Kiyoshi Oka
Kiyoshi Oka | |
---|---|
Doğum | 19 Nisan 1901 Osaka, Japonya |
Ölüm | 01 Mart 1978 (76 yaşında) Japonya |
Milliyet | Japon |
Mezun olduğu okul(lar) | Kyoto İmpatorluk Üniversitesi |
Tanınma nedeni | Oka bağdaşıklık teoremi Oka önsavı Oka-Weil teoremi Çoklualtharmonik fonksiyon |
Ödüller | Asahi Ödülü (1953) Japon Akademisi ödülü (1951) Kültür Nişanı (1960) Kutsal_Hazine_Nişanı (1ci sınıf) (1973) |
Kariyeri | |
Dalı | Matematikçi |
Çalıştığı kurumlar | Kyoto İmparatorluk Üniversitesi Hiroşima Üniversitesi Hokkaido Üniversitesi Nara Kadınlar Üniversitesi Kyoto Sangyo Üniversitesi |
Kiyoshi Oka (岡 潔 Oka Kiyoshi, 19 Nisan 1901, Osaka - 1 Mart 1978, Nara), çok değişkenli karmaşık analizdeki derin çalışmalarıyla tanınan Japon matematikçidir.[1]
Arka arkaya gelen derin çalışmalarının yalnızca bir matematikçinin eseri olduğuna inanmak başlangıçta güçtü. Hatta, Batı Avrupa matematik dünyasında Kiyoshi Oka'nın bir grup matematikçi tarafından kullanılan Nicolas Bourbaki gibi bir takma ad olduğu varsayılmıştı.[2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]19 Nisan 1901'de Japonya'nın Osaka eyaletindeki Osaka şehrinde doğdu. Ebeveylerinin memleketi Wakayama Eyaleti, Ito Bölgesi, Kimi Köyü'dür. 1922'de Kyoto Imparatorluk Üniversitesi'nde fizik okumaya başlayıp bir sene sonra matematiğe dönmüştür. 1925'te mezun olduğu Kyoto Imparatorluk Üniversitesi'nde öğretim görevlisi oldu ve 1929'da aynı üniversitede yardımcı doçent oldu. Yine aynı yıl, akademik ara verip eşi Miçi ile Fransa'ya gitti. Burada Nakaya Ukiçiro ve Nakaya Jujiro ile tanıştı. Burada ayrıca Gaston Julia ile görüştü ve Julia aracılığıyla çok değişkenli karmaşık analizle tanıştı. Sorbonne'daki Paris VI Üniversitesi'nde kurulmuş olan Poincaré Enstitüsü'nde kaldı ve çok değişkenli karmaşık analize iyice aşina oldu. 1932 yılında Fransa'dan döndü ve Hiroşima Ünivesitesi'nde yardımcı doçent olarak çalışmaya başladı. 1935'te Heinrich Behnke and Peter Thullen'in yazdığı Çok karmaşık değişkenli fonksiyonlar teorisi[3] kitabını okudu ve bu alandaki problemler üzerine çalışmaya başladı. 1938 yılında hastalık nedeniyle memleketine döndü. 1940'da Kyoto Üniversitesi'ne tezini sundu ve bilim doktorasını aldı. 1941'de Hokkaido İmparatorluk Üniversitesi'nde araştırma asistanı olarak çalışmaya başladı. Ancak, tekrar memleketine dönüp ikinci dünya savaşının sonuna kadar burada kaldı. 1949'da Nara Kadınlar Üniversitesi'nde profesör oldu ve emekli olduğu 1964 yılına kadar burada çalıştı. 1961'de Haşimoto şehrinin ve 1968'de ise Nara şehrinin fahri vatandaşı oldu.
Çalısmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Kiyoshi Oka çok değişkenli karmaşık analizdeki büyük problemleri çözmesiyle ünlüdür. Bunlardan ilki olan Levi problemini tamamen çözmek için toplamda yirmi yıla yakın çalışmıştır[4]. Bu problemin deki çözümünü 1942'de vermiştir. Daha genel durumda ise çözümü 1953'te gelmiştir. Bu süreçte, diğer problemler üzerine de çalışan Oka, daha sonra Henri Cartan ve diğer Fransız matematikçilerin başını çektiği ve modern matematikte bağdaşık (koherant) demet kavramını tanımlarken kullandıkları belirsiz bölge ideali kavramını ortaya koymuştur. Cousin problemleri olarak bilinen problemlerden birincisini holomorfluk bölgeleri üzerinde ilk defa Oka 1936'da çözmüştür. İkinci Cousin probleminin çözümünü ise 1938'de ilave topolojik varsayımlarla göstermiştir. Serre, bu ilave varsayımlara Oka ilkesi adını vermiştir.
