Macaristan Kralı I. Karl'ın tahtı geri alma girişimleri
Macaristan Kralı I. Karl'ın tahtı geri alma girişimleri, Miklós Horthy'nin 1 Mart 1920'de Macaristan Naibi seçilmesinin ardından, Macaristan'da IV. Karl olarak hüküm süren Avusturya Kralı I. Karl, tahtı geri almak için iki başarısız girişidir.[1] Girişimleri ayrıca sırasıyla "Birinci" ve "İkinci Kraliyet darbeleri" (Macarca első és második királypuccs) olarak da adlandırılır.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]13 Kasım 1918'de I. Karl, Macaristan'ın devlet işlerine katılma hakkından feragat ettiğini bildiren bir bildiri yayınladı. Ayrıca imparatorluğun Macar kısmındaki yetkililerinin kendisine sadakat yemini zorunluluğunu kaldırdı.[2] Bu, Avusturya siyasetinden çekildiği benzer bir açıklama yayınlamasından iki gün sonra geldi. Bu ifadeler tahttan çekilme olarak tanımlansa da, I. Karl her iki ulustan birinin halkının onu geri çağırması durumunda bu terimi kullanmaktan kasıtlı olarak kaçındı.
I. Karl'ın son Macaristan başbakanı Mihály Károlyi bu durumdan yararlandı ve kendisi de geçici cumhurbaşkanı olarak Macaristan Demokratik Cumhuriyeti'ni ilan etti. Devam eden Müttefik işgali, Károlyi'nin durumunu savunulamaz hale getirdi ve Mart 1919'da, Macaristan Sovyet Cumhuriyeti'ni ilan eden Sosyal Demokrat-Komünist bir koalisyon tarafından görevden alındı.[3] Komünist lider Béla Kun yönetiminde Macaristan, dünyanın ikinci Komünist ülkesi oldu. Ancak Kun'un hükûmeti Ağustos ayında Romanya Silahlı Kuvvetleri tarafından devrildi.
Sonunda, I. Karl'ın kuzeni Arşidük Joseph August, I. Karl'ın naibi olarak gücü ele geçirdi, ancak Müttefikler onu tanımayı reddettiğinde zorla görevden alındı. Kısa süre sonra Müttefiklerin bir Habsburg'u Macaristan'ın devlet başkanı olarak kabul etmeyecekleri anlaşıldı.[4] Sonunda, Mart 1920'de Avusturya-Macaristan Donanması'nın son komutanı Miklós Horthy, Macaristan'ın naibi seçildi.
Paskalya Krizi
[değiştir | kaynağı değiştir]Eski kralın ilk darbe girişimi 26 Mart 1921'de başladı. O yıl Kutsal Cumartesi günüydü: diyet yapılmamıştı, diplomatik birlikler ülkedeydi ve Naip Horthy ailesiyle birlikte kraliyet sarayında sakin bir tatil planladı.[1] I. Karl, yakın İsviçreli çevresinin önerileriyle harekete geçti ve bazı Avrupa kralcı çevrelerinin vaatlerine güvenerek, bu sessizlikten yararlandı. Destekçilerinin birçoğunun ve bizzat Horthy'nin tahta geri dönme zamanının doğru olmadığına dair uyarılarına rağmen, iyimserdi, yeniden ortaya çıktığına dair haberlerin ve Horthy'nin iktidarı devretme isteğinin Macarların krallarına olan sevgisini canlandıracağına inanıyordu. Fransa Başbakanı Aristide Briand ile yaptığı gizli müzakereler, başarılı olursa Fransız desteği ve Macaristan'ın komşularından hiçbir silahlı müdahale beklememesine yol açtı.[5]
O zamanlar Macar diyetine iki sağcı monarşist parti vardı: Hristiyan Ulusal Birlik Partisi ve Küçük Sahipler. Aradaki fark, Hristiyan Birlik üyelerinin çoğunun meşruiyetçi olması, Karl'ı Macaristan'ın meşru kralı olarak görmesi ve onun yeniden iktidara gelmesinden yana olmasıydı.[2] Küçük Toprak Sahiplerinin çoğu özgür seçmenlerdi ve Macarların artık dilediklerini kral olarak seçmekte özgür olduklarına karar verdiler.
