Göttingen Üniversitesi
| Göttingen Üniversitesi | |
|---|---|
| Georg-August-Universität Göttingen | |
 | |
 | |
| Kuruluş | 1734 |
| Tür | Devlet |
| Eğitim dil(ler)i | Almanca |
| Rektör | Prof. Dr. Metin Tolan |
| Akademik personel | 4,209 (2019)[1] |
| Öğrenciler | 31,619 |
| Doktora öğrencileri | 765 (2017) |
| Konum | Göttingen, Almanya |
| Yerleşke | Şehir içerisinde değişik noktalarda çok sayıda enstitüsü bulunmaktadır |
| Organizasyonlar | Coimbra Grubu EUA |
| Web sitesi | uni-goettingen.de |
Göttingen Üniversitesi (Almanca: Georg-August-Universität Göttingen), Almanya'nın Göttingen şehrinde bulunan bir araştırma üniversitesidir.[2] 2019 itibarıyla Göttingen Üniversitesi; 13 fakültesi, 32.000 öğrencisi ve 4.200'den fazla profesör ve akademisyeni ile eğitim vermeye devam etmektedir. Üniversite, Coimbra Grubu'na üyedir ve Göttingen'deki 4 Max Planck Enstitüsü ve 1 Leibniz Enstitüsü ile yakından iş birliği içerisindedir.
Georg August Üniversitesi 1734 tarihinde Büyük Britanya kralı ve Hannover elektörü II. George tarafından kurulmuş ve ilk olarak 1737 yılında eğitim vermeye başlamıştır. Göttingen Üniversitesi, Almanya'da 2006 yılında başlatılan Alman Eğitim ve Araştırma Bakanlığı bünyesinde kurulan German Universities Excellence Initiative koordinasyon programının 9 nitelikli üniversitesinden birisidir.
Üniversite, kuruluşundan bu yana 45 tane Nobel Ödülü kazanan bilim insanı çıkarmış; bunların büyük bir bölümü II. Dünya Savaşı'ndan önce gerçekleşmiştir. Bu dönemde üniversite, "Göttingen Nobel Ödülü Harikası" olarak da nam salmıştır. Şu an Göttingen'de Erwin Neher ve Stefan Hell olmak üzere iki öğretim üyesi Nobel Ödülü'ne layık görülmüştür. Albert Einstein da burada belli bir süre için çalışmalarını yürütmüş; ancak II. Dünya Savaşı sırasında artan Nazi baskıları nedeniyle Almanya'dan ayrılmak zorunda kalmıştır. Göttingen Üniversitesi, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya'da tekrar açılan ilk üniversitedir; İngilizler tarafından 1945 yılında tekrar eğitime açılmıştır.
Göttingen Üniversitesinin kütüphanesi aynı zamanda 1751'de kurulan Göttingen Bilimler Akademisi'nin ve Aşağı Saksonya eyaletinin de kütüphanesidir ve 8 milyon ünitenin üzerindeki arşiviyle Avrupa'nın en büyük koleksiyonlarından birine sahiptir. Bunların içinde özellikle Göttingen'in eski bilim insanlarının elyazmaları büyük ilgi görür.
Üniversitenin 1736'da Albrecht von Haller tarafından kurulan Eski Botanik Bahçesi barındırdığı yaklaşık 14 bin türle Almanya'nın en önemli bitki koleksiyonlarından birine sahiptir.
Günümüzde Göttingen Üniversitesi şehirde çeşitli bölgelerde konuşlanmıştır. Birkaç Max Planck Enstitüsü, bir Leibniz Enstitüsü ve üniversitenin doğa bilimleri bölümleri şehrin kuzey tarafındaki Kuzey Kampüsü'nde, sosyal bilimler ve sağlık bilimlerinin binaları genellikle burasıyla şehir merkezi arasında bulunur. Şehir merkezinde üniversitenin ana binası, büyük amfisi, tarihi yemekhanesi, tarihi eczanesi, tarihi kütüphane binası ve Göttingen Bilimler Akademisi bulunur. Şehir merkezinin güney tarafında Matematik ve Uygulamalı Matematik enstitüleri, bir Max Planck Enstitüsü ve üniversitenin tarihi rasathanesi bulunur.
Üniversite'nin en eski ünlü mensubu Georg Christoph Lichtenberg sayılabilir. Lichtenberg 1769'da Göttingen'de Almanya'da ilk olarak açılan deneysel fizik kürsüsüne getirilmiştir. Alexander von Humboldt ve daha sonra Berlin Üniversitesini (şimdiki adıyla Berlin Humboldt Üniversitesi) kuran Wilhelm von Humboldt 18. yüzyılın sonlarında Göttingen'de okumuşlardır. Aynı dönemde Grimm Kardeşler burada dilbilimi, tarih, hukuk dersleri vermişler ve ilk Almanca sözlüğü hazırlamışlardır. 1809 yılında filozof Arthur Schopenhauer burada öğrenci olmuş, felsefe ve psikoloji okumuştur.
19. yüzyılın ortalarına doğru Otto von Bismarck burada hukuk okumuştur. O yüzyılın başından itibaren Göttingen'de doğa bilimleri ve özellikle matematik büyük bir hızla gelişmiş ve nam salmıştır. Matematikteki gelişmenin başlangıcı Carl Friedrich Gauss'un burada profesörlüğe getirilmesi olarak saptanabilir. Bunu takiben Bernhard Riemann, Peter Gustav Lejeune Dirichlet, Richard Dedekind gibi büyük matematikçiler üniversitenin mensubu olmuşlardır. 19. yüzyılın sonundan 2. Dünya Savaşı dönemine kadar Göttingen David Hilbert, Felix Klein, Hermann Weyl, Emmy Noether, Richard Courant, Constantin Carathéodory, Carl Runge, Hermann Minkowski, Carl Ludwig Siegel, Helmut Hasse, gibi ünlü matematikçilere ev sahipliği yapmıştır. 1938'de Cahit Arf burada (Hasse'yle) doktorasını yapmıştır. Göttingen ayrıca fizik dünyasında kuantum mekaniği'nin doğduğu yer olarak da bilinir: 2. Dünya Savaşı dönemi öncesi Max Born, James Franck, Werner Heisenberg, Enrico Fermi, Max von Laue, Paul Dirac, Robert Oppenheimer, Wolfgang Pauli ve Max Planck gibi fizikçiler burada okumuş ve/veya çalışmalar yapmışlardır. Ayrıca Heinrich Heine, Claus Roxin, Johann Stephan Pütter, Andreas Paulus, Rudolf von Jhering gibi hukukçular üniversitenin mensubu olmuşlardır. Felsefede fenomenolojinin kurucusu olan Edmund Husserl, 1901-1916 yılları arasında burada profesörlük yapmıştır. Göttingen Üniversitesi, Otto von Bismarck ve Gerhard Schröder olmak üzere 2 şansölye, Richard von Weizsäcker ile 1 başbakan çıkarmıştır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Staffing figures". University of Göttingen (İngilizce). 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2019.
- ^ Lewis, Derek (2016). Historical dictionary of contemporary Germany (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442269569.