Kiyoshi Oka'nın toplu çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Oka, Kiyoshi (1961). Sur les fonctions analytiques de plusieurs variables (Fransızca). Tokyo, Japan: Iwanami Shoten. s. 234. - Bibliyografik kaynakları da içermektedir.
- Oka, Kiyoshi (1983). Sur les fonctions analytiques de plusieurs variables (Fransızca) (Nouv. ed. augmentee. bas.). Tokyo, Japan: Iwanami. s. 246.
- Oka, Kiyoshi (1984). Reinhold Remmert (Ed.). Kiyoshi Oka Collected Papers (İngilizce). Raghavan Narasimhan tarafından çevrildi. Ön yazı: Henri Cartan. Springer-Verlag. s. 223. ISBN 0-387-13240-6.
Seçilmiş yayınları
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki yayınlarının hepsi Sur les fonctions analytiques de plusieurs variables[5] başlığı taşımaktadır.
- Oka, Kiyoshi (1936). "Domaines convexes par rapport aux fonctions rationnelles". Journal of Science of the Hiroshima University. 6: 245-255. doi:10.32917/hmj/1558749869. PDF TeX
- Oka, Kiyoshi (1937). "Domaines d'holomorphie". Journal of Science of the Hiroshima University. 7: 115-130. doi:10.32917/hmj/1558576819. PDF TeX.
- Oka, Kiyoshi (1939). "Deuxième problème de Cousin". Journal of Science of the Hiroshima University. 9: 7-19. doi:10.32917/hmj/1558490525. PDF TeX.
- Oka, Kiyoshi (1941). "Domaines d'holomorphie et domaines rationnellement convexes". Japanese Journal of Mathematics. 17: 517-521. doi:10.4099/jjm1924.17.0_517. PDF TeX.
- Oka, Kiyoshi (1941). "L'intégrale de Cauchy". Japanese Journal of Mathematics. 17: 523-531. PDF TeX.
- Oka, Kiyoshi (1942). "Domaines pseudoconvexes". Tôhoku Mathematical Journal. 49: 15-52. PDF TeX.
- Oka, Kiyoshi (1950). "Sur quelques notions arithmétiques". Bulletin de la Société Mathématique de France. 78: 1-27. doi:10.24033/bsmf.1408. PDF TeX.
- Oka, Kiyoshi (1951). "Sur les Fonctions Analytiques de Plusieurs Variables, VIII--Lemme Fondamental". Journal of the Mathematical Society of Japan. 3: 204-214, pp. 259-278. doi:10.2969/jmsj/00310204. PDF TeX.
- Oka, Kiyoshi (1953). "Domaines finis sans point critique intérieur". Japanese Journal of Mathematics. 27: 97-155. doi:10.4099/jjm1924.23.0_97. PDF TeX.
- Oka, Kiyoshi (1962). "Une mode nouvelle engendrant les domaines pseudoconvexes". Japanese Journal of Mathematics. 32: 1-12. doi:10.4099/jjm1924.32.0_1. PDF TeX.
- Oka, Kiyoshi (1934). "Note sur les familles de fonctions analytiques multiformes etc". Journal of Science of the Hiroshima University. Ser.A 4: 93-98. doi:10.32917/hmj/1558749763. PDF TeX.
- Oka, Kiyoshi (1941). "Sur les domaines pseudoconvexes". Proc. Imp. Acad. Tokyo. 17 (1): 7-10. doi:10.3792/pia/1195578912. PDF TeX.
- Oka, Kiyoshi (1949). "Note sur les fonctions analytiques de plusieurs variables". Kodai Math. Sem. Rep. 1 (5–6): 15-18. doi:10.2996/kmj/1138833536. PDF TeX.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Kiyoshi Oka", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- ^ (Japonca)"Bilim Tarihi Çalışmaları (Oka Kiyoshi'nin biyografisi - Giriş bölümü)". Journal of Science of the Hiroshima University. 44 (233): 52-54. 2005. doi:10.34336/jhsj.44.233_50. 25 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. 1958'de Japonya'yı ziyaret eden Alman matematikçi Siegel'in yorumudur.
- ^ Alm. Theorie der Funktionen mehrerer komplexen Veränderlichen
- ^ Oka, bu probleme ters Hartogs problemi diyordu.
- ^ Çok değişkenli analitik fonksiyonlar üzerine