Fulton J. Sheen

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Fulton J. Sheen
Newport episkoposu
Rochester Piskoposu Emeritus
Life Is Worth Living şovunun setinde
KiliseKatolik Kilisesi
MakamRochester
Atanma21 Ekim 1966
Dönem bitişi6 Ekim 1969
Önce gelenJames Edward Kearney
Sonra gelenJoseph Lloyd Hogan
Diğer görevler
Papazlığa atanma20 Eylül 1919
Edmund M. Dunne
Takdis11 Haziran 1951
Adeodato Giovanni Piazza tarafından
Doğum adıPeter John Sheen
Doğum8 Mayıs 1895(1895-05-08)[1]
El Paso,[1] ABD
Ölüm9 Aralık 1979 (84 yaşında)
New York, ABD
MezarıAziz Patrik Katedrali, New York, New York (1979–2019)
Azize Meryem Katedrali, Peoria, Illinois (2019'dan beri)
MilliyetABD'li
İkametIllinois; New York
MeslekKatolik episkoposu, müjdeci, öğretmen
Eğitim
SloganDa per matrem me venire (English: "Grant that I may come [to You] through the mother [Mary]")
İmza{{{signature_alt}}}
Arma{{{coat_of_arms_alt}}}
MabetMezarı Azize Meryem Katedralinde
Fulton Sheen Müzesi, Peoria

Fulton John Sheen (Peter John Sheen, d. 8 Mayıs 1895 - ö. 9 Aralık 1979), vaazları ve özellikle televizyon ve radyodaki çalışmalarıyla tanınan Katolik Kilise'nin Amerikalı bir piskoposuydu.

Çocukluğu[değiştir | kaynağı değiştir]

Sheen, Newton Sheen ve Delia Sheen'in dört oğlunun en büyüğü olarak El Paso, Illinois'de doğdu. Ebeveynleri İrlanda kökenliydi ve kendi ebeveynleri Croghan, Roscommon, Connacht'tandı. Annesinin kızlık soyadı olan "Fulton" olarak bilinmesine rağmen, "Peter John Sheen" olarak vaftiz edildi. Bebekken, Sheen tüberküloza yakalandı. Aile yakındaki Peoria'ya taşındıktan sonra, Sheen'in Katolik Kilise'deki ilk rolü St. Mary's Katedrali'nde bir sunak hizmetkârı (ayin esnasında sunağın etrafında rahibe yardım eden kişi) olmaktı.[2][3]

Rahiplik hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1919'da Peoria Episkoposluğu rahibi olarak atanan Sheen, kısa sürede ünlü bir ilahiyatçı oldu[2] ve 1923'te Cardinal Mercier Prize for International Philosophy adlı ödülü kazandı. Amerika Katolik Üniversitesi'nde teoloji ve felsefe öğretmeye devam etti ve 1951'de New York Başepiskoposluğu'na yardımcı (ikincil) episkopos olarak atanmadan önce bir mahallî rahip olarak devam etti. Bu görevi, Rochester Episkoposu yapılana kadar 1966'ya kadar sürdürdü. 1969'da 75. doğum günü yaklaşırken istifa etti[4] ve Galler, Newport'un İtibari (artık işlev görmeyen eski bir episkoposluk bölgesinin episkoposluk makamı) başepiskoposu oldu.

Sheen, Ronald Knox ile tanıştığı Ware'deki St. Edmund's College okulunda teoloji öğretirken; Londra'da bulunan Soho Meydanı'ndaki Aziz Patrick kilisesinde bir yıl boyunca rahibin asistanıydı. Oxford Üniversitesi ve Columbia Üniversitesi ondan felsefe öğretmesini istese de 1926'da Peoria’daki Roma Katolik Episkoposluğundan Episkopos Edmund Dunne, Sheen'den Aziz Patrick cemaatini devralmasını istedi. Dokuz ay sonra, Dunne onu 1950'ye kadar felsefe öğrettiği Amerika Katolik Üniversitesi'ne geri gönderdi.[3] 1929'da Sheen, Ulusal Katolik Eğitim Derneği'nde bir konuşma yaptı. Öğretmenleri Amerika Birleşik Devletleri'nde "Katolik Rönesansı için eğitim vermeye" teşvik etti. Sheen, Katoliklerin başkalarını inanca çekmeye yardımcı olacak eğitim yoluyla ülkelerinde daha etkili olacağını umuyordu. Katoliklerin inançlarını günlük yaşamlarının geri kalanına "entegre etmeleri" gerektiğine inanıyordu.