Bıyığını kestirmiş ve sahte İspanyol pasaportuyla silahlanmış I. Karl İsviçre villasından ayrıldı ve 26 Mart'ta fark edilmeden Szombathely'ye geldi. Orada, önde gelen bir meşruiyetçi olan Kont János Mikes'in sarayına gitti; haber yerel meşruiyetçiler arasında hızla yayıldı ve 27 Mart'ın erken saatlerinde I. Karl, Horthy'nin Eğitim Bakanı József Vass ve Albay Antal Lehár'ın da dahil olduğu küçük bir gizli konseye sahipti.[5] İkincisi, I. Karl; kendisini destekleyen kişiler ve askerler tarafından planların gerçekleştirememe ihtimalinin yüksek olduğu konusunda uyarıldı. I. Karl müzakereler için (yakınlarda kalan) Başbakan Kont Pál Teleki'yi çağırdı. Sabah 2:00'de uykusundan uyanan Teleki, I. Karl'ı uyardı ve devam etmesi halinde iç savaşın çıkacağını ve Küçük Antant'ın müdahale edeceğini öne sürerek onu geri dönmeye çağırdı. Sonunda I. Karl'ın Horthy ile tanışması gerektiğine karar verildi; Teleki, bir saat sonra I. Karl ile birlikte sabah 6:30'da Budapeşte'ye gitmek üzere arabayla ayrıldı.[4] Teleki'nin arabası günün çok geç saatlerinde yanlış bir dönüş yaparak geldi; Bazıları, Szombathely-Budapeşte yolu düz olduğundan, "yanlış dönüşün" Teleki'nin işe karışmamak için bir bahane olduğundan şüpheleniyor.
I. Karl ayın 27'sinde öğleden sonra erken saatlerde saraya tamamen habersiz geldi, tam da Horthy karısıyla bir Paskalya yemeğine otururken. Horthy'nin yardımcısı onu masadan uzaklaştırmaya çalıştı ama Horthy'nin karısı Magdolna, kocasının en azından çorbasını huzur içinde bitirmesine izin verilmesi konusunda ısrar etti. Horthy daha sonra geri çekildi ve danışmanlarına telefon edecek vakti olmadığından durumla kendisi yüzleşti. Birkaç dakika içinde I. Karl ve onu Naip'in (eski adıyla Kral'ın) ofisine götürdü. Bunu, Horthy'nin daha sonra "hayatımın en zor anları" ve "tamamen iğrenç" bir deneyim olarak tanımlayacağı iki saatlik duygusal bir tartışma izledi. I. Karl naip olarak hizmetinden dolayı Horthy'ye teşekkür etti, ancak "iktidarı kendisine devretme" zamanının geldiğini söyledi; Horthy, "Bu bir felaket. Tanrı aşkına, Majesteleri çok geç olmadan ve Büyük Güçler Budapeşte'deki varlığınızı öğrenmeden hemen ayrılmalı ve İsviçre'ye dönmelidir" diye yanıt verdi.[6] I. Karl "köprülerini yaktığını" ve Almanca konuşarak toplantının geri kalanını Horthy'nin telaşlı direnişini kırmak için çok sayıda argüman kullanarak geçirdiğini söyledi. Horthy'ye Kasım 1918'de Schönbrunn Sarayı'nda yaptığı ağlamaklı sadakat yeminini ve hiç salıverilmediği Habsburg hükümdarına itaat yemini ettiğini hatırlattı. Horthy ona daha yakın zamanda Macar ulusu adına yemin ettiğini hatırlattı. Horthy'nin inatçılığı karşısında şok olan I. Karl sonunda şöyle dedi: "Pozisyonuma bağlı kalıyorum. Bunu düşünmeniz için size beş dakika vereceğim".[7] Bu mola sırasında Horthy kendini toparladı (I. Karl bitkin görünüyordu), iç savaş korkusunu yineledi ve I. Karl'ın Briand'dan destek güvencesi aldığı iddiasına şüpheyle yaklaşıyordu.
