Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim
Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim
Doğum29 Mayıs 1594
Altmühl'deki Pappenheim, Bavyera
Ölüm17 Kasım 1632
Leipzig, Saksonya
Bağlılığı Kutsal Roma İmparatorluğu
Hizmet yılları1618-1632
Çatışma/savaşlarıOtuz Yıl Savaşı
Beyaz Dağ Muharebesi
Maastricht'in Ele Geçirilmesi
Lützen Muharebesi  (ölü)

Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim (29 Mayıs 1594 – 17 Kasım 1632), Otuz Yıl Savaşı’nda Kutsal Roma İmparatorluğu’nun mareşaliydi. Katolik Ligi’nin bir destekçisiydi ve Lützen Muharebesi esnasında İsveç kralı Gustaf Adolf komutasındaki Protestan güçlere karşı savaşırken ölümcül şekilde yaralandı.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Pappenheim, İmparatorluğun serbest bir lordluğu olan Bavyera’daki Altmühl’deki Pappenheim’ın yöneticisi lord ailesinin ikinci evi olan küçük Treuchtlingen kasabında doğdu, ailesi de ismini bu bölgeden alıyordu. Treuchtlingen ve Schwindegg Lordu Veit zu Pappenheim ile ikinci eşi Maria Salome von Preysing-Kopfsburg’un ikinci oğluydu. Altdorf ve Tübigen’de eğitim gördü ve daha sonra çeşitli dillerde ustalaştı ve şövalye olarak Güney ve Orta Avrupa’yı gezdi. Bu bölgelerdeki maceraları, hayatının geri kalanını adadığı Roma Katolik inancını 1614’te benimsemesine yol açtı. Büyük savaşın patlak vermesiyle başladığı hukuk ve diplomatik kariyeri terk etti ve inancı için Polonya’da hizmete girdi. Polonya ordusundaki hizmetinden kazanılan deneyimle (özellikle süvarileri yönetim biçiminde) daha sonra Katolik Ligi tarafında savaşmaya başlayacaktı.

Kısa süre içinde yarbay oldu, savaş esnasında ölüme terk edildiği Prag yakınlarındaki Beyaz Dağ Muharebesi’nde (8 Kasım 1620) büyük bir cesaret ve yetenek sergiledi. Ertesi yıl Batı Almanya’da Ernst Graf von Mansfeld’e karşı savaştı ve 1622’de bir zırhlı süvari alayının albayı oldu. 1623’te hükümdarının müttefiki, inancın savunucusu ve çok sevdiği İspanya’nın İtalya’daki savaşı için asker topladı ve Lombardiya ve Graubünden'de İspanyollara hizmet etti. Onu dikkat çekici şekilde öne çıkaran ilk şey, Garda Gölü’ndeki Riva karakolunu uzun süre kahramanca savunmasıydı. 1626’da Katolik Ligi Başkanı Bavyeralı IX. Maximilian, onu Almanya’ya çağırdı ve Yukarı Avusturya’da patlak veren bir köylü isyanını bastırma görevini ona verdi. Pappenheim, çok çaresiz bir direnişle karşılaştı ancak görevini hızla ve başarılı bir şekilde yerine getirdi. Gmunden, Vöcklabruck ve Wolfseeg gibi bölgelerde isyanı birkaç hafta içinde acımasızca bastırdı (15-30 Kasım 1626).

Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim'ın Cuirassier süvarileri

Daha sonra Tilly ile Danimarka Kralı IV. Christian’a karşı görev yaptı ve Wolfenbüttel’i kuşatıp aldı. Tasfiye edilen Brunswick-Wolfenbüttel prensinin egemenliğini ve mülklerini elde umutları, uzun bir entrikadan sonra kesin olarak başarısız oldu. 1628’de İmparatorluğun kontu oldu. Ardından bunu Magdeburg Kuşatması ve şehrin katliamı izledi, Tilly gibi Pappenheim da bu katliamda en vahşi zulmü yapmakla suçlandı. Breitenfeld Muharebesi’ndeki taktikleri hakkında çok fazla şey söylenemezdi, bir süvari komutanına göre verdiği büyük kayıplar süvari saldırısı esnasındaki aceleciliğinden kaynaklanıyordu. Yine de İmparatorluk birliklerinin bölgeden geri çekilmesini dikkatli ve becerili bir şekilde sağladı ve Gustaf Adolf’un muzaffer ordusuna karşı Aşağı Ren ve Weser’deki seferlerinde büyük bir zafer kazandı. İsveç kralının çok ihtiyaç duyduğu takviye kuvvetleri, Pappenheim’ın kuzeybatıdaki küçük ve yeni toplanan kuvveti tarafından alıkonuldu.

Operasyonları çok çeşitliydi ve hiç durmayan faaliyetleri sayesinde Stade’den Kassel’e ve Hildesheim’dan Masstricht’e kadar ülkeye hakim olmasını sağladı. Ardından İmparatorluk hizmetine bir mareşal olarak Wallenstein’a katılması için çağrıldı ve Saksonya’da İsveçlilere karşı generalissimo’ya yardım etti ancak daha sonra yine Köln ve Aşağı Ren’e gönderildi. Onun yokluğunda büyük bir savaşın yaklaştığı görüldü ve Pappenheim aceleyle geri çağrıldı. Lützen Muharebesi’nin ortasında (16 Kasım 1632) süvarileriyle birlikte meydana çıktı. Şiddetli saldırısı başlangıçta başarılıydı ve en değerli düşmanı olan Gustaf Adolf’u arıyordu. İsveç kralının öldürülmesi ile eş zamanlı olarak Pappenheim savaş meydanının başka bir yerinde ölümcül bir yara aldı. Aynı gün ya da ertesi gün sabah saatlerinde cesedinin Pleissenburg kalesinde mumyalandığı Leipzig’e giderken öldü.

Mirası[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Pappenheimer adlı meç biçimine onun adının verildiği bildirilmektedir.[1]
  • Polonya askeri terminolojisinde "Pappenheimer", Otuz Yıl Savaşı sırasında ağır süvariler tarafından giyilen bir tür miğfer anlamına gelir.[2]
  • Almancada "Pappenheimer'ımı tanıyorum" (Ich kenne meine Pappenheimer) ifadesi, olumsuz anlamda beklendiği gibi davranan bir kişiye atıfta bulunur. Kökeni, Schiller'in Wallenstein oyunlarına dayansa da eserde bu cümle olumlu anlamda kullanılmıştır.[3]

Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Webster's Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English Language: Deluxe Edition.
  2. ^ Zdzislaw Zygulski jun., Bron w dawnej Polsce, Warszawa 1975, p. 216
  3. ^ https://germanyinusa.com/2011/07/22/word-of-the-week-pappenheimer/--[ölü/kırık bağlantı]>