Episkopos ve Başepiskopos olarak Fulton J. Sheen[değiştir | kaynağı değiştir]

Sheen, 11 Haziran 1951'de bir episkopos olarak kutsandı[4] ve 1951'den 1966'ya kadar New York Başepiskoposluğu'nun yardımcı piskoposu olarak görev yaptı. 1966'da Sheen, Rochester Episkoposu oldu. 21 Ekim 1966'dan istifa ettiği 6 Ekim 1969'a kadar bu pozisyonda görev yaptı ve Newport, Galler'in itibari makamının başpiskoposu oldu.[4]

Ekümenik Çabaları[değiştir | kaynağı değiştir]

1950'lerde ve 1960'larda Sheen, ister Doğulu ister Protestan olsun, Roma dışı kiliselerden Hristiyanlarla ortak zemin arayan erken çabalarıyla dikkate değerdi. Zaman zaman, Papa’nın izniyle kendisine bazı çift rit[5] (hem Roma Riti hem Bizans Riti) kutlama imtiyazı vermesiyle Bizans Litürjik ritinde ayin kutladı. Protestanların Kutsal Kitap incelemeye olan bağlılığını sık sık övdü: "Çalışılması gereken ilk konu Kutsal Yazılar'dır ve bu, yalnızca onun okunmasını değil, yorumların incelenmesini de gerektirir. (...) Protestan yorumlarının da özellikle ilginç olduğunu keşfettim, çünkü Protestanlar Kutsal Yazılar'a çoğumuzdan daha fazla zaman harcadılar."

Müjdeciliği[değiştir | kaynağı değiştir]

"Peder Sheen" 20 yıl boyunca, televizyona geçmeden ve Life Is Worth Living'i (1952–1957) sunmadan önce NBC'de (1930–1950) gece radyo programı The Catholic Hour'a ev sahipliği yaptı. Sheen'in son sunuculuğu, daha önceki Life is Worth Living şovununkine çok benzer bir formatla The Fulton Sheen Programında (1961–1968) oldu. Bu çalışmasıyla Sheen, En Seçkin Televizyon Kişiliği dalında iki kez Emmy Ödülü kazandı ve Time dergisinin kapağında yer aldı.[6] 2009'dan itibaren programları EWTN ve Trinity Broadcasting Network'ün Church Channel isimli kablo ağlarında yeniden yayınlandı.[7] Televizyonda yayınlanan vaazlara yaptığı katkı nedeniyle, Sheen genellikle ilk televizyon müjdecilerinden (televanjelist) biri olarak anılır.[8]

Sheen, agnostik yazar Heywood Broun, politikacı Clare Boothe Luce, otomobil üreticisi Henry Ford II, komünist yazar Louis F. Budenz, komünist organizatör Bella Dodd,[9] tiyatral tasarımcı Jo Mielzner, keman virtüözü ve besteci Fritz Kreisler ve aktris Virginia Mayo da dahil olmak üzere bir dizi önemli şahsın Katolik inancına ihtida etmesine yardım ettiği için itibar kazandı. Her ihtida süreci (katekümen) ortalama 25 ders saati sürdü ve bildirildiğine göre özel eğitimdeki öğrencilerinin %95'inden fazlası vaftiz edildi.[3]

