Katharine Burr Blodgett

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Katharine Burr Blodgett
Blodgett laboratuvardaki ekipmanı gösteriyor, 1938[1]
Doğum10 Ocak 1898(1898-01-10)
Schenectady, New York, U.S.
Ölüm12 Ekim 1979 (81 yaşında)
Schenectady, New York, U.S.
EğitimBryn Mawr College (BA in Physics, 1917)
(University of Chicago (MS, 1918)
Newnham College, Cambridge University (PhD in Physics, 1926)
Tanınma nedeni
Akraba(lar)Katharine Blodgett Gebbie (niece)
ÖdüllerGarvan-Olin Madalyası (1951)

Katharine Burr Blodgett (d. 10 Ocak 1898 - ö. 12 Ekim 1979)[2] yüzey kimyası üzerine yaptığı çalışmalarla, özellikle de General Electric'te çalışırken "görünmez" veya yansıtıcı olmayan cam icatıyla tanınan Amerikalı bir fizikçi ve kimyager. 1926'da Cambridge Üniversitesi'nden fizik alanında doktora derecesi alan ilk kadındır.[3]

Erken dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Blodgett, 10 Ocak 1898'de New York Schenectady'de doğdu. Katharine Buchanan (Burr) ve George Reddington Blodgett çiftinin ikinci çocuğuydu. Babası General Electric'te patent vekili idi ve o departmanın başındaydı. Blodgett, doğmadan hemen önce evinde bir hırsız tarafından vurularak öldürüldü. GE, katilin tutuklanması ve mahkum edilmesi için 5.000 $ ödül teklif etti,[4] ancak şüpheli katil , New York Salem'deki hapishane hücresinde kendini astı.[5] Annesi, kocasının ölümünden sonra mali açıdan sıkıntı çekmedi ve Katharine'in doğumundan kısa bir süre sonra Katharine ve oğlu George Jr. ile birlikte New York'a taşındı.

1901'de Katharine'in annesi, çocukların iki dilli olabilmesi için aileyi Fransa'ya taşıdı. Orada birkaç yıl yaşadılar, bir yıllığına New York'a döndüler, bu süre zarfında Katharine Saranac Gölü'ndeki okula gitti, ardından Almanya'yı dolaşarak zaman geçirdi.[6] 1912'de Blodgett ailesiyle birlikte New York'a döndü ve New York City'deki Rayson School'a gitti.

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Blodgett'in erken çocukluğu New York ve Avrupa arasında bölünmüştü ve sekiz yaşına gelene kadar okula kaydolmamıştı.[7] New York City'deki Rayson Okulu'na gittikten sonra burslu olarak Bryn Mawr Koleji'ne girdi ve burada özellikle iki profesörden ilham aldı: matematikçi Charlotte Angas Scott ve fizikçi James Barnes.[7]

1917'de, babasının eski bir meslektaşı ve geleceğin Nobel Ödülü sahibi Irving Langmuir, Katharine'i General Electric'in (GE) araştırma laboratuvarlarını gezmeye götürdü. Yüksek öğrenimi ilk kez tamamlaması durumunda ona GE'de bir araştırma pozisyonu teklif etti, bu yüzden lisans derecesini aldıktan sonra Chicago Üniversitesi'nde bir yüksek lisans programına kaydoldu.[7]

Chicago Üniversitesi'nde[7] B. Lemon ile gaz maskelerinin kimyasal yapısını araştıran gaz adsorpsiyonu üzerine çalıştı.[6] 1918'de mezun oldu ve Langmuir'de çalışarak araştırma bilimcisi pozisyonunu aldı. Şirkette geçirdiği altı yılın ardından Blodgett, GE bünyesinde daha da ilerleme umuduyla doktora derecesine devam etmeye karar verdi. Langmuir, onun Cambridge Üniversitesi'ndeki Cavendish Laboratuvarı'nda fizik eğitimi alması için düzenleme yaptı ve isteksiz yöneticileri, az sayıdaki pozisyonlarından birini bir kadına teklif etmeye ikna etti.[6] Newnham College'a kaydoldu.[8] Sir Ernest Rutherford'la çalıştı ve 1926'da Cambridge Üniversitesi'nden fizik alanında doktora derecesi alan ilk kadın oldu.[7]

General Electric'de çalışması[değiştir | kaynağı değiştir]

Blodgett, Chicago Üniversitesi'nden yüksek lisans derecesi aldıktan sonra 1918'de General Electric tarafından araştırma bilimcisi olarak işe alındı.[9] Schenectady, NY'deki General Electric Laboratuvarı'nda bilim insanı olarak çalışan ilk kadın oldu. Su yüzeyinde tek moleküllü ince filmler oluşturmaya yönelik bir tekniğe öncülük eden Irving Langmuir ile sık sık çalıştı. Blodgett ve Langmuir benzer tekniklerin lipitlere, polimerlere ve proteinlere uygulanmasını araştırarak su, metal veya cam yüzeylerini kaplamak üzere tasarlanmış monomoleküler kaplamalar yarattılar. Bu özel kaplamalar yağlıydı ve yalnızca birkaç nanometre kalınlığında katmanlar halinde biriktirilebiliyordu.[10]

