Güney Afrika Komünist Partisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Güney Afrika Komünist Partisi
South African Communist Party
KısaltmaSACP
Genel SekreterBlade Nzimande
Birinci Genel Sekreter YardımcısıJeremy Cronin
İkinci Genel Sekreter YardımcısıSolly Afrika Mapaila
Kuruluş tarihi1921
Merkez3. Floor, Cosatu House 1 Leyds Street, cnr Biccard Braamfontein Johannesburg, 2000
Gazete(ler)Umsebenzi
Üyelik (2015)artış 220,000[1]
İdeolojiKomünizm
Marksizm-Leninizm[2]
Siyasi pozisyonAşırı sol
Uluslararası üyelikAfrika Sol Ağ Forumu
Uluslararası Komünist ve İşçi Partileri Toplantısı (IMCWP)
Resmî renklerKırmızı, Siyah, Sarı
              
İnternet sitesi
Parti bayrağı
Güney Afrika

Apartheid
Olaylar ve Projeler

Sharpeville Katliamı
Soweto Ayaklanması · İhanet Davası
Rivonia Davası
Church Street saldırısı · CODESA
St James Kilisesi Katliamı
Cape Town barış yürüyüşü

Kuruluşlar

ANC · IFP · AWB · Siyah Kuşak · CCB
Muhafazakar Parti · ECC · PP · RP
PFP · HNP · MK · PAC · SACP · UDF
Broederbond · Ulusal Parti
COSATU · SADF

Kişiler

P. W. Botha · D. F. Malan
Nelson Mandela
Desmond Tutu · F. W. de Klerk
Walter Sisulu · Helen Suzman
Harry Schwarz · Andries Treurnicht
H. F. Verwoerd · Oliver Tambo
B. J. Vorster · Kaiser Matanzima
Jimmy Kruger · Steve Biko
Mahatma Gandi · Robert Sobukwe
Joe Slovo · Trevor Huddleston
Hector Pieterson · Winnie Madikizela-Mandela

Yerler

Bantustan · Altıncı Bölge · Robben Adası
Sophiatown · Güneybatı Afrika
Soweto · Sun City · Vlakplaas

Diğer konular

Afrika ulusalcılığı
Apartheid yasaları · Özgürlük Anlaşması
Sullivan İlkeleri · Kairos Belgesi
Yatırım çekme kampanyası
Güney Afrika Polis Teşkilatı

Güney Afrika Komünist Partisi (İngilizceSouth African Communist Party, SACP), 1921 yılında Güney Afrika'da kurulan bir komünist partidir. SACP, ANC ve COSATU'yla birlikte üç partili ittifak içinde yer almaktadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney Afrika Komünist Partisi, ilk kez 1921 yılında beyaz maden işçilerinin gerçekleştirdiği Rand Ayaklanması diye anılan silahlı ayaklanmada oynadığı rolle ön plana çıktı.

Parti başlangıçta siyah işçileri örgütlemekte zorlandı. Bu durumu dikkate alan Komintern, Komünist Parti'yi Yerli Cumhuriyet tezini benimseye yönlendirdi. Bu teze göre Güney Afrika ülkenin yerlilerine, yani siyahlara aitti ve bu düşünce temelinde bir cumhuriyet kurulmalıydı. Böylece Komünist Parti 1924 yılındaki Parti Kongresinde siyah işçileri örgütlemeye girişme ve Partiyi "Afrikalılaştırma" kararı aldı. 1928 yılı itibarıyla partinin 1750 üyesinden 1600'ü siyahlardan oluşur hale geldi. 1929 yılında parti, "Sosyalizme götüren en dolaysız yolun çoğunluk yönetimi [Güney Afrika'da çoğunluğu oluşturan siyah halkın demokratik katılımı yasalarla engellenmişti] için kitle mücadelesinden geçtiğini" saptayan bir "stratejik çizgi" benimsedi. 1948 yılında parti resmen "Yerli Cumhuriyet" tezini terk etti.

Güney Afrika Komünist Partisi 1950 yılında komünizmin bastırılmasıyla ilgili yasalar kapsamında yasadışı ilan edildi. 1990 yılına kadar yasadışı kaldı.

Komünist Parti 1948 yılında uygulamaya geçen Apartheid rejiminin başlıca hedefi oldu. "Komünizmin Bastırılması Hakkında Yasa" başta Komünist Parti olmak üzere apartheid'a son vermek için mücadele veren bütün kişi ve gruplara uygulandı.

Yasadışına itildikten sonra Parti, Afrika Ulusal Konseyi içinde çalışmaya ağırlık verdi. Komünist Parti'nin daha önceki Yerli Cumhuriyet tezine benzer olan ANC'nin siyah milliyetçisi politik çizgisini, Güney Afrika'da yaşayan bütün etnik toplulukların eşit haklara sahip olduğu bir "ırk-dışı" politikasına doğru değiştirmek için etkilemeye çalıştı.

Komünist Parti apartheid'a karşı kurtuluş hareketi içinde, üye sayısına oranla aktif bir rol oynadı.

Apartheid yönetimini uygulayan Ulusal Parti'nin uyguladığı baskı politikasının 50'lerde giderek yoğunlaşması ve buna karşı tabandan gelen radikalizmin artması sonucunda, daha önce şiddet kullanmama politikası yanlısı olan ANC, meşru şiddet kullanma sorununu tartışmaya başladı. Nelson Mandela ve Walter Sisulu gibi genç kuşak siyah liderler Apartheid'ın ANC'yi yasaklayacağı ve hiçbir legal mücadele imkânı kalmayacağı tezini ileri sürerek şiddet kullanmanın gerekliliğini aktif biçimde savundular.

Genç ANC liderleri Komünist Parti'yle birlik içinde silahlı "Umkhonto we Sizwe" ('Ulusun Mızrağı') örgütünün oluşumuna gittiler. Ancak kısa sürede Ulusun Mızrağı üyelerinin büyük bölümü tutuklandı ve liderliği de yurt dışına kaçmak zorunda kaldı.

Yurt dışında Komünist Parti, SSCB ve diğer sosyalist ülkelerin verdiği para ve silah desteği sayesinde güçlendi. ANC içinde sabırlı bir çalışma sayesinde ülke içinde örgütlenme yeniden kuruldu. Önemli konumlarında komünist parti üyelerinin bulunduğu ANC 1976'daki Soweto Ayaklanması'nın etkisini arkasına alarak Apartheid karşıtı hareketi ilerletti.

Komünist Parti üyesi ve Ulusun Mızrağı yönetici kurulu başkanı Joe Slovo ve eşi -kendisi de KP üyesi olan- Ruth First ANC liderliğindeki devrimci hareketin önde gelen teorisyenleri hâline geldiler. Bununla birlikte, ANC'nin kendisi esas itibarıyla sosyal-demokrat bir örgüt olarak kalmıştır.

Güney Afrika'da 1.000.000'dan fazla sendikalı işçi bulunmaktadır ve SACP'nin potansiyeli bu sendikalı işçilere dayanmaktadır.[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]