Karl Stein
Karl Stein (d. 1 Ocak 1913, ö. 19 Ekim 2000), Alman matematikçi. Çok değişkenli kompleks analiz ve kriptografi alanlarındaki çalışmalarıyla bilinir.
Karl Stein | |
|---|---|
| Doğum | 1 Ocak 1913 Hamm, Vestfalya, Almanya |
| Ölüm | 19 Ekim 2000 Ebersbach an der Fils, Baden-Württemberg, Almanya |
| Milliyet | Alman |
| Eğitim | Vestfalya Wilhelm Üniversitesi Dr.phil, 1937 [1] |
| Tanınma nedeni | Stein manifoldu, Stein uzayı, Stein faktörizasyonu, Behnke-Stein teoremi, Remmert-Stein teoremi |
| Ödüller | Cantor Madalyası (1990) |
| Kariyeri | |
| Dalları | Kompleks analiz, Kriptografi |
| Çalıştığı kurumlar | Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi Vestfalya Wilhelm Üniversitesi |
| Doktora danışmanı | Heinrich Behnke |
| Doktora öğrencileri | Reinhold Remmert Michael Schneider Otto Forster Ivo Schneider Gunther Schmidt Konrad Königsberger Martin Schottenloher |
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Karl Stein, 1932'den 1936'ya kadar Münster'deki Vestfalya Wilhelm Üniversitesi'nin yanı sıra Hamburg ve Berlin'de okudu. Doktorasını 1937'de Heinrich Behnke'nin danışmanlığında aldı.[2] 1938'de bursiyer olarak Heidelberg'de kaldı. 1940 yılında Münster'de habilitasyonunu tamamladı.
İkinci Dünya Savaşı sırasında Wehrmacht Yüksek Komutanlığı'nın şifreleme bölümünde çalıştı. Burada, gizli yazıcıdan ve Lorenz anahtar makinesinden sorumluydu; meslektaşı Gisbert Hasenjaeger ise Enigma'dan sorumluydu.
1946'da Münster'de (Vestfalya Wilhelm Üniversitesi) öğretim görevlisi ve daha sonra yardımcı profesör oldu. 1953/54'te Paris'te misafir olarak kaldıktan sonra, 1955'te Münih'teki Ludwig Maximilian Üniversitesi'ne profesör olarak atandı.[3] [4]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]1941 yılında yaptığı habilitasyonda Cousin probleminin çözülebilirliği için topolojik koşulları verdi. Stein, bu çalışmasında Japon matematikçi Kiyoshi Oka'nın çalışmalarını ele alıp ileri götürmüştür.
1951'de açık Riemann yüzeylerinin birden fazla kompleks boyuta genelleştirmesini gerçekleştirdi. Bu genelleştirme, daha sonraları Henri Cartan and Jean-Pierre Serre gibi ünlü matematikçiler tarafından Stein manifoldu olarak anılmaya başlandı ve bu adlandırma böylece yaygınlaştı. 1951'de Behnke ile (Riemann'ın çalışmalarından esinlenmeyle) kompleks uzayların geometrik bir teorisini geliştirdi. Hemen hemen aynı yıllarda, Henri Cartan da analitik kümeler tanımı altında daha cebirsel bir yaklaşım geliştirmiştir ki 1953 yılında Stein ve Reinhold Remmert bunun da teorisini geliştirmiştir. 1958'de, Hans Grauert ve Remmert her iki tanımın birbirine denk olduğu göstermiştir.
Ödül ve başarıları
[değiştir | kaynağı değiştir]1990 yılında Cantor Madalyası'na layık görülen ilk matematikçi oldu. 1962'den itibaren Bavyera Bilimler Akademisi'nin üyesi oldu. 1970'ten beri Göttingen Bilimler Akademisi'nin ve 1982'den itibare ise Avusturya Bilimler Akademisi'nin muhabir üyesiydi. 1973 yılında Münster Üniversitesi'nden fahri doktora unvanı aldı. 1966'da Alman Matematikçiler Derneği'nin başkanlığını yaptı.
Manuscripta Mathematica dergisinin 1969'dan 1983'e kadar editörlüğünü yaptı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ https://www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=24766 13 Eylül 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [yalın URL]
- ^ Zur Theorie der Funktionen mehrerer komplexer Veränderlichen; Die Regularitätshüllen niederdimensionaler Mannigfaltigkeiten.
- ^ https://www.mathematik.uni-muenchen.de/festschrift/node17.html [yalın URL]
- ^ Daha doğrusu Lehrstuhl Mathematik I pozisyonuna atanmıştır. Bu pozisyonda, Stein'dan önce Ferdinand von Lindemann ve Constantin Carathéodory gibi ünlü matematikçiler görev yapmıştır.
