Kuzey Kore'de internet

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kuzey Kore'de İnternet erişimi mevcuttur, ancak buna yalnızca özel yetkilendirme ile izin verilmektedir. Öncelikle hükümet amaçları için ve aynı zamanda yabancılar tarafından da kullanılmaktadır. Ülke, büyük kurumlar arasındaki fiber optik bağlantılar da dahil olmak üzere bir miktar geniş bant altyapısına sahiptir.[1] Çoğu kişi ve kurum için çevrimiçi hizmetler, Kwangmyong olarak bilinen, yalnızca yurt içine açık ücretsiz bir ağ aracılığıyla sağlanmaktadır ve küresel İnternet erişimi çok daha küçük bir grupla sınırlıdır.[2]

Servis sağlayıcıları ve erişim[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzey Kore'de internet erişimi, Kuzey Kore hükümetinin Posta ve Telekomünikasyon Bakanlığı ile Tayland merkezli Loxley Pacific arasındaki ortak girişim olan internet servis sağlayıcısı Star Joint Venture Co. tarafından sağlanmaktadır. Star JV, 21 Aralık 2009'da Kuzey Kore'nin İnternet alan adının kontrolünü aldı.[3] Star JV'den önce, İnternet erişimi yalnızca Almanya'ya giden bir uydu bağlantısı yoluyla veya bazı hükümet kullanımları için China Unicom ile doğrudan bağlantılar yoluyla sağlanıyordu.[4] Kuzey Kore'nin internet trafiğinin neredeyse tamamı Çin üzerinden yönlendirilmektedir.[5]

Şubat 2013'ten bu yana ülkedeki yabancılar, Koryolink'in sağladığı 3G telekomünikasyon ağını kullanarak internete erişebiliyor.[6][7][8]

İnternete erişim izni sıkı bir şekilde kısıtlı olmaya devam ediyor, ancak Kuzey Kore'de BT endüstrisi büyüyor ve İnternet erişimi giderek artıyor.[9] Ekim 2010'da Kore Merkezi Haber Ajansı'nın web sitesi, Kuzey Kore'de barındırılan bir web sunucusunda açıldı. Site, bir Kuzey Kore IP adresinden küresel olarak erişilebilir. Bu, ülkenin bilinen ilk doğrudan İnternet bağlantısıdır.[10] Aynı sıralarda, 9 Ekim'de, İşçi Partisi'nin 65. yıl dönümü kutlamaları için Pyongyang'ı ziyaret eden gazetecilere internet bağlantılı bir basın odasına erişim hakkı verildi.[11][12]

Aralık 2014 itibarıyla Kuzey Kore'de 1.024 IP adresinin var olduğu biliniyordu, ancak The New York Times gazetecileri David E. Sanger ve Nicole Perlroth gerçek sayının daha yüksek olabileceğine inanıyor.[13] Kuzey Kore'deki toplam internet kullanıcı sayısının birkaç bini geçmediği tahmin ediliyor.[14] Küresel internete sınırsız erişim sağlayabilen kişilerin üst düzey yetkililer, sivil toplum kuruluşu (STK) üyeleri ve hükümet elçileri olduğu iddia ediliyor.[5][15]

Kuzey Kore'nin akademik kurumlarında kısmi internet erişimine izin verilmektedir. Örneğin Pyongyang Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'ndeki profesörler ve yüksek lisans öğrencileri, bir bilgisayar laboratuvarı aracılığıyla internete erişebilmektedir. Bu kanal üzerinden erişim, yetkililer tarafından izlenmektedir.[16] Aslında, 2007 yılı itibarıyla, küresel internete erişimi olan Kuzey Korelilerin çoğu, yalnızca daha sonra ulusal intranette yayınlanabilecek bilimsel ve teknik bilgileri toplamakla görevlendirilmişti.[17]

Kim Jong-il, 2002 yılında kendisini ziyaret eden bir Kuzey Koreli yetkiliye Güney Kore web sitelerinde çok zaman geçirdiğini söylemişti.[18] Incapsula'nın güvenlik araştırmacısı Ofer Gayer'e göre, ülkenin toplam web trafiği ayak izi Falkland Adaları'ndan daha azdır.[19][20] The Dong-a Ilbo gazetecisi ve Kuzey Koreli ilticacı Joo Seong-ha, 2014 yılında hükümetin intraneti olan Kwangmyong'un, özellikle otellerde halkın küresel İnternet kullanımını sınırlamak için kullanıldığını söyledi. Çoğu kampüste mevcut olmasına rağmen, hükümet "internet kullanımını sıkı bir şekilde izlemektedir".[15]

