Kaldırım astronomisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
New York'ta bir "sokak köşesi astronomu", 1921

Kaldırım astronomisi[1] veya sokak köşesi astronomisi,[2][3] bir teleskobu kâr amacı güden veya kâr amacı gütmeyen bir şekilde, eğlence ve/veya halk eğitimi amacıyla şehir içinde kurma faaliyetini ifade eder.

Genel Bakış[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehir sokaklarında halka açık astronomik gözlem için teleskop kuran insanların örnekleri 19. yüzyıla ve belki de daha gerilere kadar uzanır.[4][5][6][7] Kaldırım astronomları ve teleskopları çoğu büyük şehirde yaygın bir manzara oluşturmuştur.[8] Geçmişte, 1930 gibi erken bir tarihte New Orleans'ta Frank Manning[9] ve 1870'lerde Los Angeles'ta sadece bir teleskop değil aynı zamanda aydınlatmalı bir mikroskop da kuran Bay Grosser gibi pek çok örnek vardır. Bazı kaldırım "işportacıları" teleskoplarıyla astronomik cisimleri göstermek için halktan ücret alırken, diğer astronomlar insanlara ücretsiz gözlem yapma imkanı sağlamışlardır.[6][10] Son yıllarda kaldırım astronomisi ücretsiz bir kamu eğitim hizmeti olarak geceleri gökyüzünü sunan fedakar bireyler veya gruplarla daha çok ilişkilendirilmektedir.[11]

Kaldırımlar genellikle ışık kirliliği olan bölgelerde olduğundan, kaldırım astronomları sıklıkla gezegenler, Ay ve parlak yıldızlar gibi daha parlak gök cisimlerinin görülebildiği zamanlarda etkinliklerini koordine ederler. Gündüzleri, kaldırım astronomisi genellikle insanların Güneş'i gözlemlemesini sağlamak için teleskopta bir güneş filtresi kullanılmasını içerir. Teleskoplar genelde ortalama "mağaza teleskoplarından" daha büyük, bazen de çok daha büyük olabilir.[2][11]

Amatör astronomi etkinlikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ay ve Satürn, kaldırım astronomisinde tipik görüntüleme hedefleridir.

Organize amatör astronomi gruplarının ortaya çıkması ve büyümesiyle birlikte kaldırım astronomisi, teleskopla gözlem yapmak isteyen herkes için ücretsiz kamuya açık gözlemle birlikte astronomi hakkında halk eğitimi ile ilişkilendirilmeye başlandı. Bu, genellikle küçük ve orta boyutlu teleskoplara sahip bireyler veya amatör astronomi gruplarıyla gerçekleşir. John Dobson tarafından kurulan San Francisco Kaldırım Astronomları (San Francisco Sidewalk Astronomers) gibi organizasyonlar, teleskoplardan bakmalarını sağlayarak insanları içinde yaşadıkları evren hakkında eğitme fikri etrafında örgütlenmişlerdir.[12][13][14][15] Dobson, "Kaldırım Teleskobu" adını verdiği ve daha yaygın olarak Dobson teleskobu olarak anılan, büyük ve ucuz bir yansıtmalı teleskop tasarımını popüler hale getirmiştir.[16]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Sidewalk astronomy: Taking it to the streets". Article Archives. Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology. 25 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2009. 
  2. ^ a b "Latimer J. Wilson, Adventures in Street Corner Astronomy, Popular Science Mart 1921". 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  3. ^ Frederick News Post - What's it like ... to be a street corner astronomer? İlk yayın tarihi 16 Ekim 2008 - Herman Heyn, Bal street corner astronomer. 29 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ "The Story of the Heavens - Robert Stawell Ball - Herschel tarafından, 1774'ten sonra". 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  5. ^ "The Historical Society of Southern California quarterly by the Historical Society of Southern California, Pioneers of Los Angeles County v. 38 – 1956 "The "sidewalk astronomer" was conspicuous in Los Angeles. One such gentleman in the late 1870s and early 1880s was Mr Grosser by name, who, for a small fee would allow the passerby to gaze not only through his sizeable telescope but also through the illumined microscope he carried"". 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  6. ^ a b Theatrical management in the West and South for thirty years By Solomon Smith, Sinclair Hamilton Collection of American Illustrated Books before 1868 – mention for pay
  7. ^ "Journal of the Franklin Institute – 1880 – sayfa 418 - Sidewalk Astronomers in Paris". 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  8. ^ "Jerome Sydney Meyer, "Great inventions" - sayfa 51". 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  9. ^ Brown, John (16 Ocak 2009), John Brown's New Orleans Sidewalk Astronomy web page, 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Haziran 2009 
  10. ^ "Friends' intelligencer sayfa 298 1862". 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  11. ^ a b Moser, Don (1 Kasım 2005), 35 Who Made a Difference: John Dobson, Smithsonian.com, 26 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Haziran 2009 
  12. ^ "Sidewalk Astronomers". 4 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  13. ^ Los Angeles Sidewalk Astronomers - The Sidewalk Astronomers, who we are and what we do!
  14. ^ "Liverpool Astronomical Society Sidewalk Astronomers". 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  15. ^ John Dobson: Amateur Astronomy's Revolutionary, Space.com, 5 Mayıs 2000, s. 2, 24 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Haziran 2009 
  16. ^ Watson, Fred (Ekim 2007). Why Is Uranus Upside Down?. Inc. NetLibrary. s. 17. ISBN 9781741762761. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kaldırım_astronomisi&oldid=32542176" sayfasından alınmıştır