Kemik Savaşları

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Othniel Charles Marsh (solda) ve Edward Drinker Cope (sağda) arasındaki rekabet, Kemik Savaşları'nı başlatmış oldu.

Kemik Savaşları, Amerikan tarihinin Yaldızlı Çağ safhasında süregelmiş, Edward Drinker Cope (Philadelphia Doğa Bilimleri Akademisi'nden) ve Othniel Charles Marsh (Yale'deki Peabody Doğa Tarihi Müzesi'nden) arasındaki haksız fosil avcılığı ve fosil keşfi rekabeti üzerine kurulu bir dönemdi. Her iki paleontolog da rüşvet, hırsızlık ve kemikleri yok etmek gibi gizli kapaklı işlerle birbiri üzerinde üstünlük kurmaya çalışmıştır. Ayrıca her iki bilim adamı da bilimsel yayınlar aracılığıyla birbirlerinin itibarını zedelemeye ve finansmanlarını kesmeye çalıştı.

Fosil arayışları onları batıya; Colorado, Nebraska ve Wyoming'teki zengin kemik yataklarına yöneltti. 1877'den 1892'ye kadar, her iki paleontolog da zenginliklerini ve nüfuzlarını kendi keşif gezilerini finanse etmek ve fosil avcılarından yardım ve dinozor kemikleri satın almak için kullandı.

Cope ve Marsh, üstünlük sağlamak ve birbirlerini rezil etmek uğruna hem finansal hem de sosyal açıdan mahvoldu ancak bilime ve bilhassa paleontolojiye önemli katkılarda bulundular ve ileri çalışmalar için sağlam metaryaller sağladılar. Her iki bilim adamı da ölümlerinin ardından arkalarında incelenmemiş birçok fosil bıraktı. Her iki adamın da eforları, 136'dan fazla yeni dinozor türünün keşfedilip tanımlanmasını sağladı. Tarih öncesi yaşamla ilgili bilinenlerin artması, halkın dinozorlara olan ilgisini uyandırması ve onu müteakip onlarca yıl boyunca Kuzey Amerika'da süregelen fosil kazıları Kemik Savaşları'nın birer meyvesi oldu. Fosil avcılığıyla geçen bu dönemi anlatan pek çok tarihi kitap ve kurgusal uyarlama yayımlandı.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Arkaplanı[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk başta, Edward Drinker Cope ve Othniel Charles Marsh arasında dostane bir ilişki vardı. 1864'te Berlin'de tanıştılar ve beraber birkaç gün geçirdiler. Öyle ki ikisi de keşfettikleri türlere birbirlerinin adını verdi.[1] Güçlü kişilikleri sebebiyle zamanla araları açıldı. Cope'un hırçın ve çabuk öfkelenen biri olduğu bilinirken Marsh daha düzenli, dikkatli ve içe dönük biriydi. İkisi de kavgacı ve güven vermeyen kişilerdi.[2] Söz konusu bilim olduğunda da farklılıklarını belli ediyorlardı, öyle ki Cope sıkı bir Neo-Lamarkist iken Marsh, Charles Darwin'in doğal seçilim yoluyla evrim teorisini destekliyordu.[3] En iyi zamanlarında dahi, alttan alta, her iki adam da birbirine üstten bakma eğilimdeydi. İkiliyi gözlemlemiş birinin belirttiğine göre, "Soylu Edward, Marsh'ın tam bir beyefendi olmadığı kanısında olabilir. Akademisyen Othniel ise, muhtemelen, Cope'un pek de profesyonel olmadığını düşünüyordu."[4]