Apple, Sony ve Microsoft'un ürünlerini Kuzey Kore'ye dağıtmasına izin verilmediğinden, üçüncü taraf şirketler onların ürünlerini satın alıp ülke içerisindeki müşterilere satıyor. Hükümetin izolasyon politikaları nedeniyle Kuzey Kore'deki elektronik endüstrisi hakkında çok az şey bilinmektedir.[5]

Nisan 2016'da Kuzey Kore, "çevrimiçi bilgilerin yayılmasıyla ilgili endişesi" nedeniyle Facebook, YouTube, Twitter ve Güney Kore web sitelerini engellemeye başladı.[21]

19 Eylül 2016'da, Kuzey Kore'nin tüm ".kp" web siteleri hakkında bilgi içeren ad sunucusu yanlış yapılandırıldı ve araştırmacıların kp, co.kp, com.kp, edu.kp, gov.kp, net.kp, org.kp ve rep.kp alan adları için bölge bilgileri dahil alan adlarına ve site hakkındaki bazı dosya verilerine erişmesine ve yayınlamasına[22] olanak tanıdı, böylece Kuzey Kore'nin küresel internete açık yalnızca 28 web sitesine sahip olduğu ortaya çıktı.[23][24][25] Ancak, yalnızca Kuzey Kore'ye açık olan Kwangmyong intranetinin 2014 yılı itibarıyla 1.000 ila 5.500 arasında dahili web sitesine ev sahipliği yaptığı tahmin ediliyor.[26][27][28]

Eylül 2017'de Rus telekomünikasyon şirketi TransTelekom, Kuzey Kore'ye doğrudan internet bağlantısı kurdu ve bu da China Unicom'un artık Kuzey Kore için tek internet erişimi sağlayıcısı olmamasına neden oldu.[29][30]

Ocak 2021'de Kuzey Kore'nin ağını mevcut 3G'den 4G ağına yükseltmeye hazırlandığı bildirildi.[31]

Devletin internet kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

2018 yılı itibarıyla Pyongyang'da bir İnternet İletişim Bürosu genel merkezinin inşaatı sürüyordu.[32]

Kuzey Kore web siteleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Uriminzokkiri gibi Kuzey Kore hükümeti tarafından işletilen yaklaşık 30 web sitesi bulunmaktadır.[33][güncellenmeli?] Güney Kore polisi, yabancı tabanlı sunuculara sahip 43 Kuzey Kore yanlısı web sitesi tespit etti. Polis, bu web sitelerinin Güney Kore ve Batılı ülkelere yönelik düşmanca tutumları teşvik ettiğini ve Kuzey Kore'yi olumlu bir şekilde tasvir ettiğini bildirdi. The Dong-a Ilbo'ya göre, yabancı tabanlı web siteleri arasında Japonya merkezli Joseon Tongsin (Kore Haber Servisi) ve Guk-jeonseon, Çin merkezli Unification Arirang ve Amerika Birleşik Devletleri merkezli Minjok Tongsin bulunmaktadır ve "Korea Network" de dahil olmak üzere on iki yeni Kuzey Kore yanlısı web sitesi açıldı.[34] Ağustos 2010'da BBC News, Kuzey Kore hükümetiyle anlaşmalı bir ajansın Uriminzokkiri için resmi bir Kuzey Kore YouTube kanalı, Facebook ve Twitter hesabı açtığını bildirdi. Hem Twitter hem de YouTube hesapları, yalnızca Korece paylaşım yapmaktadır. BBC şunu bildirdi: "Kuzey Koreliler yakın tarihli bir Twitter gönderisinde, Güney Kore'deki mevcut yönetimin ABD'nin 'fahişesi' olduğunu söyledi"[35] ancak bu, ifadenin İngilizceye kötü bir tercümesi olabilir. Resmi web sitesindeki bazı içerikler arasında, iki füze tarafından takip edilen bir ABD askerinin resminin yanı sıra, büyük ölçüde ABD karşıtı ve Güney Kore karşıtı duygular taşıyan çeşitli karikatürler, resimler ve metinler yer alıyor.[36] Eylül 2007'de, .kp üst seviye alan adı oluşturulmuştur.[37] Alan adı, Kuzey Kore hükümetine bağlı web sitelerini içerir.[38]

