Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri

Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri; 大日本帝国海軍 / Dai Nippon Teikoku Kai Gun
Etkin	11 Şubat 1889 - 3 Mayıs 1947
Ülke	Japon İmparatorluğu
Tipi	Deniz kuvvetleri
Savaşları	Çin-Japon Savaşı; Rus-Japon Savaşı; I. Dünya Savaşı; II. Dünya Savaşı
Komutanlar
Ünlü; komutanları	Isoroku Yamamoto; Tōgō Heihachirō; Itoh Sukeyuki; Prens Fuşimi Hiroyasu
Nişanlar
Arma	; Japon İmparatorluk Arması

Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri (大日本帝国海軍, Dai Nippon Teikoku Kai Gun /"Büyük Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri"), (Kyūjitai: Japonca: 大日本帝國海軍 Dai-Nippon Teikoku Kaigun (yardım·bilgi) veya Japonca: 日本海軍 Nippon Kaigun), Japon İmparatorluğu'nun deniz kuvvetleri. Hukuken Japonya'nın silahlı kuvvetlerine sahip olmasını yasaklayan Japon Anayasası'nın uygulamaya konulduğu 3 Mayıs 1947'ye kadar varlığını sürdürmüştür. Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri'ne bağlı bulunmaktaydı.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Köken[değiştir | kaynağı değiştir]

Ada olan Japonya, 3. yüzyıldaki Kofun dönemi'ne dayanan bir askeri denizcilik geçmişine sahiptir. Kore ile Japonya arasında birliklerin taşınmasıyla başlayan denizcilik geçmişi, Asya kıtası içindeki en önemli ve eskilerden biridir.^[1] 1274 ve 1281'de Kubilay Han komutasındaki Moğolların Japonya seferleri girişimlerinin ardından, Japon wakō korsanları Çin kıyılarını yağmalamaya başladılar.

Atakebune gemisinin 16. yüzyıla tarihlenen çizimi

Japonya'da 16. yüzyılda yaşanan Savaşan Devletler Çağında, birçok feodal derebey yüzlerce gemiden oluşan geniş kıyı donanmaları inşa ettirmiştir. O zamanlar bir daimyō olan Oda Nobunaga, 1576'da altı adet demir kaplı Atakebune yaptırmıştır. Bu gemiler bazılarına göre dünyanın ilk zırhlılarıdır.^[2] 1588'de Toyotomi Hideyoshi, Wakō korsanlığını yasakladı. Korsanlar Hideyoshi'nin vasalları oldu ve bu kuvvetler Japonların Kore'yi işgalinde (1592-1598) kullanılan deniz kuvvetlerini teşkil etmiştir.^[3]

Japonya, 17. yüzyılın başında Nanban ticareti döneminde Batılı ülkelerle temaslarını takiben, ilk büyük okyanus gemilerini inşa etti. Sendai'nin daimyō'su 1613'te Tokugawa Bakufu ile anlaşarak Date Maru'yu inşa etti. Bu gemi Hasekura Tsunenaga ve Japon delegasyonunu Amerika'ya taşıyan ve daha sonra Avrupa'ya seyreden 500 tonluk kalyon tipi bir gemidir.^[4] Ayrıca Bakufu, bazıları silahlandırılmış 350 ticaret gemisini Güneydoğu Asya ticareti için görevlendirmiştir.^[5]^[6]

Kuruluş (1869)[değiştir | kaynağı değiştir]

1868'deki Meiji Restorasyonu, şogunluğun devrilmesine yol açtı. Bu dönemden itibaren, yeni kurulan Meiji hükümeti Japonya'yı merkezileştirmek ve modernleştirmek için reformlara başladı.^[7]

İngiliz desteği ve etkisi[değiştir | kaynağı değiştir]

1870'te bir İmparatorluk fermanı, Hollanda donanması yerine İngiltere'nin Kraliyet Donanması'nın kalkınma için model olması gerektiğini ilan etti.^[8] 1873'te Archibald Douglas başkanlığında otuz dört kişilik bir İngiliz deniz misyonu Japonya'ya geldi. Douglas birkaç yıl boyunca Tsukiji'deki Donanma Akademisi'ni yönetti. Misyon 1879'a kadar Japonya'da kaldı ve donanmanın gelişimini önemli ölçüde ilerletti. Bu şekilde Japon donanması içinde denizcilik meselelerinden üniforma tarzına ve tutumlarına kadar İngiliz gelenekleri sağlam bir şekilde yerleşmiş oldu.^[8]

Çin-Japon Savaşı (1894-1895)[değiştir | kaynağı değiştir]

Boxer Ayaklanması[değiştir | kaynağı değiştir]

Rus-Japon Savaşı (1904-1905)[değiştir | kaynağı değiştir]

Millî Donanma'ya giden yol[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Dünya Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Savaşlararası dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Dünya Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

