29 Haziran 2023). "Hauts-de-Seine : commissariats et bâtiments publics pris pour cibles, 34 interpellations pendant la nuit". leparisien.fr (Fransızca). 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023. 
  30. ^ Pandolfo, Chris (29 Haziran 2023). "France will deploy 40,000 officers to crack down on riots after deadly police shooting". Fox News (İngilizce). 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023. 
  31. ^ à 04h52, Par Le Parisien Le 29 juin 2023; À 00h44, Modifié Le 30 Juin 2023 (29 Haziran 2023). "DIRECT. Mort de Nahel : scène de pillages en plein coeur de Paris, déjà plus de 100 interpellations en France". leparisien.fr (Fransızca). 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023. 
  32. ^ "Man dies in French Guiana during riots over death of Nahel M". Le Monde.fr (İngilizce). 1 Temmuz 2023. 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  33. ^ Bilgü, İlhan (30 Haziran 2023). "Fransız Polis Sendikası: "Meslektaşımıza Aferin. İyi ki Öldürmüş"". Camia. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  34. ^ "Fransa'da genç sürücünün öldürülmesini destekleyici tweet atan polis sendikası feshedilebilir". TRT Haber. 28 Haziran 2023. 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  35. ^ https://www.facebook.com/bbcnews. "France riots: Macron tells parents to keep children off streets as protests continue". BBC News (İngilizce). 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  36. ^ Russo, Julien. "Pillages à Strasbourg : l'Apple Store a été pris pour cible en plein jour !". iPhoneSoft.fr (Fransızca). 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  37. ^ "Fransa'da sokaklar yanıyor! Macron konserde... - Dünya Haberleri". CNN Türk. 30 Haziran 2023. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  38. ^ "Mort de Nahel : «Nous sommes dans les prodromes d'une guerre civile», alerte Éric Zemmour". LEFIGARO (Fransızca). 30 Haziran 2023. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  39. ^ AFP (30 Haziran 2023). "Emeutes: le gouvernement va déployer des blindés, des événements annulés". Orange Actualités (Fransızca). 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  40. ^ "Fransa İçişleri Bakanı'ndan açıklama: Bin kişi gözaltında". 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  41. ^ "'I blame one person,' said mother of teen killed by police as hundreds arrested in French protests". ABC7 Chicago (İngilizce). 30 Haziran 2023. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  42. ^ a b "Fransa'daki protestolar dördüncü gece de devam etti, yaklaşık 1000 kişi gözaltına alındı". BBC News Türkçe. 30 Haziran 2023. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  43. ^ "Türkiye'nin Paris Büyükelçiliğinden, Fransa için seyahat uyarısı". www.aa.com.tr. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  44. ^ "Home - The Spectator Index" (İngilizce). 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  45. ^ "Death of Nahel M.: Over 1,300 arrested during Friday night riots". Le Monde.fr (İngilizce). 1 Temmuz 2023. 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  46. ^ Tanno, Xiaofei Xu,Eve Brennan,Claudia Otto,Inke Kappeler,Sophie (1 Temmuz 2023). "Funeral held for French teenager after more than 1,300 detained in fourth night of protests". CNN (İngilizce). 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  47. ^ Hummel, Tassilo; Hummel, Tassilo (1 Temmuz 2023). "Macron cancels trip over French riots as family buries teenager". Reuters (İngilizce). 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  48. ^ "Fransa'da 'Nahel' protestolarının 4. gününde bin 300 gözaltı". euronews. 1 Temmuz 2023. 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  49. ^ Yerushalmy, Jonathan (1 Temmuz 2023). "France protests: more than 1,300 arrested as riots surge in Marseille and Lyon". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  50. ^ "France is roiled by protests after police killed a teenager. Here's why". npr. 1 Temmuz 2023. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  51. ^ Foroudi, Layli; Campenhout, Charlotte Van (30 Haziran 2023). "France riots: Minister deploys 45,000 police amid riots". Reuters (İngilizce). 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023. 
  52. ^ a b "Paris protests ease as killed teen's family call for peace – France riots live". The Independent (İngilizce). 3 Temmuz 2023. 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 
  53. ^ "Police arrest 63 in Belgium as violent protests in France spread to Brussels". www.aa.com.tr. 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 
  54. ^ a b Times, The Brussels. "Death of Nahel: Belgian PM breaks his silence on Brussels protests". www.brusselstimes.com (İngilizce). 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 
  55. ^ "Violent protests in France spread to Switzerland". 2 Temmuz 2023. 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 
  56. ^ Beever, Susie (2 Temmuz 2023). "Paris protests spread to Switzerland and Belgium with 'Justice for Nahel' chants". mirror (İngilizce). 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 
  57. ^ Kuepper, Miriam (2 Temmuz 2023). "Unrest in France subsides in towns and cities". Mail Online. 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 
  58. ^ "'Unexplainable and inexcusable': Macron lays into police after teen shot dead and Paris riots". ABC News (İngilizce). 28 Haziran 2023. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  59. ^ Paone, Antony; Lecoq, Stephanie (29 Haziran 2023). "Paris shooting: Unrest breaks out for second night after police kill teen". Reuters (İngilizce). 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  60. ^ Allen, Peter (28 Haziran 2023). "First picture of teenager whose killing by police triggered night of riots in Paris". Evening Standard (İngilizce). 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  61. ^ "Paris: Unrest in suburb after police kill a 17-year-old – DW – 06/28/2023". dw.com (İngilizce). 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  62. ^ "Paris shooting: Why French government backed family so fast". BBC News (İngilizce). 28 Haziran 2023. 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  63. ^ Atalayar (30 Haziran 2023). "New night of riots over Nahel's murder in France". Atalayar (İngilizce). 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023.