Hiriko

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hiriko elektrikli araba
Hiriko Fold ön-imalat modeli
Genel Bakış
ÜreticiHiriko Driving Mobility
MontajVitoria-Gasteiz, İspanya
Gövde ve Şasi
SınıfŞehir içi arabası
BenzerleriCityCar
Teknik Özellikler
Uzunlukmaximum 2.500 mm (98,4 in)
Boş ağırlık500 kg (1.100 lb)

Hiriko Kuzey İspanya'nın Bask bölgesinde Hiriko Driving Mobility konsorsiyumu tarafından geliştirilen, katlanır, iki koltuklu şehir içi elektrikli otomobildir. Elektrikli otomobil Massachusetts Institute of Technology Media Lab tarafından 2003'ten beri geliştirilen CityCar projesinin ticari uygulaması olacaktı.[1][2] Hiriko adı Bask dilinde "kentsel" veya "şehir" kelimesinden gelmektedir.[3]

Üç tip geliştirilecekti: Fold microcar; üstü açık bir araba olan Alai; ve Laga, küçük bir kamyon. Hiriko kısa mesafeli şehir içi araç paylaşım programları ve belediye filoları için özel olarak tasarlanacaktı.[2][4] Temmuz 2012'de İspanya, Vitoria-Gasteiz'de 20 adet üretim öncesi araba yapımı için üretim denemesi başladı.[5] 2013 yılında Almanya'da yolculuğun son kısımlarında müşterilerin son varış yerlerine istasyonda park etmiş bir aracı kullanarak varmalarını sağlayacak Hiriko Fold'u Deutsche Bahn demiryolu hizmeti ile birleştirecek pilot proğram planlandı.[6]

Başlangıçta €12,500 (16,400 $) ve ayrıca pil kiralama ücretiyle başlayan fiyatıyla 2014 yılında başlaması planlanan perakende teslimatının üretimi 2013 yılının ikinci çeyreğine planlanmıştı.[7][8] Mayıs 2013'te Hiriko konsorsiyumu finansman yetersizliği nedeniyle projenin ticari geliştirme aşamasına devam etmekte zorlandığını duyurdu.[9] Hiriko'nun Ocak 2012'deki ilk çıkışından on altı ay sonra herhangi bir üretime başlamadan önce firma çöktü. Sadece bir test aracı ve iki yarı bitmiş araç üretildi. 2015 yılında İspanya'daki savcılar dolandırıcılık projesine karışan altı iş insanını suçladı.[10]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Hiriko kentsel elektrikli otomobilin arkasındaki konsept, ilk olarak William J. Mitchell ve onun Akıllı Şehirler Araştırma Grubunca 2003 yılında MIT Media Lab'de MIT Otomobili ve daha sonra CityCar projesi olarak tasarlandı. William Mitchell'in ölümü üzerine proje Değişen Yerler Araştırma Grubu yöneticisi Kent Larson tarafından yönetildi. Hiriko'nun ticari gelişimi yaklaşık 15 milyon € (18,5 Milyon $) finansal desteğin verildiği Changing Places Grubu ve İspanyol hükûmeti ile işbirliği içinde Hiriko, Driving Mobility İspanyol konsorsiyumunca Alava, Bask bölgesindeki Bilim parkında başladı.[2][11][12][13]

Hiriko Driving Mobility konsorsiyumu Alava'dan Endüstriyel ve Spor Faaliyetlerinin Geliştirilme ve Destekleme Derneğinin (Afypaida), Bask İnovasyon Merkezi Denokinn'in ve Girişimcilik ve Yeni İş Geliştirme Epsilon Euskadi'nin tanıtımı ve liderliyle yedi İspanyol şirketden oluşuyordu.[14]

Hiriko Fold'un üretim prototipi Ocak 2012'de Avrupa Komisyonu Başkanı José Manuel Durão Barroso tarafından resmen açıklandı.

Hiriko'nun değişken dingil mesafesi konsepti ilk olarak 1992 Renault Zoom konsept otomobilinde yer aldı.[15][16] Katlanan şehir arabası 1929'da arkada tek silindirli motor bulunan ve üç parçaya ayrılabilen üç tekerlekli bir araç olan Engelbert Zaschka tarafından icat edilmişti.[17][18]

Teknik Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Hiriko arabası araba paylaşımına yönelik kısa mesafeli şehir gezileri için kullanılmak üzere tasarlanmış, iki koltuklu, tamamen elektrikli bir mikro otomobildir.[2] Mikro araba 120 km (75 mil) menzile yapan lityum iyon pil paketi ile güçlendirilmiştir. Tahrik motorları dört tekerleğin her birinin içindedir ve elektronik olarak kontrol edilen maksimum 50 km/saat (31 mil/saat) hızı vardır.[4][19][20] Konsorsiyumun üç tip geliştirme planları vardı: Bir gösteri arabası tamamlanmış olan Fold mikro otomobili; üstü açık bir araba olan Alai; ve Laga, küçük bir kamyon.

