Galaktik çeyrek daire

Galaktik çeyrek daire, Samanyolu Galaksisi'nin içerisindeki dört dairesel bölümden biridir. Gerçek astronomik uygulamada, galaktik çeyrek dairelerin tasviri, Güneş'i haritalama sisteminin kutbu olarak yerleştiren galaktik koordinat sistemine dayanır. Bu nedenle bugüne kadar yapılan bütün gözlemler Dünya ve Güneş Sistemi'ne dayandığından Galaktik Merkez yerine güneş kullanılır.

Çeyreğe ait bölümler sayı kullanarak tanımlanır. Güneşten başlayıp galaktik merkeze doğru ilerleyen ışın 0 derece (°) olarak kabul edilir.

1. galaktik kadran– 0° ≤ $l$ ≤ 90°
2. galaktik kadran– 90° ≤ $l$ ≤ 180° ^[1]
3. galaktik kadran– 180° ≤ $l$ ≤ 270° ^[2]
4. galaktik kadran– 270° ≤ $l$ ≤ 360° ^[3]

Dünyanın galaksideki konumu nedeniyle, 2. galaktik çeyrek sadece kuzey yarımküreden görülebilirken, 4. galaktik çeyrek ise çoğunlukla sadece güney yarımküreden görülebilir. Bu nedenle, amatör gökyüzü gözlemcileri için göksel çeyrekleri kullanması genellikle daha pratiktir. Dünya'dan bakıldığında galaktik çeyreklerin sınırlarının nerede olduğunu kabaca belirlemek için ana takımyıldızlarına bakılabilir.

0° için Yay takımyıldızın referans alınabilir. (Galaktik merkez)
90° için Kuğu takımyıldızı referans alınabilir.
180° için Arabacı takımyıldızı referans alınabilir. (Galaktik antimerkez)
270° için Vela takımyıldızı referans alınabilir.

Belirtilen bu takımyıldızları üzerinden hayali bir çizgi çizilerek galaktik ekvator tespit edilebilir.^[4]

Eski tanımlama[değiştir | kaynağı değiştir]

Görünür gökyüzünü dört bölüme ayırma esasen dört galaktik çeyreğin modern tanımlarından daha önceden yapılan bir durumdu.Eski Mezopotamya'da "evrenin dört köşesi" ve "cennetin dört köşesi" terimleri kullanılıyordu.^[5] İncil'deki Yeremya Kitabı'nda "Ve Elam'a cennetin dört bir yanından dört rüzgar getireceğim" ifadesiyle gökyüzünün zamanında dörde bölündüğü ifadesine varılabilir. Astroloji'de de yıldızları bölmek için dört bölüme ayırma sistemi kullanılır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Kiss, Cs; Moór, A; Tóth, L. V (2004). "Far-infrared loops in the 2nd Galactic Quadrant". Astronomy & Astrophysics. 418: 131-141. arXiv:astro-ph/0401303 $2. doi:10.1051/0004-6361:20034530.
^ M. Lampton et al. An All-Sky Catalog of Faint Extreme Ultraviolet Sources The Astrophysical Journal Supplement Series. 1997
^ Thomas Wilson, Kristen Rohlfs, Susanne Huettemeister (2008), Tools of Radio Astronomy, Springer Science & Business Media, s. 347, ISBN 978-3-540-85121-9
^ "Galactic Coordinates". Thinkastronomy.com. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2010.
^ Kurt A. Raaflaub, Richard J. A. Talbert (2010), "masters of the Four Corners of the Heavens: Vies of the Universe in Early Mesopotamian Writings", Geography and Ethnography: Perceptions of the World in Pre-Modern Societies, The ancient world: comparative histories, 3, John Wiley and Sons, ss. 147-168 [153], ISBN 978-1-4051-9146-3

[NASAAD131K-1] Kiss, Cs; Moór, A; Tóth, L. V (2004). "Far-infrared loops in the 2nd Galactic Quadrant". Astronomy & Astrophysics. 418: 131-141. arXiv:astro-ph/0401303 $2. doi:10.1051/0004-6361:20034530.

[Lampton1997-2] M. Lampton et al. An All-Sky Catalog of Faint Extreme Ultraviolet Sources The Astrophysical Journal Supplement Series. 1997

[toolsofradio-3] Thomas Wilson, Kristen Rohlfs, Susanne Huettemeister (2008), Tools of Radio Astronomy, Springer Science & Business Media, s. 347, ISBN 978-3-540-85121-9

[4] "Galactic Coordinates". Thinkastronomy.com. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2010.

[5] Kurt A. Raaflaub, Richard J. A. Talbert (2010), "masters of the Four Corners of the Heavens: Vies of the Universe in Early Mesopotamian Writings", Geography and Ethnography: Perceptions of the World in Pre-Modern Societies, The ancient world: comparative histories, 3, John Wiley and Sons, ss. 147-168 [153], ISBN 978-1-4051-9146-3

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]