Her iki siyasinin de farklı yorumladığı üç haftalık geçici bir ateşkes sağlandı. Horthy, I. Karl'ın Macaristan'ı terk etmesini ve ya Viyana'ya yürümesini ya da İsviçre'ye çekilmesini bekliyordu. Arka kapıdan çıkıp üşüterek (ona palto verilmemişti), I. Karl Szombathely'ye götürülürken, Horthy akşamı toplantıyı her zamankinden daha dramatik bir şekilde anlatarak geçirdi.[8] Sonraki birkaç gün boyunca, her ikisi de fikirlerinin arkasında durdu, ancak I. Karl'ın konumu zarar görmeye başladı. 28 Mart'ta Çekoslovak ve Yugoslav elçileri, restorasyonun savaş sebebi olacağını ilan ettiler; 1 Nisan'da diyet (meşruiyetçilerin çekimser kalmasıyla), Horthy'nin davranışını öven ve statükoyu onaylayan bir kararı oy birliğiyle kabul etti ve I. Karl'ın tutuklanması için baskı yaptılar. Ancak Horthy bunu inatla reddetti. 3 Nisan'a kadar Briand, herhangi bir anlaşma yapıldığını açıkça yalanladı. Ordu hala Horthy'ye sadıkken, I. Karl 5 Nisan'da gönülsüzce trenle yola çıktı ve ertesi gün Hertenstein Sarayı'na ulaştı.[9] 7 Nisan'da Macar gazetelerinde Macaristan'ın gerçek hükümdarı olduğuna dair bir bildiri yayınlandı. İsviçre hükûmeti, siyasi faaliyetlerine daha katı sınırlar koydu.
I. Karl, büyük güçlerin bir restorasyona karşı çıkmayacağına ve (Parlamentodaki oylamaya rağmen) Macar halkının onun dönüşünü gerçekten özlediğine olan inancında ısrar ederek, Horthy'ye karşı derin bir antipatiyle Macaristan'dan ayrıldı.[10] Aslında, "Paskalya Krizi" sırasında Macaristan'da, geleneksel olarak kralcı batı şehirlerindeki küçük ölçekli bir gösteri dışında hiçbir destek gösterisi yapılmadı ve Szombathely'de kendisine saygılı davranılırken, memurlar desteklerinde tereddüt etti ve insanlar ona genellikle sert davrandılar. Sarsılmış ve ağır hasar görmüş Teleki, 6 Nisan'da istifa etti ve Horthy, sekiz gün sonra onun yerine Kont István Bethlen'i atadı.
Araya Girme
[değiştir | kaynağı değiştir]Haziran ayında, meşruiyetçiler, hükûmetin I. Karl'ı geri getirmek için gerçek bir adım atmadığını hissederek, Horthy ve Bethlen'e karşı büyük bir saldırı başlattılar. Bethlen özünde bir meşruiyetçi olsa da, o zamanlar yeniden kurulmuş bir monarşi şansı olmadığını anlayacak kadar ayıktı.[11] Meşruiyetçiler Horthy'nin prestijini baltalamayı, gücünü zayıflatmayı ve I. Karl'ın dönüşü için elverişli koşullar yaratmayı amaçladılar. Buna yanıt olarak Horthy ve Bethlen, Ağustos ayı başlarında meşru liderlerle gizli tartışmalara başladılar. István Szabó de Nagyatád'ın demokrasi yanlısı Küçük Sahipli fraksiyonuyla kavga etmek yerine onlarla anlaşmayı tercih ettiler. Prensip olarak, Ağustos gibi erken bir tarihte hükûmet I. Karl'ın dönüşü: örneğin, o ayın sonunda Paris'teki Macar bakan, Fransız Dışişleri Bakanlığı'ndaki liderlere, kamuoyu nedeniyle geri dönüşünün kaçınılmaz olduğunu bildirdi.
