Hivitler
_(14781635845).jpg)
Hivitler veya Hivliler (İbranice: חִוִּים Ḥiwwîm), Tekvin 10'daki Nuh'un Milletler Tablosu'na göre Ham'ın oğlu Kenan'ın soyundan gelen bir gruptur (Tekvin 10:17). Çeşitli öneriler yapılmıştır, ancak Kutsal Kitap'ta Kenan diyarındaki Hivitlere yapılan atıfların ötesinde, kesin tarihsel kimlikleri hakkında bir fikir birliğine varılamamıştır.[1]
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
E. C. Hostetter bu ismin "çadır-kamp" anlamına gelen İbranice "hawwah" (İbranice:חַוָּה) kelimesiyle akraba olan "çadır-konakçı "dan geldiğini öne sürmüştür, ancak bu öneri John Day tarafından reddedilmiştir.[1]
Mısır ya da Mezopotamya yazıtlarında "Hivite "ye benzeyen bir isme rastlanmamıştır, ancak Luvice-Fenikece iki dilde "Hiyawa" İncil'deki "Hiwwi" ile ilişkilendirilmiştir.[2]
Konum[değiştir | kaynağı değiştir]
Yeşu Kitabı'na göre Hivitler Lebo Hamath'tan (Hakimler 3:3) Hermon Dağı'na (Yeşu 11:3) kadar Lübnan'ın tepelik bölgesinde yaşarlardı. İbranice Kutsal Kitap'ın Masoretik metni'nde Hivitliler'den daha güneyde de söz edilir ve Gibeon, Kephirah, Beeroth ve Kiriath-Jearim kentleri Hivliler'e atfedilir (Yeşu 9:17). Ancak Septuaginta bu dört kasabayı Horitlerin yaşadığı yerler olarak okur, bu da Hivit adının Masoretik Metne bir yazım hatasıyla girmiş olabileceğini düşündürür.[3]
Yeşu 11:3'ün Masoretik Metni Hivitler'i "Hermon'un altında, Mizpeh topraklarında" olarak tanımlar. Ancak Septuagint'te "Hivitler" yerine "Hititler" okunmaktadır, bu da metinlerden birinde ya da diğerinde bir hata olduğunu düşündürmektedir.[3]
Benzer şekilde 2 Samuel 24:7'de Masoretik Metne göre, Hivliler "Sur'un kalesi "nden hemen sonra zikredilir ve Septuaginta bir kez daha "Hititler" olarak okur.[3]
Tevrat'da bahsedilenler[değiştir | kaynağı değiştir]
İbranice Kutsal Kitap'ta Hivliler genellikle İbrahim'in soyundan gelenlere vadedilen Kenan ülkesinin sakinleri arasında sayılır.[4] Masoretik Metinde Tekvin 36:2'de Esav'ın eşlerinden birinin "Kenan kızlarından" olarak da tanımlanan "Hivli Zibeon'un kızı Anah'ın kızı Oholibamah" olduğundan bahsedilir. Ancak Septuaginta'den ve Tekvin 36:20'den elde edilen metinsel kanıtlar Zibeon'un aslında Hivli değil, Horlu olarak anıldığını göstermektedir.[3]
Yeşu Kitabı, Yuşa komutasındaki İsrailliler ülkeyi fethetmeye başladıklarında -Amaleklilerden ayrı (1 Samuel 15:3)- Hivliler'in Kenan topraklarında yaşayan yedi gruptan biri olduğunu iddia eder. (Yeşu 3:10). Bu yedi ulusun da yok edilmesi gerekiyordu: Hititler, Girgaşiler, Amoriler, Kenanlılar, Periziler, Hivitler ve Yebusiler.[5] Yeşu 9'da, Gibeon'daki Hivitleri YHWH Tapınağı için odun toplayıcı ve su taşıyıcı olarak köleleştirdi (bkz. Nethinim).
Kutsal Kitap Davut'un nüfus sayımında Hivit şehirlerinin de yer aldığını kaydeder.[6] Süleyman'ın hükümdarlığı sırasında, birçok inşaat projesinde köle olarak çalıştırıldıkları anlatılır.[7] İsrail krallıkları sona ermeden önce ayrı bir grup olmaktan çıkıp çıkmadıkları, ne zaman ya da nasıl çıktıkları net değildir.
Ayrıca Bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Hivliler'in yaşadığı söylenen Gilead'daki Mizpah (Yeşu)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Day, John (2007). "Gibeon and the Gibeonites in the Old Testament". Robert Rezetko; Timothy Henry Lim; W. Brian Aucker (Ed.). Reflection and Refraction: Studies in Biblical Historiography in Honour of A. Graeme Auld. BRILL. s. 116. ISBN 90-04-14512-5 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Bryce, Trevor (2012). The World of the Neo-Hittite Kingdoms: A Political and Military History. Oxford University Press. s. 65. ISBN 9780199218721.
- ^ a b c d North, Robert. "The Hivites 24 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Biblica 54, no. 1 (1973): 56.
- ^ Tekvin 10:15;Çıkış 3:8, 3:17, 13:5, 23:23, 33:2, 34:11; Sayılar 13:29; Tesniye 7:1, 20:17; Yeşu 3:10, 9:1, 11:3, 12:8 24:11; Hakimler 3:5; 1 Krallar 9:20; 1 Tarihler 1:13; 2 Tarihler 8:7; Ezra 9:1.
- ^ Exodus 34:11, Exodus 23:23, Deuteronomy 7:1-3 (Exodus 3:8
- ^ 2 Samuel 24:1-7
- ^ 1 Kings 9:20-21, 2 Chronicles 8:7-8