Sonraki yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Rochester'da hizmet ederken Sheen Ecumenical Housing Vakfı'nı kurdu. Ayrıca enerjisinin bir kısmını, Temmuz 1967'nin sonlarında Vietnam Savaşı'nın kınanması gibi siyasi faaliyetlere harcadı.[33] 1967'de Kül Çarşambası günü Sheen, İsveçli azize Brijit Yerel Kilise binasını ABD İskân ve Kentsel Kalkınma Bakanlığı programına verme kararı aldı. Sheen, hükûmetin bunu Siyahi Amerikalılar için kullanmasına izin vermek istedi ancak Sheen kendi isteğiyle hareket ettiği için ona karşı bir protesto vardı. Cemaatin rahibi, "Kiliseyi ve okulu yıkmadan etrafta yeterince boş mülk var" çıkışında bulunarak aynı fikirde olmadığını gösterdi. Anlaşma suya düştü.[34]

15 Ekim 1969'da, rahip olarak 50. yılını kutladıktan bir ay sonra Sheen, Rochester görevinden istifa etti. Daha sonra Papa 6. Pavlus tarafından Newport (Latince: Neoportus) itibari makamına başepiskopos olarak atandı. Bu itibari makam, ona başepiskoposluk terfisi sağladı ve kapsamlı yazılarına devam etmesine yardımcı oldu. Sheen 73 kitap ve çok sayıda makale ve köşe yazısı yazdı.[27] 2 Ekim 1979'da, Sheen'in ölümünden iki ay önce, Papa II. Yuhanna Pavlus, New York City'deki Aziz Patrick katedralinde “Sen Kilise'nin sadık bir oğlusun." diyerek Sheen’i bağrına bastı.[10]

Ölümü ve mirası[değiştir | kaynağı değiştir]

1977'den başlayarak, Sheen "gücünü tüketen ve hatta vaaz etmeyi zorlaştıran bir dizi ameliyat geçirdi". Bu süre boyunca, otobiyografisi üzerinde çalışmaya devam etti, bazı bölümleri "hasta yatağından bir haçı elinde tutarken okundu". Lenox Hill Hastanesi'nde açık kalp ameliyatı geçirdikten kısa bir süre sonra,[27] Sheen 9 Aralık 1979'da özel şapelinde Efkaristiya’nın önünde dua ederken öldü.[6] Kardinal Spellman da dahil olmak üzere ölen New York başepiskoposlarının yakınındaki St. Patrick Katedrali'nin mahzenmezarına defnedildi. 27 Haziran 2019'da Başepiskopos Fulton J. Sheen'in kalıntıları, amacının azizlik için tanıtıldığı Peoria'daki St. Mary Katedrali'ne nakledildi.[11]

Peoria Roma Katolik Piskoposluğu tarafından işletilen ve Peoria'da bulunan Fulton J. Sheen Müzesi, beş koleksiyonda Sheen'in en büyük kişisel eşya setini barındırıyor. Müze, Sheen'in bir sunak çocuğu olarak hizmet verdiği, ilk cemaatini ve onayını aldığı, kutsandığı ve ilk Ayini'ni kutladığı Meryem Ana Katedrali'nin bir blok güneyinde yer almaktadır. Başka bir müze, Sheen'in memleketi El Paso'da bulunuyor. Bu müze çeşitli Sheen eserleri içerir, ancak Peoria Piskoposluğuna bağlı değildir.[12] Fulton Sheen vaazlarının çoğunu 1927'den 1979'daki ölümüne kadar Midtown Manhattan'daki Saint Agnes Kilisesi'nde yaptı.[13] 7 Ekim 1980'de New York Belediye Başkanı Ed Koch, kilisenin önündeki East 43rd Street'in adını "Archbishop Fulton J. Sheen Place" olarak değiştirdi.[14]

Azizlik mertebesine yükseltilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Başepiskopos Fulton J. Sheen Vakfı, 1998 yılında Gregory J. Ladd ve Lawrence F. Hickey tarafından başepiskoposun hayatını duyurmak için kuruldu. Vakıf, Peoria Episkoposluğunun yetkisi altında olan dava sürecini başlatmak için New York Başepiskoposluğundan Kardinal John O'Connor'a başvurdu.[7] 2002 yılında, Sheen'in aziz mertebesine yükseltilmesi davası, Peoria Episkoposluğundan Episkopos Daniel R. Jenkytarafından resmen açıldı ve o andan itibaren Sheen, "Tanrı'nın Hizmetkârı" olarak anıldı. 2 Şubat 2008'de, Sheen'in arşivleri, Peoria'daki Azize Meryem katedralnde düzenlenen özel bir törenle mühürlendi. 2009 yılında, soruşturmanın episkoposluk aşaması sona erdi ve kayıtlar, Roma'daki Kutsal Makam’ın idari alt bölümü olan Azizlerin Nedensellikleri Cemaati'ne (Congregation for the Causes of Saints) gönderildi.

