Hayfa Limanı

Hayfa Limanı, Aşdod Limanı ve Eilat Limanı da dahil olmak üzere İsrail'in ikinci büyük limanı.^[1]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Hayfa'nın yanındaki körfezde suyun derinliği uygundu ve Carmel Dağı güçlü güneydoğu fırtınalarından bir kalkan gibi koruyordu. Bu doğal bir şeydi bundan dolayı Hayfa'daki bu güvenli iskeleye çok daha fazla gemi geldi. Gemiler için bu yeni yerleşim yerinde, yeniden yapılan yeni bir iskele ve yeni bir gümrük dairesi gibi belirli yardımcı hizmetlerin yapılması gerekmişti.

Kasabanın muazzam olanakları olduğunu fark eden ilk kişi, siyonizmin kurucusu, kutsal toprakları 1898 yılında ziyaret eden ve kitabında "Alt-Neuland" diye geçen Hayfa'nın geleceğini kehanet gibi tanımlayan Benjamin Zeev Herzl'dir. Deneme sondajları 1920'nin sonlarında başlamıştır. İki yıl sonra mühendis Sir Frederick Palmer, manda yetkililerinin buyruğunda Filistin'in bütün kıyısını incelemiş ve Hayfa'nın derin bir su limanı olması için en uygun yer olduğunu onaylamıştır. Liman resmi olarak 31 Ekim 1933 yılında açıldı. 1936 yılında yüz bin kadar yerli insan sayılmış olan Hayfa'nın hızlı büyüyen nüfusu yeni Hayfa Limanı'nın yapımından doğrudan olarak etkilendi.

Hayfa Limanı, önceki dönemi sırasında ve devlet olduktan sonra deniz sayesinde yüz binlerce göçmene ve yasadışı göçmenlere geçiş yolu sağlayarak İsrail halkının canlandığı bu tarihte büyük bir paya sahiptir. II. Dünya Savaşı ile birlikte limanın gelişimi biraz yavaşladı fakat 1948 yılında manda döneminin bitmesi ve devlet olması ona bir kez daha tekrar büyümesi için güçlü bir fırsat verdi. Türk Kurtuluş Savaşı ve Arap ülkeleriyle olan sınırlarının kapanması Hayfa'yı, ülkenin tüm dünyaya karşı hayati kapısı yaptı. Hatta, tarih öncesi zamanlarda Carmel Dağı'nın kuytusunun altındaki Hayfa Körfezi'nde, denizcilerin fırtınalardan korunmak için sığınak olarak kullandıkları sanılıyor. Hayfa Limanı'ndan ilk defa, Yahudi kral Alexander Yanai'nin kral olduğu dönemde savaşı devam ettirmek için Ptolemy Lathyrus, Shikmona Limanı'na Kıbrıs'tan gelen büyük bir orduyu indirdiğinde, M.Ö. 104 yılında bahsedilmiştir.

1100 yılında Haçlılar, Hayfa'yı fethettiğinde bu yer Celile'nin başkenti olan ve ayrıca Tiberya'nın ana limanı olarak da hizmet veren kasabayı önemli ve daha iyiye giden bir hale getirdi. Memlükler döneminde deniz ticaretinin orada devam etmesine rağmen küçük ve bakımsız bir köy haline geldi. 18. yüzyılda Hayfa, korsanların ini olmasıyla meşhurdu.

Hayfa'nın yeni şehrinin başlangıcı, yerlileriyle bir anlaşmazlığı olan kasabayı yok eden ve Celile'nin büyük şeyhi Daher El-Omer'in geçici bir hevesiyle yeniden kurulmasına borçludur. 1758'de eski Hayfa'nın doğusunda küçük bir kasabayı baştan kurmaya karar verdi. Bu karar muhtemelen gemicilik ve ticaret ihtiyacından dolayı doğdu. Akka, iki bin yıl boyunca bütün bölge için ana liman olarak hizmet verdi fakat zaman içerisinde liman alüvyon ile doldu. Aynı zamanda gemilerin boyutu arttı ve bu gemiler sadece derin sularda demir atabiliyorlardı.