Gottlob Heinrich Curt von Tottleben
| Gottlob Saganschen | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 21 Aralık 1715 Tottleben |
| Ölüm | 20 Mart 1773 (57 yaşında) |
| Bağlılığı | Rus İmparatorluğu |
| Hizmet yılları | 1759-1773 |
| Çatışma/savaşları | Yedi Yıl Savaşları Kunersdorf Muharebesi 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı |
Gottlob Curt Heinrich Graf von Tottleben, Herr auf Tottleben, Zeippau und Hausdorf im Saganschen (ya da Tottleben, Todtleben Todleben; Rusça: Готлиб-Генрих Тотлебен) (21 Aralık 1715 - 20 Mart 1773) Sakson doğumlu bir Rus'tur. Yedi Yıl Savaşları ve 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Rus seferi kuvvetinin komutanı olarak tanınan general.
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Tottleben, Thüringen'de doğdu ve Polonya Kralı ve Saksonya Elektörü III. August'un sarayında görev yaptı. Yolsuzlukla suçlandıktan sonra Saksonya'dan kaçtı. Daha sonra Saxe-Weissenfels, Bavyera, Avusturya Veraset Savaşı sırasında Hollanda Cumhuriyeti ve Prusya Krallığı saraylarında bulundu. 1747'de Hollanda Cumhuriyeti'nin kağıt üzerinde var olan piyade alayının komutanı olarak görev yapmıştır.[1]
Tottleben, Kont unvanı ile Yedi Yıl Savaşları sırasında Rus hizmetine girdi. Kunersdorf Muharebesi'nde kendini göstererek Generalliğe terfi etti. Totleben, 1760 yılında Prusya'nın başkenti Berlin'i kısa süreli işgali ile ün kazandı.[2] Ancak Büyük Frederick'in Prusya ordusunun ilerleyişi onu geri çekilmek zorunda bıraktı. Haziran 1761'de ihanetle suçlandı ve Pomeranya'da tutuklandı. St. Petersburg'a gönderildi, dörde bölünmek suretiyle idama mahkûm edildi, ancak İmparatoriçe Büyük Katerina 1763'te onu affetti. Totleben tüm unvan ve nişanlarından mahrum bırakıldı ve Sibirya'ya sürgüne gönderildi.[2]
Gürcistan Seferi
[değiştir | kaynağı değiştir]1768 yılında Osmanlı ile savaş patlak verdiğinde, tekrar aktif hizmete çağrıldı, bu seferde Transkafkasya'daydı. Kendisine, Osmanlı'nın elindeki Gürcü topraklarını fethetmeyi uman Gürcistan Kralı II. Erekle ile güçlerini birleştirmesi talimatı verildi. Ancak Totleben kısa süre sonra “cahil doğulular”[3] olarak küçümsediği Gürcü kralı ve komutanlarıyla bir takım husumetleri hasebiyle Gürcü subayların birleşik ordudan çıkarılmasını talep etti. Erekle ile arasındaki ilişkiler Nisan 1770'te Rus-Gürcü ordusunun Gürcistan'daki Osmanlı kalesi Ahıska üzerine yürüdüğünde daha da gerildi. Totleben, ani taarruz konusunda isteksizlik gösterdi ve kralı savaş alanında terk etti. Gürcüler ve Türkler arasında savaş sürerken, Totleben Tiflis'e yürüdü ve bir darbe düzenlemek için muhalif Gürcü soylulardan oluşan bir partiyle ittifak kurdu. Ancak Erekle'nin Aspindza Muharebesi'nde Türklere karşı kazandığı zafer bu planı gerçekleştirilemez hale getirdi. Rus hükûmeti olayı araştırması için Yüzbaşı Yazıkov'u gönderdi, ancak Totleben çoktan İmereti'ye, batı Gürcistan'a geçmişti. Totleben, Türkleri Şorapani ve Bağdati kalelerinden çıkardı ve 6 Ağustos 1770'te İmereti Kralı I. Solomon'un başkenti Kutaisi'yi geri almasına yardım etti. Daha sonra Karadeniz'e doğru yürüyüşünde 25.000 Osmanlı askerini bozguna uğrattı ve Poti kalesini kuşattı. Totleben kendini bi anda Solomon ile Rus desteğini sağlamak isteyen Mingrelia ve Guria vasal prensleri arasındaki entrikaların merkezinde buldu. Poti kuşatması başarısızlıkla sonuçlanınca, Totleben'in Solomon ile ilişkileri hızla bozuldu.[4] Totleben Ocak 1771'de Gürcistan'dan geri çağrıldı[5] ve Varşova'daki bir tümeni yönetmekle görevlendirildi ve kısa süre sonra burada öldü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Dipnot
- ^ F.L. Kersteman, "Den oorlog zwerver of het leven van den grave van Tottleven" , published by J.W. Karreman, Zaltbommel, 1761.
- ^ a b The Russian Biographical Dictionary
- ^ Lang, sayfa 36.
- ^ Potto (2006)
- ^ Halefi Tümgeneral Sukhotin, Poti kuşatmasını sonuçsuz bir şekilde sürdürdü ve kaleye başarısız bir saldırı girişiminden sonra Tiflis'e çekildi. Rus seferi nihayet 1772 yılının başlarında Katerina tarafından geri çağrıldı ve geride birkaç firari çetesi bıraktı. Bunlardan biri, Yüzbaşı Semitryev'in komuta ettiği 300 kişilik bir gruptu ve geniş çaplı bir soygun ve yağmaya girişerek Hazar'e girdi ve buradan Volga'ya ulaştı, ancak düzenli ordu tarafından bozguna uğratıldı. Potto (2006)
Alıntı
- Potto, Vasily (2006, originally published 1899), Кавказская война. В 5 томах. Том 1. От древнейших времен до Ермолова (The Caucasus War. Vol. 1: From the earliest times to Yermolov), Центрполиграф (Tsentripoligraf), 5-9524-2105-9 (in Russian).
- Lang, David Marshall (1962), A Modern History of Georgia. London: Weidenfeld and Nicolson.
- D. M. Lang, "Count Todtleben's Expedition to Georgia 1769–1771 according to a French Eyewitness". Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 13, No. 4 (1951), pp. 878–907.
- Avtorkhanov, Abdurakhman & Broxup, Marie (1992), The North Caucasus Barrier: The Russian Advance Towards the Muslim World. C. Hurst & Co. Publishers, 1-85065-305-4.
- (Rusça) Готлиб-Генрих Тотлебен, in: The Russian Biographical Dictionary.
- Kneschke, Ernst Heinrich, Prof. Dr.: Neues allgemeines Deutsches Adels-Lexicon im Vereine mit mehreren Historikern herausgegeben von Prof. Dr. Ernst Heinrich Kneschke, unveränderter Abdruck des im Verlage von Friedrich Voigt zu Leipzig 1859–1870 erschienenen Werkes, Band IX, Verlag Degener&Co., Inhaber Oswald Spohr, Leipzig 1930
- (Rusça)Репинский, Г. К.: Граф Готтлоб-Курт-Генрих Тоттлебен в в 1715–1763 г.г. Материалы для биографии, в : «Русская старина» за октябрь 1888 г., июнь, сентябрь и октябрь 1889 г. (выпуски LX, LXII, LXIII, LXIV)