Budapeşte'de Mart
[değiştir | kaynağı değiştir]21 Ekim'de meşruiyetçi lider Andrássy ile bir anlaşmaya varan Bethlen, Pécs'teki ılımlı meşruiyetçi aristokratlara bir konuşma yaptı ve "kraliyet gücünün kullanılmasının sadece bir hak değil, aynı zamanda bir gereklilik" olduğunu ilan etti; I. Karl'ın Kasım 1918'de devlet işlerine katılımını kaybettiği beyanının baskı altında yapıldığını ve bu nedenle geçersiz olduğunu; ve onları bir restorasyonu kabul etmeye ikna etmek için Büyük Güçlerle "uygun zamanda" müzakerelere başlayacağını ancak, Charles'ı zorla geri getirme girişimlerini de kınadığını açıkladı.
Önceki gün vasiyetini yazdırdıktan sonra, I. Karl, Ad Astra Aero Junkers F 13 tek kanatlı uçağıyla Dübendorf havaalanından cesur bir uçuş yapmış ve gizlice batı Macaristan'a inmişti. 23 Ekim'de, Burgenland'da (Avusturya ve Macaristan arasında bir seçim teklif edilerek) Versay Barış Antlaşması tarafından zorunlu kılınan bir halk oylaması planlanıyordu. Ekim ortasında Albay Lehár, Kont Gyula Ostenburg-Moravek ve diğer meşruiyetçi bürokratlar I. Karl'a destek vermeye karar verdiler. I. Karl'a gergin durumdan yararlanmak için 23 Ekim'den önce iktidarı ele geçirmeye çalışması gerektiği mesajını gönderdiler; "İç siyasi durum öyle ki, Majesteleri Budapeşte'ye girdiğinde herhangi bir muhalefet beklenemez. Aksine, restorasyon her yerde coşkuyla karşılanacak" diye yazdılar. Aksine, restorasyon her yerde sevinçle karşılanacak" diye yazdılar. Macaristan'ın en önde gelen meşruiyetçilerinden bazılarının plan hakkında hiçbir bilgisi olmadığı bilgisi verilmeyen I. Karl bunun Macar ulusunun uzun zamandır beklenen yardım çığlığı olduğunu düşündü ve "Macarların bana ihtiyacı var" dedi. İktidarı zorla almaya hazırdı, Küçük Antant'ın bir veya iki gün içinde bir saldırı düzenleyemeyeceğini ve Büyük Güçlerin o zamana kadar bir oldu bittiyi kabul edeceğini varsaydı.
Dénesfa köyünde meşruiyetçi Kont József Cziráky'ye ait bir tarlaya indikten sonra, I. Karl hızla Sopron'a gitti. Horthy ile uzlaşmaya niyeti olmadığı için geçici bir hükûmet kurdu:
- Başbakan: István Rakovszky
- İçişleri Bakanı: Ödön Beniczky
- Dışişleri Bakanı: Kont Gyula Andrássy, son derece şüpheci, cesareti kırılmış ama sorumluluk sahibi
- Maliye ve Sanayi Bakanı: Gusztáv Gratz
- Savunma Bakanı: Baron Antal Lehár
- Eğitim Bakanı: Kont Albert Apponyi.
