İçeriğe atla

Hacıemiroğulları Beyliği

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hacıemiroğulları Beyliği
Bayramlu Beyliği
1330-1427
Hacıemiroğulları Beyliği en geniş sınırlarında, Süleyman Bey dönemi
Hacıemiroğulları Beyliği en geniş sınırlarında, Süleyman Bey dönemi
BaşkentMesudiye
Eskipazar
Resmî din
İslam
HükûmetBeylik
Tarihçe 
• Kuruluşu
1330
• Osmanlı İmparatorluğu'na katılma
1427
• Dağılışı
1427
Öncüller
Ardıllar
Danişmendliler
Osmanlı İmparatorluğu
Günümüzdeki durumu Türkiye

Hacıemiroğulları Beyliği veya Bayramlu Beyliği, daha önce Türk toprakları olan Tokat'ın kuzeyi ve Mesudiye ile birlikte kendilerinin Türk topraklarına kattığı Ordu, Giresun, Samsun doğusu ve Trabzon batısında hüküm sürmüş, Orta Karadeniz Bölgesi'nin büyük bir bölümünü Türk vatanı yapmış ikinci dönem Türk beyliğidir. Merkezi kaleköy Mesudiye 'dir. Daha sonra beyliğin merkezi Ordu il sınırlarında bulunan Eskipazar'a taşınmıştır. Kurucusu Hacıemir İbrahim Bey'dir. Bu beylik, Türkmenleri ağırlıklı olarak Selçuklu Hanedanının bölgeyi fetih için sınır boyuna yerleştirdiği Oğuzların Çepni boyuna mensuptur.[1][2]

Bu beyliğin tarih sahnesinde görülmesi, 1301 yılıdır. Fakat Hacı Bektaş Velî’nin (1209?-1270 / 71) bu bölgedeki Çepni Türkmenlerinin yerleşmesine yardımcı olmak maksadıyla Güvenç Abdal'ı, Kürtün'de bulunan Süme Kalesi'nin batısındaki Taşlıca köyüne göndermesi dikkate alındığında, en geç 1260'larda Çepni Türkmenlerinin Maçka'ya yaklaştıkları kendiliğinden ortaya çıkmaktadır.

Hacıemiroğulları, köken bakımından Danişmendliler’e dayanmaktadır.[3] Danişmendliler, Malazgirt Savaşı’ndan (1071) hemen sonra tarih sahnesinde yer alan; Sivas, Tokat, Amasya, Çorum, Yozgat, Kayseri, Malatya, Gümüşhane ve yörelerinde hâkimiyetini sürdüren birinci dönem Anadolu Türk beyliklerindendir. Ağırlıklı olarak Orta Anadolu'da yerleşmiş olmakla beraber Türkiye'nin kuzeyinde de mücadeleler vermişlerdir. Karadeniz in Türkleşmesinde önemli rol üstlenmişlerdir. Dânişmend Gazi tarafından bazı yörelerde Karadeniz sahillerine yaklaşılmış, zaman zaman da geri çekilmek zorunda kalınmıştır.

Osmanlıya Katılması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hacıemiroğulları Beyliği'nin Osmanlı'ya tâbi olması 14. yüzyılın sonlarına veya 15. yüzyılın başlarına rastlamaktadır. Hacı Emir oğlu Süleyman Bey, Yıldırım Bayezid’in Samsun'a gelmesiyle 1398 yılında Osmanlı hakimiyetini kabul eder. Fakat beylik yönetimi yine Hacıemiroğulları ailesine bırakılır. Osmanlı Devleti'nin himâyesinde bulunan beylik, bölgedeki mücadelelerine devam eder. Osmanlılar 1402'de Ankara Savaşı’nı kaybedince Hacıemiroğulları tekrar bağımsız kalır. Fetret devrinden sonra ise bu bölge 1427 yılında Osmanlı Devleti'ne kesin olarak katılmış, Hacıemiroğulları'na ait topraklar bölünüp kazalar hâline getirilmiştir. Bölge Osmanlılara dahil olunca tahriri yapılmış ve tımar idaresi uygulanmaya başlamıştır.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Yediyıldız, Bahaddin (1992). Ordu Töresinin Tarihi Kaynakları. Ankara: TTK. 
  2. ^ Karslıoğlu, Yusuf (2009). "Bayramlı beyliği'ni kurdular. Bayramlı Beyliği'ni kuran Bayram Bey". Doğu Karadeniz tarihi: otokton halkları ve etnik yapısı. Universal Yayınları. ISBN 978-975-01165-1-3. 3 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2024. 
  3. ^ Erdeşir-i Esterâbadî, Aziz B. Bezm u Rezm. s. 311.