Propaganda sitelerinin yanı sıra ticari faaliyetle bağlantılı çok sayıda web sitesi de bulunmaktadır. 2002 yılında Kuzey Koreliler, Güney Koreli bir şirketle işbirliği yaparak Güney Koreli müşterileri hedef alan bir kumar sitesi kurdu (çevrimiçi kumar Güney Kore'de yasa dışıdır), ancak site daha sonra kapatıldı.[18] 2007'nin sonlarında Kuzey Kore, isimsiz bir Çinli şirketle ortak girişimle ilk çevrimiçi mağazası olan Chollima'yı açtı.[39] 2013 yılında The Pirate Bay, yasal zorluklar nedeniyle İsveç'ten ayrılmak zorunda kaldıktan sonra Kuzey Kore'de faaliyet gösterdiğini iddia etmişti, daha sonra bu iddianın bir aldatmaca olduğu ortaya çıktı.[40]

Bilgisayar korsanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney Kore merkezli No Cut News, Kuzey Kore hükümetinin yurtdışında para kazanmak için Kim Chaek Teknoloji Üniversitesi ve Kim Il-sung Üniversitesi'nde bilgisayar korsanları eğittiğini bildirdi.[41] Çin'in Shenyang kentinde merkezli bir grup Kuzey Koreli bilgisayar korsanı, çevrimiçi bir oyun olan Lineage için otomatik programlar (oyuncunun hiçbir işi yapmadan karakterlerinin deneyim ve oyun içi para kazanmasına olanak tanıyan programlar) geliştirdi ve sattı, bir Güney Kore vatandaşı Mayıs 2011'de bu programlardan satın aldığı için tutuklandı.[42]

Aralık 2014'te Kuzey Kore, Sony Pictures Entertainment'a bir siber saldırı düzenlemekle suçlandı.[43] 19-21 Aralık tarihleri arasında Kuzey Kore, internet erişiminde teknik zorluklar yaşadı. 22 Aralık'ta Kuzey Kore, İnternet bağlantısında tam bir arıza yaşadı ve failinin ABD olduğu düşünülen bu durum, ülke dışından internet erişiminin kesilmesine neden oldu.[13] 23 Aralık'ta, yani kesintiden dokuz saat sonra ülke, "diğer web sitelerine hala erişilemediği için kısmi ve potansiyel olarak istikrarsız" olmasına rağmen[44] internet erişimini yeniden kazandı.[45] 22-24 Aralık tarihlerinde Kuzey Kore'de, ikisi 23 Aralık'ta olmak üzere yedi internet kesintisi daha yaşandı.[19] 27 Aralık'ta ülkede internette (yıl içerisinde üçüncü defa) ve mobil ağda kesinti yaşandı.[46] Bir buçuk gün süren benzer bir kesinti ise Mart 2013'te yaşanmıştı.[19]

Güney Kore İnternet düzenlemeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney Koreli internet kullanıcıları, web siteleri aracılığıyla Kuzey Korelilerle iletişim kurmak için Birleşme Bakanlığı'nın onayının alınmasını gerektiren Kuzey Kore ile Ticaret Yasaları'na (Madde 9, Bölüm 2) uymak zorundadır.[47]

IP adresi aralıkları[değiştir | kaynağı değiştir]

Şubat 2023 itibarıyla Kuzey Kore'de tamamı AS131279 tarafından duyurulan ve "Ryugyong-dong" adında dört IPv4 alt ağı bulunmaktadır.[48] Alt ağlar şunlardır:[49]

  • 175.45.176.0/24 (175.45.176.0–255)
  • 175.45.177.0/24 (175.45.177.0-255)
  • 175.45.178.0/24 (175.45.178.0–255)
  • 175.45.179.0/24 (175.45.179.0–255)

Kuzey Kore'nin sınırlı internet erişimine rağmen, IP adreslerinin küçük havuzu oldukça ihtiyatlı tahsislere yol açmıştır. Örneğin Pyongyang Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nin 2012 yılında küresel internet üzerinde yalnızca bir IP adresi vardı.[50]

Kuzey Kore Telekomünikasyon Bakanlığı, daha önce 256 China Unicom adresinin (210.52.109.0 – 210.52.109.255) kayıtlı kullanıcısıydı.[51] Bu, Kuzey Kore'nin kendi IP adresi bloğunun etkinleştirilmesinden önceydi.