Hiriko Fold'un ağırlığı 500 kg (1,100 lb) 'dan az, 2.5 m (98.4 inç) uzunluğa sahiptir ve menteşeli gövdesi mikro arabanın ön ve arka modüllerini geri çekmesine izin vererek Hiriko'nun park için yukarı doğru 1.5 m(590.6 inç) katlanmasını sağlar. Bu özellik üç buçuk Hiriko Fold'un kentsel park alanına sığmasını sağlar. Dört tekerleğin her biri 60 derece sola veya sağa dönerek arabanın yanlara doğru hareket etmesini sağlar bu da paralel park etmeyi çok kolay bir manevra haline getirir ve bu esneklik aracın merkezi ekseni üzerinde dönmesine olanak tanır. Ayrıca akü paketi aracın zeminine yerleştirilerek alçak bir ağırlık merkezi oluşturulur.[2][4][20]

Sürücü ve yolcu ön camı barındıran ön kapaktan araca girip çıkar. Geleneksel direksiyon simidi ve fren ve gaz kontrolleri, bir uçağın levyesine benzer bir kolla değiştirildi. Sürücü kontrol çubuğunu ileri ittiğinde araç hızlanır geri çekildiğinde ise yavaşlar. Levye kontrolünü sola veya sağa hareket ettirerek dönüşler yapılır.[2][19]

Gösteri projeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

20 ön üretim test arabasını hedefleyen üretim Temmuz 2012'de İspanya'nın Vitoria-Gasteiz kentinde başladı. Bu gösteri araçlarının teşhir ve test için kullanılması gerekiyordu.[2][5]

Aralık 2012'de Hiriko ve Deutsche Bahn müşterilerine istasyona park etmiş bir aracı kullanma olasılığını sağlamak için Hiriko Fold'u Deutsche Bahn'ın demiryolu hizmetine entegre etmek için 2013'te Almanya'da bir araba paylaşım pilot program başlatma anlaşmasını duyurdular. son hedeflerine giden yolculuğun son milini . Elektrikli otomobil paylaşım sistemine eFlinkster adı verilir ve Deutsche Bahn bu tür araç paylaşım filolarının birçoğunu yönetir. Anlaşma ayrıca 2013 yılında Hiriko katlamanın test edileceği ve Berlin'de kamusal kullanım için uyarlanacağı ve 2014 için resmi ve daha geniş bir sunumun planlandığı bir başlangıç aşamasını da içeriyordu.[6]

Üretim ve satış[değiştir | kaynağı değiştir]

Hiriko Fold Mart 2013'te Cenevre Otomobil Fuarı'nda tanıtıldı ve üretimin 2013'ün ikinci çeyreğinde başlaması planlanmıştı. Perakende teslimatlarının 2014 yılında başlaması planlanıyordu. Fiyatlandırma €12,500 (16,400 $) artı akü kiralama ücretlerinden başlayacaktı.[7][8] Konsorsiyumun planı Hiriko'yu Barselona, Berlin ve San Francisco dahil olmak üzere belediyelere satmaktı. Şirket ayrıca otomobil paylaşım programlarını genişletmek için Avrupa'daki şehirlere otomobilleri tanıtmayı planladı.[2][4] Diğerlerinin yanı sıra Urdaibai, Ibiza, Hong Kong ve Brezilya'daki Florianópolis'in Bask biyosfer rezervinden ulaşım yöneticileri Hiriko'nun araba paylaşım sistemlerinde kullanılmasıyla ilgilendiklerini ifade ettiler. Hiriko, Haziran 2013'te Brezilya ulusal fikri mülkiyet siciline resmi olarak tescil edildi.[21]