1935'te Blodgett, monomoleküler kaplamaları cam veya metal üzerine teker teker yaymak için bir yöntem geliştirerek Langmuir'in çalışmasını genişletti. Metal bir plakayı bir yağ tabakasıyla kaplanmış suya tekrar tekrar batırarak, yağ katmanlarını plakanın üzerine moleküler hassasiyetle istifleyebildi. Kullandığı ve geliştirdiği aparat Langmuir-Blodgett oluğu olarak biliniyor.[11][12]

Bu tekniği kullanarak Blodgett, Langmuir'in incecik filmleri için pratik kullanımlar geliştirdi. Blodgett, camı 44 monomoleküler katmanla kaplamak için baryum stearat filmi kullandı, bu da camı %99'dan fazla geçirgen hale getirdi ve "görünmez" cam yarattı. Film katmanlarının yansıttığı görünür ışık, camın yarattığı yansımaları iptal etti.[10] Bu tür yansıtıcı olmayan kaplamaya artık Langmuir-Blodgett filmi adı veriliyor ve yaygın olarak kullanılıyor.[13] Blodgett'in görünmez camını kullanan ilk büyük sinema prodüksiyonu, kristal berraklığında sinematografisiyle dikkat çeken popüler film Gone with the Wind (1939) idi. Savaş sonrası film endüstrisinde projektörler ve kameralar için yansıtıcı olmayan lensler piyasaya sürüldükten sonra kullanıldı. Blodgett'in camı aynı zamanda II. Dünya Savaşı sırasında denizaltı periskopları ve uçak casus kameraları için de kullanıldı.[10]

Blodgett ayrıca cam üzerindeki moleküler kaplamaları inçin milyonda birine kadar ölçen bir yöntem olan renk ölçeri de icat etti. Gösterge, farklı kaplama kalınlıklarının farklı renkler olduğu konseptini kullanır. Bir cam plaka üzerindeki stearik asit katmanını incelerken, yaklaşık 2/10.000.000 inç kalınlığındaki her katmanın eklenmesinin plakanın rengini güvenilir bir şekilde değiştirdiğini fark etti. Onun icadından önce, en iyi ölçüm cihazları yalnızca bir inçin birkaç binde biri kadar hassastı. Cam "cetveli" renklerin ilerlemesini ve bunlara karşılık gelen kalınlıkları çok daha kesin bir şekilde gösteriyordu. Kalınlığı ölçmek renkleri eşleştirmek kadar basit hale geldi.[14]

Blodgett ve Langmuir ayrıca ampuldeki iyileştirmeler üzerinde de çalıştı. Gazlardaki elektriksel deşarjlar üzerine yaptıkları çalışmalar, plazma fiziğinin temellerinin atılmasına yardımcı oldu.[15]

Blodgett'e kariyeri boyunca sekiz ABD patenti verildi. Patentlerin ikisi dışında tümünün tek mucidiydi ve ortak mucit olarak Vincent J. Schaefer ile çalışıyordu. Blodgett, çeşitli bilimsel dergilerde 30'dan fazla teknik makale yayınladı ve zehirli gaz adsorbanlarının, uçak kanatlarının buzunu çözme yöntemlerinin ve sis perdelerini iyileştirmenin mucidiydi.[10]

Kişisel hayat[değiştir | kaynağı değiştir]

Blodgett hiç evlenmedi ve canlı bir hayat yaşadı; eski bir Schenectady ailesinden gelen Gertrude Brown ile uzun yıllar Boston'da bir evlilik yaşadı.[16] Bir süre daha yakındaki bir kız okulunun İngiltere doğumlu müdürü Elsie Errington'la birlikte yaşadı. "Ev düzeni, Blodgett'i ünlü elma püresi ve popover'ları yapmak dışında çoğu ev içi sorumluluktan kurtardı."[16] Maalesef bu kadınlarla uzun vadeli ilişkileri hakkında düşüncelerini içeren herhangi bir kişisel belge bırakmadı.

Blodgett'in yeğeni ve adaşı astrofizikçi ve memur Katharine Blodgett Gebbie'ydi. Otobiyografik bir anısında[17] Gebbie, Blodgett Teyzesinin aile ziyaretlerinde söyle hatırlıyor:

"Her zaman 'aparat'larla dolu valizlerle gelirdi; bunlarla bize, cam çubukları su üzerinde yüzen ince yağ filmlerine batırarak nasıl renk oluşturulacağı gibi harikaları gösterirdi."

Gebbie, yaşamının ilerleyen dönemlerinde bilim alanında kariyer seçiminde kişisel örnek olarak teyzesinin etkisinden sık sık bahsetti.