21 Ekim öğleden sonra, Bethlen konuşurken, Sopron'da bir grup zırhlı tren donatılıyordu. Bu zırhlı trenler, Budapeşte'de komünizmin patlak verdiği ve Horthy'nin düzeni sağlamak için I. Karl'tan yardım istediği söylenen Ostenburg'un birlikleri tarafından korunuyordu. Heyecan verici bir toplu törenle tabur, "Habsburg Kralı I. Karl, Macaristan Kralı ve Bohemya Kralı"na geleneksel Honvéd sadakat yemini etti. O sabah geç saatlerde (yaklaşık 190 kilometre (120 mil) uzakta) Budapeşte'ye hareket eden birlik, amansız bir askeri ilerlemeden çok kırsalda bir tören gezisi gibi ilerledi ve yerel garnizon ve kamu görevlilerinin yemin etmesi için her köy istasyonunda durdu. Her köyde köylü gruplarının "çok yaşa Kral!" sloganları eşliğinde saygılar sunuluyordu. 80 kilometrelik (50 mil) Sopron-Győr yolculuğunu yapmak on saat sürdü ve bu zaman zarfında Horthy, birliklerini bir araya getirebilme imkanı buldu.
21 Ekim'in sonlarında Horthy'ye bir rapor ulaştı; Lehár ve Ostenburg'un ona ihanet etmişti. Horthy bu durum karşısında şok oldu. Bethlen ertesi sabah saat 9:30'da bir kabine toplantısına başkanlık etti ve orada gerekirse güç kullanılacağı kararını bildirdi. Horthy, Macaristan'ın yok olma tehlikesini öne sürerek, iktidarı elinde tutacağına dair askeri bir bildiri yayınladı ve ordusundan sadakat talep etti. Pek çok subay, özellikle yaşlı olanlar, bir "bekle ve gör" stratejisini tercih etti ve birimleri kraliyet donanmasının yolu boyunca konuşlanmış olanların çoğu, I. Karl'a sadakatsizlik etmeyi uygunsuz buldu. Győr garnizonunun subayları ve askerleri, Horthy'nin ilanını yaptığı sıralarda sadakat yemini ettiler; Komárom da o gün teslim oldu. Budapeşte'deki en yüksek subaylar, hükûmet güçlerinin komutasını üstlenmeye isteksizdi ve birçoğu görevi reddetti. Ayrıca, Budapeşte dışındaki on iki tabur komutanından sadece ikisi, 23'üne kadar şehre savaşa hazır olarak ulaşabileceklerini bildirdi. Ayrıca bu taburlardaki subaylar, Budapeşte garnizonunun güvenilmez olduğundan şüpheleniyordu. İtilaf Devletleri bir restorasyona karşı olduklarını yeniden teyit ederken, Çekoslovak, Yugoslav ve Rumen bakanlar böyle bir hareketin casus belli olarak kabul edileceğini açıkladılar. Horthy, I. Karl'a bir mektup göndererek vazgeçmesi için yalvardı, ancak I. Karl mektubu okumadı. Bununla birlikte Gyula Gömbös, yetersiz ordu desteğini desteklemek için kullanılmak üzere 400-500 yetersiz donanımlı gönüllüden (birçok Budapeşte Üniversitesi öğrencisi) oluşan bir ayak takımı taburu kurmayı başardı.
23 Ekim sabahı Macaristan iç savaşın eşiğinde görünüyordu. I. Karl'ın ordusu Budapeşte'nin varoşlarında, Kelenföld banliyö tren istasyonundan 30 kilometre (20 mil) uzaktaydı. Budapeşte'de sıkıyönetim ilan edilmişti, Çekoslovakya'nın seferber olduğu bildirildi. İngiliz elçi Thomas Hohler, Londra'ya, I. Karl'ın o öğleden sonra Budapeşte'ye girecğini öngören "her şeyin kaybolduğunu" iddia eden bir telgraf gönderdi. Horthy, meşruiyetçiler bir saldırı başlatırsa savunmanın çökeceği haberini aldı.
Güç dengesinin değişiminin ilk göstergesi, General Pál Hegedűs'in Kelenföld istasyonuna geldiği sabah saat 9:00'da geldi. Biraz kararsız olan Pál Hegedűs; Horthy ve Bethlen'i bizzat görmeye ikna oldu. İkna olmasında en büyük etken I. Karl'ın "çılgın girişimi"nin İngilizlerce kabul edilmeyeceğini İngiliz elçi Hohler tarafından Hegedűs'e iletilmesiydi. Elçi ayrıca kraliyet birliklerinin başkente girmesi halinde Budapeşte'nin bir hafta içinde Çekler tarafından işgal edileceği konusunda uyardı. I. Karl'ın büyük güçlerin kendisini desteklediğine dair güvencelerine güvenen Hegedűs, durumun tam tresini gösterdiğini anlamıştı.