Ekim 2017'de Rus İSS TransTelekom'un China Unicom ile birlikte ikinci bir internet bağlantısı olarak Kuzey Kore'den gelen trafiği yönlendirdiği bildirildi.[52]

Aralık 2020'de Kuzey Kore, 1 Rus İSS'sine ve 2 Çinli İSS'ye (China Unicom kanallarını kullanarak trafiği otomatik olarak yeniden yönlendiren TransTelekom ve Cenbong) bağlanmıştı.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ North Korea (Korea, Democratic People's Republic of) – Asia Internet History Projects 26 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Sites.google.com (2012-09-26). Retrieved on 2013-03-20.
  2. ^ North Korea moves quietly onto the Internet 26 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Computerworld (2010-06-10). Retrieved 2013-03-20.
  3. ^ Whois lookup for IP netblock 175.45.176.0/22
  4. ^ He.net. "AS131279 Ryugyong-dong". he.net. 6 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2016. 
  5. ^ a b c Pagliery, Jose (December 22, 2014). "A peek into North Korea's Internet". 2 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CNN. Retrieved December 23, 2014.
  6. ^ "North Korea to offer mobile internet access". BBC. 22 Şubat 2013. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  7. ^ Caitlin Dewey (26 Şubat 2013). "Instagrams from within North Korea lift the veil, but only slightly". Washington Post. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  8. ^ "North Korea blocks access to Instagram". The Guardian. Associated Press. 23 Haziran 2015. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2015. 
  9. ^ "North Korea's 'Digital Revolution' Under Way". Huffington Post. Associated Press. 25 Temmuz 2011. 3 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  10. ^ The new face of KCNA « North Korea Tech 31 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Northkoreatech.org (2010-10-09). Retrieved on 2013-03-20.
  11. ^ North Korea opens up Internet for national anniversary 9 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Computerworld (2010-10-09). Retrieved on 2013-03-20.
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya" (Korece). Yonhap News. 30 Nisan 2011. 8 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2011.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  13. ^ a b Sanger, David E.; Perlroth, Nicole (December 22, 2014). "North Korea Loses Its Link to the Internet." 27 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The New York Times. Retrieved December 23, 2014.
  14. ^ Max Fisher (22 Aralık 2014). "Yes, North Korea has the internet. Here's what it looks like". Vox. 23 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  15. ^ a b Tae-jun Kang (August 14, 2014). "Wi-Fi Access Sparks Housing Boom in Pyongyang." 4 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Diplomat
  16. ^ "Surfing the Intranet: North Korea's authoritarian alternative to the World Wide Web". Global News. Associated Press. 3 Şubat 2014. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  17. ^ Ko, Kyungmin; Lee, Ji-Yong (18 Kasım 2010). "North Korea's Internet strategy and its political implications". The Pacific Review. 23 (5): 649-670. doi:10.1080/09512748.2010.522249. ISSN 0951-2748.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  18. ^ a b Andrei Lankov (12 Aralık 2007). "Surfing Net in North Korea". Korea Times. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2016. 
  19. ^ a b c Satter, Raphael; Sullivan, Eileen (December 25, 2014). "North Korea outage a case study in online uncertainties." 25 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Sydney Morning Herald. Retrieved December 25, 2014.
  20. ^ The Associated Press; Raphael Satter (24 Aralık 2014). "Correction: NKorea-Mystery Outage Story". The New York Times. 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 
  21. ^ "North Korea blocks Facebook, Twitter and YouTube". The Associated Press. 4 Nisan 2016. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2016. 
  22. ^ Bryant, Matthew (2 Ocak 2018). "NorthKoreaDNSLeak: Snapshot of North Korea's DNS data taken from zone transfers". 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2018 – GitHub vasıtasıyla. 
  23. ^ "North Korea's internet revealed to have just 28 websites". The Telegraph. 21 Eylül 2016. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2018 – www.telegraph.co.uk vasıtasıyla.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  24. ^ Kharpal, Arjun (21 Eylül 2016). "North Korea accidentally lets world access its internet and it only has 28 websites". CNBC. 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2018. 
  25. ^ Amram, Adam (29 Mart 2018). "The Internet Archive and the socio-technical construction of historical facts". Internet Histories (İngilizce). 2 (1–2): 179-201. doi:10.1080/24701475.2018.1455412. ISSN 2470-1475.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  26. ^ Russon, Mary-Ann (22 Eylül 2016). "No, North Korea's internet doesn't only have 28 websites, but Reddit did manage to crash them". International Business Times UK (İngilizce). 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021. 