Cope ve Marsh oldukça farklı dünyalardan geliyordu. Cope, Philadelphia'lı zengin ve nüfuzlu bir Kuveykır ailesinin çocuğu olarak doğdu. Babası oğlunun bir çiftçi olmasını istese de Cope, bir doğa bilimci olarak tanındı.[4] 1864'te, halihazırda Doğa Bilimleri Akademisi'nin bir üyesi olan Cope, Haverford Koleji'nde zooloji profesörü oldu ve batıya yaptığı gezilerinde Ferdinand Hayden'e katıldı. Marsh ise tam tersi, eğer ki hayırsever amcası George Peabody'nin yardımları olmasa New York'un Lockport kentinde, fakir bir ailenin çocuğu olarak büyüyecekti.[5] Marsh, amcasını, Peabody Doğa Tarihi Müzesi'ni inşa etmesi ve başına da kendisini geçirmesi için ikna etti. Peabody'nin 1869'daki ölümünün ardından devraldığı mirasla birleşince Marsh, mali açıdan düze çıkmıştı (ancak Peabody'nin evliliğe dair katı düşünceleri sebebiyle Marsh, hayatı boyunca bekar kalacaktı).[6]

Cope'un, yanlışlıkla kafasını kuyruğuna eklediği şekliyle Elasmosaurus.

Bir keresinde iki bilim adamı, fosil toplamak için Cope'un New Jersey'deki marn madenlerine bir keşif gezisine çıktı. Bu madenlerde William Parker Foulke, Hadrosaurus foulkii'nin holotip örneğini keşfetti ve bu örnek paleontolog Joseph Leidy (Cope'un karşılaştırmalı anatomi eğitimi aldığı kişi) tarafından tanımlandı. Bu keşif, ilk Amerikan fosil buluntularından biriydi ve bulunduğu maden hala fosiller açısından zengindi.[1] Her ne kadar ikisi, dostane bir şekilde ayrılmış olsa da Marsh, çıkartılacak fosilleri Cope yerine kendisine göndermeleri için gizlice maden operatörlerine rüşvet vermişti.[1] İkili, gazetelerde ve bilimsel yayınlarda atışmaya başladı ve aralarındaki ilişki bozuldu.[7] Cope, Elasmosaurus'un rekonstrüksiyonunu yanlış yapmıştı, hayvanın kafası tam tersi yerinde, kuyruğunun ucunda bulunuyordu ve bu yüzden de Marsh, Cope'u bu hatası sebebiyle küçük düşürmüştü (en azından 20 yıl sonra belirttiğine göre durum buydu[8] ve kısa bir süre sonra düzeltmeyi yayınlayan Leidy'di).[9] Cope ise, Marsh'ın Kansas ve Wyoming'teki kemik avcılığı yaptığı yerden fosil toplamaya başladı ve bu, aralarındaki ilişkinin daha da bozulmasına sebep oldu.[7][10]

1872–1877: İlk keşif seferleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1870'li yıllarda, büyük fosil buluntularının söylentisi, Cope ve Marsh'ın dikkatini Batı Amerika'ya yöneltti. Washington, DC'deki nüfuzunu kullanarak Cope, Ferdinand Hayden yönetimindeki Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu'ndaki yerini garantiledi. Bunun için kendisine maaş ödenmeyecek olsa da Cope, Batı'da fosil toplama ve buluntularını yayınlama konusunda büyük bir fırsat elde etti. Cope'un etkileyici kalemi, resmi araştırma raporlarıyla halk arasında merak uyandırması gereken Hayden'in işine yarıyordu. Haziran 1872 tarihinde Cope, Wyoming'in Eosen yaşlı kemik yataklarını bizzat gözlemlemek amacıyla ilk gezisine çıkmış oldu. Ancak bu; Cope, Hayden ve Leidy arasında anlaşmazlığa yol açtı. Cope araştırmaya katılana dek, Hayden'in koleksiyonundaki fosillerin çoğunu alan kişi Leidy idi ve şimdi Cope, Leidy'nin bölgesinden fosil topluyordu.[11] Hayden gönderdiği bir mektupla, Leidy ile arayı düzeltme girişiminde bulundu:

Ondan o bölgeye, senin gittiğin yere, gitmemesini rica ettim. Bir yerden kısıtlanmış olma fikrine güldü ve yardımım olsun olmasın gitme niyetinde olduğunu söyledi. Böyle biriyle olan işbirliğimi, ekibimin şerefine binaen, güvence altına alma konusunda endişeliydim. Ona bir ücret ödemiyor ve masraflarının bir kısmını karşılıyor olsam da onun seçtiği alanın sorumluluğunu üstlenemezdim. Bu nedenle göreceksin ki başkalarıyla rekabet halinde çalışmak hoş bir şey olmasa da neredeyse bir zorunluluk gibi görünüyor. Anlayışla karşılayacağını düşünüyorum.[11]

Cope, ailesini Denver'e kadar yanında götürürken Hayden, Cope ve Leidy'nin aynı alanda araştırma yapmasını engellemeye çalıştı. Fielding Bradford Meek'in tavsiyesi üzerine Cope, Black Buttes Station ve tren yolu yakınındaki, Meek'in raporladığı kemik buluntularını da araştırma niyetindeydi. Cope bölgeyi ve Agathaumas sylvestris adını verdiği dinozorun bazı kemik kalıntılarını keşfetti.[12] Hayden'in ve Jeoloji Araştırmaları Kurumu'nun tam desteğini aldığına inanarak Haziran'da Fort Bridger'a gitti ancak beklediği adamların, vagonların, atların ve ekipmanların orada olmadığını gördü.[13] Cope, masrafları kendisine ait olmak üzere; iki hamal, bir aşçı ve bir rehberin yanı sıra onunla çalışmak isteyen ve Chicago'dan gelen üç adamdan oluşan kendi ekibini kurdu.[13][14] Ancak ortaya çıktı ki Cope'un adamlarından ikisi esasen Marsh'ın çalışanıydı. Cope, kendi adamlarının Marsh'ın parasını aldığını fark ettiğinde çılgına döndü. Adamlar Marsh'a hâlâ onun adamları olduklarına dair güvence vermeye çalışırken (biri Cope'u iyi fosillerden uzaklaştırmak için işi kabul ettiğini öne sürdü), Marsh'ın kesin anlaşmalar ve ödemeler talep etme konusundaki tembelliği onların başka işler aramasına neden olmuş olabilir.[15] Cope'un yolculuğu, yalnızca, Hayden'in araştırdığı engebeli arazi üzerinden geçiyordu ve bu esnada onlarca yeni tür keşfetti. Bu arada, Marsh'ın adamlarından biri kazara ekipmanlarından bazılarını Cope'a verdi. Fosilleri aldıktan sonra Cope, bunları Marsh'a geri gönderdi ancak ikilinin ilişkisi daha da kötüye gitti.[16]

1872 yolculuğu sırasında silahlı yardımcıları tarafından çevrilmiş Marsh (orta arkada). Marsh sahada çok az zaman harcadı ve genellikle işlerini ajanlarına yükledi.[17]

Cope ve Marsh arasında var olduğu öne sürülebilecek her türlü samimiyet iddiası 1872 itibarıyla son buldu[18] ve 1873 baharıyla açık bir düşmanlık baş gösterdi.[19] Aynı anda; Leidy, Cope ve Marsh, Batı fosil yataklarında antik sürüngenlere ve memelilere ait büyük fosil keşifleri yapıyordu.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c Dodson.
  2. ^ Bryson, 92.
  3. ^ Academy of Natural Sciences.
  4. ^ a b Limerick, et al., 7.
  5. ^ Preston, 60.
  6. ^ Bryson, 93.
  7. ^ a b Preston, 61.
  8. ^ Marsh.
  9. ^ Leidy.
  10. ^ Penick.
  11. ^ a b Thomson, 217.
  12. ^ Thomson, 218.
  13. ^ a b Thomson, 219.
  14. ^ Western History Association, 56.
  15. ^ Thomson, 221–222.
  16. ^ Thomson, 225–228.
  17. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; wilford-107 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  18. ^ Wilford, 87.
  19. ^ Thomson, 229.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kemik_Savaşları&oldid=32571168" sayfasından alınmıştır