Generalle görüştükten sonra Horthy, Gömbös ile büyük ölçüde gönüllü bir güç tarafından korunan karakola gitti. Heyecan verici bir konuşmada, birlikleri pozisyonlarını korumaya çağırdı, aksi takdirde Avusturya-Macaristan yeniden canlanacak ve Macaristan'ın konumu aşağıda olacaktı. Ayrıca I. Karl'ın ordusu çoğunlukla "Avusturyalı ve Çek maceracılardan" oluşuyordu.
Bütün sabah I. Karl'ın güçlerine doğru ara sıra ateş açıldığı için ordu içinde olaylara müdahale etme arzusu artmıştı. Ek olarak, öğleden önce, istasyona yaklaşırken Ostenburg'un ordusunun ileri bir birliğine de ateş açıldı. Restorasyon girişiminin tek önemli askeri çatışması olan Budaörs Muharebesi'nde (başkente yakın bir köy) 14 hükûmet birliğinde bulunan asker hayatını kaybederken, Ostenburg askerlerinden beş askeri hayatını kaybetti. Hükûmet zaferiyle sonuçlan çatışmanın haberi eski kralın subaylarına gelince kraliyet yanlısı asker arasında belirsizlik hakim oldu. Çünkü Budapeşte'ye yürümenin kansız olacağını varsaymışlardı; artık iç savaş artık oldukça mümkündü.
23 Ekim öğle vakti, durum açıkça Horthy'nin yönünde değişiyordu ve naip güvenini yeniden kazanmaya başladı. O öğleden sonra, Hegedűs, Kelenföld'ün hemen doğusundaki kraliyet askeri karargahına döndüğünde, Macar subay birliklerindeki ruh hali de Horthy yanlısı bir hal aldı. Horthy'yi görünce direnmeye kararlıydı, I. Karl isteksizce ateşkes müzakerelerini kabul etti ve ertesi sabaha kadar bir ateşkes ayarladı.
Biatorbágy'de 24 Ekim sabah saat 8:00'de görüşmeler başladı ve bu sırada Horthy kesin bir askeri avantaja sahip oldu. Sert metin kaleme alınmıştı; I. Karl, birliklerine silahları bırakmaları ve tüm savaş malzemelerini teslim etmeleri emri verilmişti; I. Karl'ın güvenliği, tahttan yazılı olarak feragat etmesi halinde garanti altına alınacaktı. Karşılığında, restorasyonun tüm destekçileri affedilecek. I. Karl bu şartları okudu, silah sesleri duyuldu ve başıboş bir mermi kraliyet trenine çarptı; hızla batıya doğru hareket etmeye başlayan trene bindirildi. Öfkeli Lehár ve Ostenburg, "son direniş" ve "kanın son damlasına kadar savaş" çağrısında bulundu, ancak I. Karl teslimi kabul etmiş, trenin durmasını emretti ve penceresinden bağırdı, "Lehár! Ostenburg! Dur ve buraya geri dön! Daha fazla çatışmayı yasaklıyorum! Artık her şey çok anlamsız..."
Hükûmet şimdi iç düzeni yeniden sağlamak ve büyüyen uluslararası krizi yatıştırmak için kararlı bir şekilde harekete geçti. Kont Sigray, Kont Andrássy ve Gusztáv Gratz gibi önde gelen meşruiyetçiler tutuklandı. Geçici olarak Kont Móric Esterházy'nin malikanesine sığınan Kral ve Kraliçe, Tata'da tutuklandı ve Tihany'deki bir manastırda askeri gözetim altına alındı. I. Karl tahttan çekilmemesi dışında tüm istekleri yerine getirdi.
