Kilimanjaro Dağı
| Kilimanjaro | |
|---|---|
| Kaiser Wilhelm Spitze | |
 Kilimanjaro'nun Kibo zirvesi. | |
 | |
| En yüksek noktası | |
| Yükseklik | Kibo; 5.895 m |
| Çıkıntı | 5.895 metre (19.341 ft) |
| Yalıtılma | 5.510 kilometre (3.420 mi) |
| Koordinatlar | 3° 04′ G, 37° 21′ D |
| Coğrafya | |
| Konum | Doğu Afrika, Tanzanya |
| Jeoloji | |
| Dağ türü | Stratovolkan |
| Tırmanma | |
| İlk tırmanan | 6 Ekim 1889 Dr. Hans Meyer ve Ludwig Purtscheller |
| En kolay rota | Marangu Rotası |
 | |
| Konum |  Tanzanya |
| Kriter | Doğal: vii |
| Referans | 403[1] |
| Tescil | 1987 (11. oturum) |
| Bölge | Afrika |
Kilimanjaro Dağı genelde sadece Kilimanjaro (1902'den 1918'e kadar Kaiser-Wilhelm-Spitze olarak adlandırılır), deniz seviyesinden 5.895 m (19.341 ft) yüksekte Afrika'nın masif bir dağı. Kilimanjaro sönmüş bir stratovolkandır.
Tanzanya'nın kuzeydoğusunda bulunan Kilimanjaro, üzerindeki Kibo zirvesiyle, Afrika kıtasının en yüksek dağıdır. 1987 yılında, kendine özgü tabiatı, UNESCO tarafından Dünya Doğa Mirası olarak ilan edilmiştir.
Ekvator'un yaklaşık 340 km güneyinde bulunan Kilimanjaro, Tanzanya'nın kuzeydoğusunda, Darüsselam şehrinin yaklaşık 500 km kuzeybatısında ve Victoria Gölü merkezinin yaklaşık 560 km güneydoğusundadır. Kenya sınırına sadece birkaç kilometre mesafedeki Kilimanjaro, bu ülkenin başkenti Nairobi'nin yaklaşık 200 km güneydoğusunda kalır.
Toponimi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kilimanjaro isminin kökeni bilinmemektedir, ancak birkaç teori mevcuttur. Avrupalı kaşifler 1860'ta ismi benimsemiş ve Kilimanjaro'nun dağın Kiswahili ismi olduğunu bildirmişlerdir.[2] The Nuttall Encyclopædia 'nın 1907 baskısı da dağın ismini Kilima-Njaro olarak kaydetmiştir.[3]
Jeoloji ve Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Kilimanjaro, en yükseği Kibo; 5.149 m (16.893 ft) yükseklikteki Mawenzi;5.149 m (16.893 ft);[4] ve en alçak olanı 4.005 m (13.140 ft) yükseklikteki Shira olmak üzere üç belirgin volkanik koniden oluşan büyük uyuyan tabakalı bir volkandır.[5] Mawenzi ve Shira sönmüşken, Kibo uyumaktadır ve tekrar patlayabilir.[6]
Uhuru Tepesi, Kibo'nun krater kenarındaki en yüksek zirvedir. Tanzanya hükûmet ajansı olan Tanzanya Ulusal Parklar Otoritesi[7] ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü[8], Uhuru Tepesi'nin yüksekliğini 1952'de yapılan bir İngiliz araştırmasına göre 5.895 m (19.341 ft) olarak listelemektedir.[9] O zamandan beri yükseklik 1999'da 5.892 m (19.331 ft), 2008'de 5.902 m (19.364 ft) ve 2014'te 5.899 m (19.354 ft) olarak ölçülmüştür.[9]
Faunası
[değiştir | kaynağı değiştir]Kilimanjaro'da pek büyük hayvana rastlanılmaz, büyük hayvanlar genellikle ormanlarda ve dağın alt kısımlarında bulunur. Filler, Afrika mandası gibi hayvanlar yürüyüşçüler için tehlikeli olabilecek hayvanlardır. Bukalemun, Dikdik, Duiker, Kuyruksürengiller, Nectariniidae ve Yaban Domuzu gibi hayvanlar olduğu da rapor edilmiştir. Ayrıca Zebra, Pars, Sırtlangiller gibi hayvanlarda düzensiz olarak görülmüştür.[10]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ 1 http://whc.unesco.org/en/list/403 23 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Krapf, Johann Ludwig; Ernest George Ravenstein (1860). Travels, Researches, and Missionary Labours, During an Eighteen Years' Residence in Eastern Africa: Together with Journeys to Jagga, Usambara, Ukambani, Shoa, Abessinia and Khartum, and a Coasting Voyage from Nombaz to Cape Delgado. Trübner and Company, Paternoster Row. s. 255. 16 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016.
- ^ Wood, James (1907). "Kilima-Njaro". 1907 Nuttall Encyclopædia of General Knowledge. fromoldbooks.org. 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2015.
- ^ Sharaf, Yasir (24 Mart 2016). "Mount Kilimanjaro Volcanic Cones: Shira, Kibo And Mawenzi Peaks". XPATS International (ingilizce). 5 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2021.
- ^ Cullen, Nicolas J.; Mölg, Thomas; Kaser, Georg; Hussein, Khalid; Steffen, Konrad; Hardy, Douglas R. (2006). "Kilimanjaro Glaciers: Recent areal extent from satellite data and new interpretation of observed 20th-century retreat rates". Geophysical Research Letters. 33 (16). ss. L16502. Bibcode:2006GeoRL..3316502C. doi:10.1029/2006GL027084.
- ^ Nonnotte, Philippe; Guillou, Hervé; Le Gall, Bernard; Benoit, Mathieu; Cotten, Joseph; Scaillet, Stéphane (2008). "New K Ar age determinations of Kilimanjaro volcano in the North Tanzanian diverging rift, East Africa" (PDF). Journal of Volcanology and Geothermal Research. 173 (1). s. 99. Bibcode:2008JVGR..173...99N. doi:10.1016/j.jvolgeores.2007.12.042. 15 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Ocak 2019.
- ^ Sharaf, Yasir (26 Nisan 2022). "8 Common Mistakes I Wish I Knew Before Climbing Mount Kilimanjaro As A Beginner | How To Climb Mount Kilimanjaro?". XPATS International. 25 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2022.
- ^ "Kilimanjaro National Park". World Heritage List. UNESCO World Heritage Centre. 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2015.
- ^ a b Pascal Sirguey, Nicolas J. Cullen and Jorge Filipe Dos Santos. "The New Digital Orthometric Elevation Model of Kilimanjaro" (PDF). CEUR Workshop Proceedings. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Temmuz 2015.
- ^ Burns, Cameron (2006). Kilimanjaro & East Africa : a climbing and trekking guide. Internet Archive. Seattle, WA : Mountaineers Books. ISBN 978-0-89886-604-9.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Kilimandscharo ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
 Afrika: Kilimanjaro Dağı • Kuzey Amerika: Denali • Güney Amerika: Aconcagua • Antarktika: Vinson Dağı • Asya: Everest Dağı • Avrupa: Mont Blanc • Elbruz Dağı • Okyanusya: Puncak Jaya |
 | Tanzanya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
.svg){kind=icon} | Bir dağ veya dağ grubu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