İkinci Dünya Savaşı'nda Japonya'nın Nazi Almanya'sıyla ittifaka girip Mihver Kuvvetleri arasında olduktan sonra; başta Filipinler, Doğu Hint Adaları ve Çinhindi'nin aralarında bulunduğu pek çok Asya ve Okyanusya toprağı Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetlerinin işgali altında kaldı. Bu durumda Büyük (Pasifik) Okyanusu'nun hakimi olan Japonya; ABD'nin Hawaii eyaletinde bulunan Pearl Harbor limanında demirli ABD Donanması'na saldırdı.Ancak bundan sonraki durum Japonya için pek içaçıcı olmadı. ABD'nin savaşa girmesiyle Pasifik Okyanusu'nda çok güçlü rakiple karşı karşıya kalan Japon Deniz Kuvvetleri; ABD Donanması karşısında art arda darbe yedi. Filipinler Muhaberesi'nden sonra güçsüz duruma düşen Japon Donanması artık savunmaya çekilmişti. Nazi Almanya'sının teslim olmasından sonra yanında tek bir ittifakı bile bulunmayan Japonya'nın direnişini kırmak isteyen ABD; başkan Harry S. Truman'ın kararıyla atom bombasının Japonya'ya atılmasına karar verdi. Hiroşima ve Nagasaki'ye atom bombasının atılmasıyla zayıf kalan Japonya'nın savaştan mağlup ayrılmasıyla Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri de yenik duruma düştü .

Not[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Early Samurai: 200–1500 AD. Bloomsbury USA. 1991. s. 7. ISBN 978-1-85532-131-1.
^ THE FIRST IRONCLADS In Japanese: [1] 16 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Also in English: [2]: "Ironclad ships, however, were not new to Japan and Hideyoshi; Oda Nobunaga, in fact, had many ironclad ships in his fleet." (referring to the anteriority of Japanese ironclads (1578) to the Korean Turtle ships (1592)). In Western sources, Japanese ironclads are described in CR Boxer "The Christian Century in Japan 1549–1650", p. 122, quoting the account of the Italian Jesuit Organtino visiting Japan in 1578. Nobunaga's ironclad fleet is also described in "A History of Japan, 1334–1615", Georges Samson, p. 309 0-8047-0525-9. Admiral Yi Sun-sin invented Korea's "ironclad Turtle ships", first documented in 1592. Incidentally, Korea's iron plates only covered the roof (to prevent intrusion), and not the sides of their ships. The first Western ironclads date to 1859 with the French Gloire ("Steam, Steel and Shellfire").
^ Evans & Peattie 1997, s. 4.
^ Louis-Frédéric (2002). Japan Encyclopedia. Harvard University Press. s. 293. ISBN 978-0-674-01753-5.
^ Donald F. Lach; Edwin J. Van Kley (1998). Asia in the Making of Europe, Volume III: A Century of Advance. Book 1: Trade, Missions, Literature. III. University of Chicago Press. s. 29. ISBN 978-0-226-46765-8.
^ Geoffrey Parker (1996). The Military Revolution: Military Innovation and the Rise of the West, 1500-1800. Cambridge University Press. s. 110. ISBN 978-0-521-47958-5.
^ Schencking 2005, s. 13.
^ ^a ^b Evans & Peattie 1997, s. 12.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Imperial Japanese Navy Page 18 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Japonya tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Askerî tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Early Samurai: 200–1500 AD. Bloomsbury USA. 1991. s. 7. ISBN 978-1-85532-131-1.

[2] THE FIRST IRONCLADS In Japanese: [1] 16 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Also in English: [2]: "Ironclad ships, however, were not new to Japan and Hideyoshi; Oda Nobunaga, in fact, had many ironclad ships in his fleet." (referring to the anteriority of Japanese ironclads (1578) to the Korean Turtle ships (1592)). In Western sources, Japanese ironclads are described in CR Boxer "The Christian Century in Japan 1549–1650", p. 122, quoting the account of the Italian Jesuit Organtino visiting Japan in 1578. Nobunaga's ironclad fleet is also described in "A History of Japan, 1334–1615", Georges Samson, p. 309 0-8047-0525-9. Admiral Yi Sun-sin invented Korea's "ironclad Turtle ships", first documented in 1592. Incidentally, Korea's iron plates only covered the roof (to prevent intrusion), and not the sides of their ships. The first Western ironclads date to 1859 with the French Gloire ("Steam, Steel and Shellfire").

[FOOTNOTEEvansPeattie19974-3] Evans & Peattie 1997, s. 4.

[4] Louis-Frédéric (2002). Japan Encyclopedia. Harvard University Press. s. 293. ISBN 978-0-674-01753-5.

[5] Donald F. Lach; Edwin J. Van Kley (1998). Asia in the Making of Europe, Volume III: A Century of Advance. Book 1: Trade, Missions, Literature. III. University of Chicago Press. s. 29. ISBN 978-0-226-46765-8.

[6] Geoffrey Parker (1996). The Military Revolution: Military Innovation and the Rise of the West, 1500-1800. Cambridge University Press. s. 110. ISBN 978-0-521-47958-5.

[FOOTNOTESchencking200513-7] Schencking 2005, s. 13.

[FOOTNOTEEvansPeattie199712-8] Evans & Peattie 1997, s. 12.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]