Blodgett, Schenectady'de yetişkin yaşamının çoğunu geçirdiği doğduğu yere bakan bir ev satın aldı. Kasabasının tiyatro grubunda oyuncu oldu ve sivil ve hayır kurumlarında gönüllü olarak çalıştı. Blodgett oradaki Gezginlere Yardım Derneği'nin saymanlığını yaptı. Bahçecilik sevgisini sürdürmek için yazlarını New York'un kuzeyinde Lake George'daki bir kampta geçirdi. Blodgett aynı zamanda hevesli bir amatör gökbilimciydi; antikalar topluyor, arkadaşlarıyla briç oynuyor[13] ve boş zamanlarında komik şiirler yazıyordu.

12 Ekim 1979'da evinde öldü.

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Blodgett yaşamı boyunca çok sayıda ödül aldı. American Men of Science (1943) dergisinin yedinci baskısında, kendisini Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en seçkin 1000 bilim adamından biri olarak tanıyan bir yıldız aldı.[18] 1945'te Amerikan Üniversiteli Kadınlar Derneği onu Yıllık Başarı Ödülüyle onurlandırdı.[18]

1951'de monomoleküler filmler üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı Amerikan Kimya Derneği'nden prestijli Francis Garvan Madalyası'nı aldı. Aynı yıl ABD Ticaret Odası tarafından "başarılı 15 kadın"dan biri seçildi. Yine 1951'de Boston'daki Birinci Başarılı Amerikalı Kadınlar Toplantısı'nda onurlandırıldı (gruptaki tek bilim insanı)[6] ve Schenectady belediye başkanı, topluluğuna kazandırdığı onuru nedeniyle onu 13 Haziran 1951'de Katharine Blodgett Günü ile onurlandırdı.

1972'de Amerika Fotoğraf Derneği ona Yıllık Başarı Ödülünü[7] verdi ve 2007'de Ulusal Mucitler Onur Listesi'ne alındı.[19] 2008 yılında Schenectady'de onun adını taşıyan bir ilkokul açıldı.

Elmira College (1939), Western College (1942), Brown University (1942) ve Russell Sage College'dan (1944) fahri doktora unvanı aldı.[7]

Patentler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Katharine Burr Blodgett (1898–1979), demonstrating equipment in lab". Smithsonian Institution Archives. Smithsonian Institution. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2013. 
  2. ^ Schafer, Elizabeth D. "Blodgett, Katharine Burr (1898–1979)". Women in World History: A Biographical Encyclopedia. Gale. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2023 – Encyclopedia.com vasıtasıyla. 
  3. ^ "Obituary: Katharine Burr Blodgett". Physics Today. 33 (3): 107. Mart 1980. doi:10.1063/1.2913969. 
  4. ^ "Timeline of Schenectady History". The Schenectady County Historical Society. 29 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2013. 
  5. ^ Covington, Edward J. "Katharine B. Blodgett". ejcov. FrogNet.Net. 21 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2013. 
  6. ^ a b c d Notable women scientists. Proffitt, Pamela. Detroit: Gale Group. 1999. ISBN 978-0787639006. OCLC 41628188. 
  7. ^ a b c d e f g Marilyn Bailey Ogilvie; Ogilvie, Marilyn Bailey; Harvey, Joy Dorothy, (Ed.) (2000). The biographical dictionary of women in science : pioneering lives from ancient times to the mid-20th century. New York: Routledge. ISBN 978-0415920391. OCLC 40776839. 
  8. ^ Newnham College student records, accessed January 10, 2019
  9. ^ W., Rossiter, Margaret (1982). Women scientists in America : struggles and strategies to 1940. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0801825095. OCLC 8052928. 
  10. ^ a b c d Roberts, Jacob (Bahar 2014). "The Invisible Woman". Chemical Heritage Magazine. 32 (1): 7. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2018. 
  11. ^ Blodgett, Katharine B. (1935). "Films built by depositing successive monomolecular layers on a solid surface". Journal of the American Chemical Society. 57 (6): 1007-1022. doi:10.1021/ja01309a011. 
  12. ^ Blodgett, Katharine B. (1934). "Monomolecular films of fatty acids on glass". Journal of the American Chemical Society. 56 (2): 495. doi:10.1021/ja01317a513. 
  13. ^ a b Venezia, Jessica. "Katharine Burr Blodgett: An Innovative, Accomplished Schenectady Native". The Free George. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2014. 
  14. ^ "Blodgett, Katharine". Facts on File. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2014. 
  15. ^ "Irving Langmuir and Katharine Burr Blodgett". Science History Institute. June 2016. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2018. 
  16. ^ a b Braukman, Stacy (2004). "Blodgett, Katharine Burr by Autumn Stanley". Notable American Women: A Biographical Dictionary Completing the Twentieth Century. 1st. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ss. 66-67. ISBN 9780674014886. 
  17. ^ Whitten, Barbara L. (2001). "An Interview with Katharine Gebbie" (PDF). CSWP Gazette. 20 (2): 1. 30 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  18. ^ a b Joan., Siegel, Patricia (1985). Women in the scientific search : an American bio-bibliography, 1724–1979. Finley, K. Thomas (Kay Thomas). Metuchen, N.J.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810817555. OCLC 11236036. 
  19. ^ "Spotlight | National Inventors Hall of Fame". Invent.org. 21 Kasım 2013. 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016. 

Daha fazla okuma[değiştir | kaynağı değiştir]