Manastır Mektebi

Bugün müzeye dönüştürülmüş Bozhenitsa köyündeki manastır okulu

Manastır Mektebi, (Bulgarca: килийно училище) Osmanlı Devleti yönetimi döneminde Bulgar topraklarında var olan kilise-dini yönelimli bir ilkokul türüdür.

15. ve 18. yüzyıllarda tüm Bulgar okulları manastır tipindeydi. İlk yıllarda kilise ve manastırlarda kurulmuş olsalar da daha sonra özel manastır okulları ortaya çıkmaya başladı. Okullarda, öğrenciler Orta Çağ Bulgar edebiyatı geleneğine göre eğitildi.

Manastır okullarındaki öğretmenler çoğunlukla rahiplerdi ve nadir durumlarda eğitimli zanaatkarlar veya tüccarlardı. Öğretmen her öğrenciyle bireysel olarak ilgilenmekteydi. Dersler Yunanca, Kilise Slavcası veya her ikisinde de yapılıyordu. Eğitim sürecinin amacı, öğrencilere kilise şarkılarını okumayı, yazmayı, söylemeyi ve saymayı öğretmekti. Bazen dersler belirli bir zanaatı öğretirken aynı zamanda uygulamalı olarak yapılırdı. Okullarda "Saatler kitabı" (Horarium), "İncil", "Zebur" ve diğerleri gibi kilise hizmet kitapları ders kitapları için kullanılmaktaydı. Yeni Bulgar eğitiminin sonraki figürlerinden bazıları eğitimlerini ilk olarak burada aldı.

18. yüzyılda, manastır okulları özellikle yaygınlaştı. O zamanlar Bulgaristan'da 100'den fazla bu tür okul vardı. Zamanla, Paisi Hilendarski'nin Slav Bulgarları Tarihi gibi bu tür okullarda Bulgarca kitaplar öğretilmeye başlandı. 19. yüzyılın başında manastır okullarının yerini karşılıklı okullar aldı.

Günümüzde Bulgaristan'ın şehir ve köylerinde, birkaç manastır okulunun binaları, Bulgar ulusal uyanışına ve ülkede eğitim sisteminin kurulmasına adanmış müzelere dönüştürülmüş durumdadır.