  27. ^ Sparkes, Matthew (23 Aralık 2014). "Internet in North Korea: everything you need to know". The Daily Telegraph (İngilizce). 23 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021. 
  28. ^ Eric Talmadge (23 Şubat 2014). "North Korea: Where the Internet has just 5,500 sites". Toronto Star. Associated Press. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  29. ^ "Russia Provides New Internet Connection to North Korea | 38 North: Informed Analysis of North Korea". 2 Ekim 2017. 2 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  30. ^ "North Korea gets a new Internet link from Russia". 2 Ekim 2017. 2 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  31. ^ Silver, Stephen (14 Ocak 2021). "North Korea Could Soon Get 4G Cell Service: Report". The National Interest (İngilizce). 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021. 
  32. ^ "North Korea and the Internet: Building for the Future". 38 North. The Henry L. Stimson Center. 1 Ağustos 2018. 6 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2018.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  33. ^ "North Korea's baby steps for the Internet". PhysOrg.com. United Press International. 30 Ağustos 2005. 15 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  34. ^ "Police Announce 43 Active Pro-North Korean Websites". The Dong-a Ilbo. 8 Eylül 2004. 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  35. ^ "North Korea creates Twitter and YouTube presence". BBC News. 18 Ağustos 2010. 10 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  36. ^ "《우리민족끼리》홈페지". 24 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2023. 
  37. ^ Schmidt, Stefan (2014). "The Hermit Kingdom Goes Online ... Information Technology, Internet Use and Communication Policy in North Korea". North Korean Review. 10 (1): 78. doi:10.3172/NKR.10.1.71. ISSN 1551-2789.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  38. ^ Williams, Martyn. "North Korean government and NGO websites". North Korea Tech. 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021. 
  39. ^ Kelly Olson, "Elusive Web Site Offers N. Korean Goods" 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., WTOPnews.com, February 4, 2008. Retrieved on April 27, 2008.
  40. ^ Rodriguez, Salvador (March 6, 2013). "Pirate Bay North Korea move was a hoax" 28 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Sydney Morning Herald. Retrieved September 13, 2014.
  41. ^ "Arşivlenmiş kopya". Nocut News (Korece). 5 Ağustos 2011. 25 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2011.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  42. ^ "Arşivlenmiş kopya". Money Today (Korece). 6 Mayıs 2011. 13 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2011.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  43. ^ Perlroth, Nicole (17 Aralık 2014). "U.S. Links North Korea to Sony Hacking". The New York Times. 8 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  44. ^ Ford, Dana (December 23, 2014). "North Korea's Internet back up after disruption." 24 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CNN. Retrieved December 23, 2014.
  45. ^ "North Korea partially back online after internet collapse." 5 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC. 23 December 2014. Retrieved 23 December 2014.
  46. ^ Slattery, Denis (December 28, 2014). "North Korea suffers nationwide Internet, 3G mobile network blackout." 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. New York Daily News. Retrieved December 28, 2014.
  47. ^ "北 인터넷사이트에 '댓글' 달면 어떻게 될까 (What Happens If You Post 'Reply' On North Korean Website)". No Cut News (Korece). 8 Nisan 2010. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2010.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  48. ^ "AS131279 Ryugyong-dong details - IPInfo.io". ipinfo.io. 25 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2023. 
  49. ^ "The Hermit Kingdom in cyberspace: unveiling the North Korean internet". Information, Communication & Society. 18 (1): 109-120. 2 Ocak 2015. doi:10.1080/1369118X.2014.940363. ISSN 1369-118X. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  50. ^ One IP address for all of PUST « North Korea Tech 10 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Northkoreatech.org (2012-08-20). Retrieved on 2013-03-20.
  51. ^ "APNIC – Query the APNIC Whois Database". www.apnic.net. Asia-Pacific Network Information Centre. 11 Mayıs 2017. 15 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2017. inetnum: 210.52.109.0–210.52.109.255 netname: KPTC 
  52. ^ "Russian firm provides new internet connection to North Korea". Reuters. 2 Ekim 2017. 16 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. Dyn Research, which monitors international internet traffic flows, said it had seen Russian telecommunications company TransTeleCom routing North Korean traffic since about 0908 GMT on Sunday. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]