28 Haziran 2012'de Vatikan, Sheen'in hayatını "kahramanca bir erdem" olarak kabul ettiğini resmen duyurdu; bu, nihai azizliğe doğru büyük bir adım olarak nitelendirildi. Bu andan itibaren Sheen, "Tanrı'nın Saygıdeğer Hizmetkarı" (Venerable Servant of God) olarak anıldı. Catholic News Service’e ve The Catholic Post'a (Peoria Episkoposluğunun resmi gazetesi) göre, 61 dakikadır nabzı hissedilemeyen yeni doğmuş bir erkek çocuğu vakası (Peoria'daki OSF Saint Francis Tıp Merkezinde ölü doğmuş bir bebek olarak ilan edilmek üzereydi) ve yine de -fiziksel veya zihinsel bir bozulma olmadan- sağlıklı bir şekilde yaşadı - Sheen'in potansiyel aziz ilan edilmesi için gereken bu olası mucize araştırılmasının ön aşamalarındaydı. Mucize episkoposluk düzeyinde ve ardından Kutsal Makam'daki Azizlerin Nedensellikleri Cemaati tarafından onaylanırsa (her iki konu alanındaki uzman panellerine göre hem tıbbi olarak açıklanamaz hem de doğrudan teolojik olarak Sheen'in şefaatine atfedilebilir), aziz mertebesine yükseltilme süreci devam edebilir. Sheen’in azizleştirilmesinin değerlendirilmesi için böyle bir başka mucize gerekli olacaktır.

7 Eylül 2011'de, iddia edilen iyileşmeyi araştırmak için bir soruşturma mahkemesi yemin etti. 11 Aralık 2011 Pazar günü saat 10:30'da Peoria'daki Azize Meryem katedralinde düzenlenen özel bir ayin sırasında mahkeme tarafından yaklaşık üç ay boyunca toplanan belgeler kutulandı ve mühürlendi. Daha sonra Azizlerin Nedenleri Cemaati tarafından değerlendirilmek üzere Kutsal Makam'a gönderildi ve episkoposluk makamının işi sonuçlandırıldı.[15]

9 Eylül 2012 Pazar günü, Başepiskopos Sheen'in amacındaki ilerlemeyi kutlamak için Azize Meryem katedrali ve Spalding Pastoral Center'da bir Şükran Günü’ne özel bir ayin kutlandı ve ziyafet düzenlendi. Katılımcılar arasında Episkopos Daniel R. Jenky ve selefi Peoria Episkoposu, New Jersey Başepiskoposu John J. Myers ve ülkenin dört bir yanından birçok dindar ve din adamı vardı. Azizliğinin nedenlerinin arkasındaki belgeleri detaylandıran döküman olan “positio”nun kopyaları, Myers'a, diğer eyaletlerdeki Kilise temsilcilerine, Chicago Başepiskoposluğundan bir delegeye ve Sheen'in azizliğinin diğer hamilerine ve destekçilerine sunuldu. Mezkûr olası azizliği savunan din adamlarının ayin sırasında yaptığı açıklamalara göre, onun aziz ilan edilmesi ve kutsanması için gerekli olası mucizelerin tıbbi ve teolojik araştırması devam ediyordu. En azından bir tanesi ciddi olarak düşünülüyordu. Papa XVI. Benedictus yönetimindeki yeni kurallar nedeniyle, aziz ilan edilmenin yerel olarak, ideal olarak adayın kendi episkoposluk bölgesinde (ki bu her zaman olmasa da genellikle azizliğe öncülük olan episkoposluktur), muhtemelen Peoria'da gerçekleşecektir ki bu Peoria’nın ilk aziz ilan edilmeyle ilk kez anılması olacaktır. Kutsanmış ve aziz ilan edilmiş olsaydı, bu ayrıcalığa sahip olmak için ABD'nin seçkin birkaç yerlisi arasında olacaktı.[16][17]

