Halit bin Yezid
| Halit bin Yezid | |
|---|---|
| Abbasiler dönemi Azerbaycan ve Ermeniye hakimi | |
| Hüküm süresi | 802 – 844 |
| Önce gelen | Yezid bin Mezyed |
| Sonra gelen | I. Heysam |
| Doğum | ? |
| Ölüm | 844 Cavax |
| Çocuk(lar)ı | I. Heysam |
| Hanedan | Mezyedi Hanedanı |
| Babası | Yezid bin Mezyed |
| Dini | İslam |
Halit bin Yezid – Abbasilerin Ermeniye ve Azerbaycan'daki hakimi, Mezyediler Hanedanı'nın kurucusu olan Yezid bin Mezyed'in oğlu.
Hayatı
Yezid bin Mezyed'in oğlu Halit Efendi H. 205 (M. 802) tarihinde Halife Harun Reşid tarafından Ermeniye ve Azerbaycan'a vali olarak atandı. Halit bu bölgeye gelir gelmez Şeki, Gürcistan ve Senariye'de başlanan isyanları bastırdı.[1] H. 212-217 (M. 827-832) yıllarında Halit bin Yezid'in adına Aran şehrinde sikke kesilerek hutbe okunmaktaydı.[2]
El-Belazuri'ye göre Halit Efendi ermenilerden rüşvet alması iddiasıyla halife tarafından görevden alındı ve tüm arazileri ikta olarak Serdar Afşın'a verildi.[3] Halife Mutasım'ın vefatı ve oğlu Vasık'ın tahta geçtiyi döneme kadar Halit Efendi hiçbir vazifeye tayin edilmedi. Hilafetin zayıfladığı bu dönemlerde Güney Kafkasya'nın bazı bölgeleri hilafetden ayrılmak ve bağımsız olmak istiyordu. Dönemin Tiflis valisi İshak ibn İsmail'in isyan başlatması üzerine Halife Vasık tarafından tekrar Azerbaycan ve Arran valisi tayin edildi ve 12 binlik süvari orduyla birlikte İshak üzerine gönderildi. Halit bin Yezid Ermeniye'ye gitti ve burada 20 binlik ermeni ordusu ile birlikte Gürcistan'a yürüdü. Ancak Cavak adlı bölgeye varır varmaz aniden hastalandı ve iki gün sonra vefat etti. Divin'e getirilerek H. 230 (M. 844) tarihinde burada defnedildi.[4]