Açık hükûmet zaferine rağmen, Çekoslovakya ve Yugoslavya, Macaristan sınırlarına konuşlandırdıkları ordu tümenlerini sınırdan çekmeyi reddettiler. 29 Ekim'de Çekoslovakya Dışişleri Bakanı Edvard Beneš, durumu istismar etmeyi umarak, Habsburglar tahttan indirilmezse bir işgal tehdidinde bulunan bir ültimatom sundu, Küçük Antant Macaristan'ın silahsızlandırılmasına ve Macaristan'ın silahsızlandırılmasına katılmadı ve Macaristan, asker seferberliği için Prag'a tazminat vermeye istekli olmadı. Bethlen Hohler onu işgale direnmek için kendi ordusunu seferber etmekten caydırsa da Horthy, durumun aşağılayıcı olduğunu düşündü. 1 Kasım'da, bir işgal yakın göründüğünde, Bethlen Hohler'e Macaristan'ın kendisini tamamen büyük güçlerin ellerine bıraktığını ve onların kararlarına uyacağını bildirdi. Habsburgları hariç tutan yasaların çıkarılacağına dair güvence verdi ve Horthy, subaylarını tüm isyancıların Batı Macaristan'dan tahliye edilmesi gerektiğini, aksi takdirde bunu kendisinin yapacağını söyledi.
Bethlen'in manevrası, Horthy'nin ricası, I. Karl ve eşi Zita'nın 1 Kasım'da ayrılması ve İngiliz ve Fransızların Beneš'e yönelik sert uyarıları krizi etkisiz hale getirdi. 3 Kasım'da Bethlen, Parlamentoya 1713 Pragmatik Yaptırımını geçersiz kılacak bir yasa tasarısı sundu. 6 Kasım'da kabul edilen bu tasarı, esasen Habsburg hanedanını tahttan indiriyordu, ancak Macaristan bir monarşi olarak kalmaya devam ediyordu. Bunun anlamı gelecekte teorik olarak bir Habsburg kral seçilebilecekti. Tuna nehrinden Romanya'nın Galaţi kentine götürülen I. Karl, daha sonra Madeira'da sürgüne gönderildi. Başarısızlığıyla daha da bozulan sağlığı, 1 Nisan 1922'de ölünceye kadar her ay kötüleşti. 10 yaşındaki oğlu ve vârisi Otto'nun yıllarca aktif bir siyasi rol oynamayacağı ve Macar kralcı hareketinin eski etkisini asla geri kazanamayacağı açıktı. Yine de birçok kişiyi şaşırtacak şekilde Horthy, kısa bir süre sonra Budapeşte'deki Matthias Kilisesi'nde I. Karl için düzenlenen bir anma törenine katılarak eski kralına son bir görevi yerine getirdi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 26 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
- ^ Horthy, Admiral Nicholas (2000). Admiral Nicholas Horthy Memoirs. Nicholas Horthy, Miklós Horthy, Andrew L. Simon, Nicholas Roosevelt (illustrated bas.). Simon Publications LLC. s. 348. ISBN 0-9665734-3-9.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 5 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
- ^ a b Sakmyster, p. 91-2
- ^ East European Quarterly 1977: Vol 11 Iss 4 (İngilizce). Internet Archive. East European Quarterly. 1977.
- ^ Szilassy, Sándor (1971). Revolutionary Hungary, 1918-1921. -. Internet Archive. Astor Park, Fla.: Danubian Press. ISBN 978-0-87934-005-6.
- ^ "Hungary between Wilson and Lenin : the Hungarian revolution of 1918-1919 and the big three | WorldCat.org". search.worldcat.org (İngilizce). 3 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
- ^ "The Habsburg Empire in World War I: A Final Episode in Dynastic History - ProQuest". www.proquest.com. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
- ^ "Revolutionary Hungary, 1918-1921 | WorldCat.org". search.worldcat.org (İngilizce). 3 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.