Mayıs 2013'te Hiriko konsorsiyumu, finansman yetersizliği nedeniyle ticari geliştirme aşamasına devam etmekte zorlandıklarını açıkladı.[9] Araştırma ve geliştirme aşaması için konsorsiyuma sanayi bakanından €14.7 milyon (yaklaşık 20 milyon $) ve Bask Hükûmetinden €2.7 milyon Avro (yaklaşık 2.65 milyon $) verildi.[22] Bir hükûmet sözcüsü Hiriko'nun finansal destek sağladıkları araştırma hedeflerini gerçekleştirdiğini söyledi. Hükûmet ticari kalkınma için finansmanın özel sektörden gelmesi gerektiğini ve Bask Hükûmeti'nin Hiriko'nun üretim için resmi endüstriyel onay aldıktan sonra risk sermayesi fonlarıyla katılmaya devam etmek istediğini belirtti.[23] Tüm proje durduruldu ve katılımcıları işten çıkarıldı, bazıları kıdem tazminatı ve ödenmemiş ücretler için dava açtı. Projenin varlıkları 2015 yılında donduruldu ve bazı eski çalışanlar 2012'de piyasaya sürülen arabanın bazı kısımlarının Velcro ve süper yapıştırıcı ile yapıştırıldığını ortaya çıkardı.[24]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Ülkelere göre elektrikli araç kullanımı
  • Modern üretim plug-in elektrikli araçların listesi
  • Nissan Pivo
  • Kişisel Kentsel Hareketlilik ve Erişilebilirlik (PUMA)
  • Renault Twizy
  • Axeon
  • Zaschka Üç tekerlekli katlanır
  • Plug-in elektrikli araç
  • Suzuki'nin Pixy konsepti ve Q-Concept

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "City Car: Hiriko Electric Fold-Up Car for Crowded Cities". ABC News. 31 Ocak 2012. 31 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2012. 
  2. ^ a b c d e f g h Ashley (13 Temmuz 2012). "Shrink-to-Fit Car for City Parking". The New York Times. 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012. 
  3. ^ "Hiriko, and what it means for social innovation in Europe". 25 Ocak 2012. 11 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2012. 
  4. ^ a b c d "Electric cars – Hiriko vert". The Economist. 27 Ocak 2012. 1 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2012. 
  5. ^ a b "Folding car moves closer to reality". Telegraph. 23 Ocak 2012. 1 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2012. 
  6. ^ a b "Hiriko 'folding' EV will be produced for German car-sharing project next year". Autoblog Green. 21 Aralık 2012. 30 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012. 
  7. ^ a b "La voiture pliable débarque en 2013" [Folding car arrives in 2013]. Lyon Femmes (Fransızca). L'Expansion. 13 Aralık 2012. 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  8. ^ a b "El Hiriko de producción será presentado en Berlín el próximo mes de Enero" [The production Hiriko will be introduced in Berlin next January] (İspanyolca). Tecmovia. 19 Aralık 2012. 17 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  9. ^ a b EITB (10 Mayıs 2013). "El proyecto del coche eléctrico 'Hiriko' peligra, por falta de dinero" [Hiriko electric car project in jeopardy due to lack of financing]. EITB (İspanyolca). 14 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013. 
  10. ^ "The failed electric car that cost the Spanish government €17 million". El Pais. İspanya. 9 Nisan 2015. 6 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2016. 
  11. ^ "Grupo español y el MIT presentan el proyecto del coche eléctrico Hiriko" (İspanyolca). Portal Automotriz. 15 Nisan 2010. 15 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2010. 
  12. ^ "MIT's radical proposal for an ultra-compact, foldable electric vehicle". SmartPlanet. 24 Eylül 2010. 30 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2010. 
  13. ^ "MIT's CityCar Concept Will Be Tested Next Year". Plugin Cars. 12 Ekim 2010. 17 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2010. 
  14. ^ "Consortium". Hiriko. 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2012. 
  15. ^ "Renault Zoom Electric City Car Concept 1992". Autoconcept Reviews. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2013. 
  16. ^ "Zoom for the city". Eugene Register-Guard. 8 Eylül 1993. s. 1B. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2013. 
  17. ^ "Zaschka". 3-Wheelers.com. 14 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2013. 
  18. ^ "German "Midget" Car Can Be Taken Apart in 20 Minutes". Modern Mechanics. Şubat 1930. 31 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2013. 
  19. ^ a b "Hiriko electric city car folds up to save space". Wired. Birleşik Krallık. 26 Ocak 2012. 29 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2012. 
  20. ^ a b "The Folding Electric Car". Kompas. 30 Ocak 2012. 2 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2012. 
  21. ^ Nicolas Tavares (4 Haziran 2013). "Elétrico Hiriko Está Registrado No Brasil" [Hiriko electric car is registered in Brazil]. Car and Driver Brasil (Portekizce). 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013. 
  22. ^ "The failed electric car that cost the Spanish government €17 million" (İngilizce). 9 Nisan 2015. 6 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2016. 
  23. ^ Europa Press (10 Mayıs 2013). "Gobierno vasco destaca que 'Hiriko' ha "cumplido" los objetivos en el plano de la investigación" [Basque government states that Hiriko has fulfill its research objectives]. El Diario Norte (İspanyolca). 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013. 
  24. ^ "EU Fails to Make Car of the Future A Reality". 5 Kasım 2015. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2016. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Videolar[değiştir | kaynağı değiştir]