Papa 16. Benedictus, Haziran 2012'de Azizlik Nedenleri Cemaati'nin (Aziz olarak ilan edilebilecek kişilerin hayatını, geçmişte gösterdikleri iddia edilen mucizeleri araştıran Papalık kurumu) kendisinin "kahramanca erdemlerle" dolu bir hayat yaşadığını belirten bir kararnamesini resmen kabul etti ve aziz ilan edilme yolunda büyük bir adım olarak onun artık "Saygıdeğer" olarak anılmasına karar verdi.[18] 5 Temmuz 2019'da Papa Francis, Sheen'in şefaati yoluyla meydana gelen ünlü bir mucizeyi onayladı ve onun aziz ilan edilmesinin önünü açtı.[19] Sheen'in 21 Aralık 2019'da Peoria'da aziz ilan edilmesi planlandı, ancak şu anki Rochester Episkoposu, Sheen'in bir rahibe karşı 1963'te cinsel taciz davasını ele almasının New York Başsavcısından gelecek bir raporda olumsuz bir şekilde alıntılanabileceği endişesini dile getirmesinin ardından ertelendi. Peoria Episkoposluğu, Sheen'in davayı ele almasının zaten "tamamen incelendiğini" ve aklandığını ve Sheen'in çocukları asla tehlikeye atmadığını söyledi.[20]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; cause-bio isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  2. ^ a b "Biography – Archbishop Fulton Sheen" (İngilizce). 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  3. ^ a b c "Microphone Missionary - TIME". web.archive.org. 22 Ocak 2008. 21 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  4. ^ a b c "Archbishop Fulton John Sheen [Catholic-Hierarchy]". www.catholic-hierarchy.org. 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  5. ^ "BYZANTINE MASS OFFERED BY SHEEN; Bishop, With Papal Sanction, Celebrates in Ancient Rite in Slavonic and English Cross of Czars Is Used". The New York Times (İngilizce). 18 Haziran 1956. ISSN 0362-4331. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2024. 
  6. ^ a b University, Catholic. "Fulton J. Sheen (1895–1979)". The Catholic University of America (İngilizce). 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  7. ^ a b "Archbishop Fulton J. Sheen Foundation". web.archive.org. 13 Mayıs 2008. 13 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  8. ^ "Emmy-winning televangelist on path toward sainthood: Sheen would be 1st American-born man canonized - Chicago Sun-Times | HighBeam Research". web.archive.org. 25 Ekim 2012. 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  9. ^ Hadden, Briton; Luce, Henry Robinson (1952). Time (İngilizce). Time Incorporated. 
  10. ^ University, Catholic. "Cause for Canonization". The Catholic University of America (İngilizce). 26 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  11. ^ "Venerable Archbishop Fulton Sheen remains Transferred to Peoria - HOIABC". web.archive.org. 27 Haziran 2019. 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  12. ^ "The Museum – Archbishop Fulton Sheen" (İngilizce). 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  13. ^ "Notes on People". The New York Times (İngilizce). 12 Nisan 1979. ISSN 0362-4331. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2024. 
  14. ^ "About Us". Church of Saint Agnes (İngilizce). 17 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  15. ^ "Evidence of alleged miracle with Sheen link heads to Rome". The Catholic Post (İngilizce). 13 Aralık 2011. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  16. ^ "Archbishop Fulton Sheen Foundation". fultonsheen.blogspot.com. 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  17. ^ "Archbishop Fulton Sheen" (İngilizce). 22 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  18. ^ Otterman, Sharon (30 Haziran 2012). "For a 1950s TV Evangelist, a Step Toward Sainthood". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2024. 
  19. ^ "Archbishop Fulton Sheen to be beatified". America Magazine (İngilizce). 6 Temmuz 2019. 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  20. ^ CNA. "Rochester bishop requested Fulton Sheen beatification delay". Catholic News Agency (İngilizce). 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Fulton_J._Sheen&oldid=31790169" sayfasından alınmıştır