Fotokapan
Fotokapan, hareket sensörü veya kızılötesi sensör ile donatılmış veya tetikleyici olarak bir ışık demeti kullanan, uzaktan etkinleştirilmiş bir kameradır. Kamera yakalama, araştırmacılar yoksa vahşi hayvanları film üzerinde yakalamak için kullanılan bir yöntemdir ve onlarca yıldır ekolojik araştırmalarda kullanılmıştır. Avcılık ve yaban hayatı görüntüleme uygulamalarına ek olarak, araştırma uygulamaları arasında yuva ekolojisi, nadir türlerin tespiti, nüfus büyüklüğü ve tür zenginliğinin tahmin edilmesi yanı sıra insan yapımı yapıların yaşam alanı kullanımı ve işgali araştırmaları da yer almaktadır.[1]
Fotokapanlar, iz kamera olarak da bilinirler, mümkün olduğunca az insan karışımı ile yaban hayatı görüntülerini yakalamak için kullanılırlar.[2] 1990'lı yılların başlarında ticari kızıl ötesi tetiklemeli kameraların kullanıma sunulmasından bu yana kullanımları arttı. Kamera ekipmanının kalitesindeki ilerlemelerle bu saha gözlem yöntemi, araştırmacılar arasında daha popüler hale geldi.[3] Avcıların kamera tuzakları geliştirmelerinde avlanma önemli bir rol oynamıştır, çünkü avcılar oyunu avlamak için kullanıyorlar.[4] Bu avcılar, zamanla pek çok yeniliğe yol açan cihazlar için bir ticari pazar açtılar.
Uygulama
[değiştir | kaynağı değiştir]Fotokapanların en büyük avantajı, fotoğraflanan hayvan olmadan çok doğru verileri kaydedebilmeleri. Bu veriler, diğer gözlemciler tarafından gözden geçirilebileceği için insan gözlemlerinden daha üstündür. Küçük oldukları için vahşi yaşamı rahatsız etmezler.[1] Sürekli ve sessizce çalışırlar, bir alandaki türlerin varlığının kanıtı sağlarlar, ayak izleri ve skalaların hangi türe ait olduğunu gösterebilirler, yönetim ve politika kararları için kanıt sağlayabil uygun maliyetli izleme araçlarıdır. Kızılötesi flaşlı kameralar düşük rahatsızlık ve görüş açısına sahiptir.[5] Koku ve akustik ipuçlarının yanı sıra kamera flaşı, hayvanları korkutarak fotokapanlardan uzaklaştırır. Ana alternatif ışık kaynağı, genellikle memeliler veya kuşlar tarafından saptanamayan kızılötesidir.[1]
Fotokapan, bir alandaki farklı tür sayısının sayısallaştırılmasında da yardımcı olur; bu, bir alandaki her organizmayı elle saymaya çalışmaktan daha etkili bir yöntemdir. Ayrıca belgelendirilmemiş yeni veya nadir türlerin belirlenmesinde de yararlı olabilir. Kamera tuzakları kullanarak hayvanların refah ve hayatta kalma oranları zamanla gözlemlenebilir.[6]
Fotokapan, hayvanların davranışsal ve aktivite kalıplarını belirlemede, günün hangi saatlerinde mineral kaynaklarını ziyaret ettikleri gibi verilerin toplanmasında yarar sağlar.[7] Fotokapanlar ayrıca hayvan göçlerini kaydetmek için kullanışlıdır.[8]
Fotokapan, yaban hayatı araştırması ve korunması konusunda devrim yarattı ve nadiren görülen ve çoğunlukla genel olarak nesli tükenmekte olan türlerin fotoğrafik kanıtlarının toplanmasını mümkün kıldı, az masraf, göreceli kolaylık ve vahşi hayatı rahatsız etme azdır. Fotokapan, özellikle ormansızlaşma ve yaşam alanı tahrip edilmesi karşısında, yaban hayatı varlığını, bolluğunu ve nüfus değişikliklerini belgeleyebilir. Fotokapanlar, daha önce tahmin etmenin mümkün olduğu zor popülasyon ve kuş popülasyon verilerinin toplanmasına olanak tanır. Sivil Toplum Kuruluşları(STK), aleti elektronik medya yoluyla topluma ulaşmanın güçlü bir yolu olarak kucaklayan fotokapanlar giderek korumacılık bilincini artırmak için kullanılmaktadır.Panthera, Vahşi Yaşamı Koruma Topluluğu (WCS) ve Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) gibi vahşi yaşam koruma grupları, kamera tuzağı videolarını ve fotoğraflarını, tehdit altındaki veya nesli tükenmekte olan türler için kampanyaların önemli bir parçası olarak buldular.[9]
Kamera türleri
[değiştir | kaynağı değiştir]En eski modeller geleneksel film işlevlerini kullandılar. Bu kameralar, diğer standart kameralarda olduğu gibi toplanması ve geliştirilmesi gereken bir film içeriyordu. Günümüzde daha gelişmiş kameralar, doğrudan bir bilgisayara fotoğraf gönderen dijital fotoğrafçılık kullanmaktadır. Bu yöntem son derece yararlıdır ve bu araştırma yönteminin geleceği olabilir. Bazı kameralar, tetikleyici bir olaydan sonra birden fazla resim çekmek üzere bile programlanmıştır.[10]
Sürekli olarak çalışan veya belirli zaman aralıklarında resim çeken kameralar da vardır. Fakat hareketi algıladıktan sonra tetiklenen gelişmiş kameralar ve/veya kullanışlı bir görüntü yakalama şansını artırmak için ısı imzası kullanan kameralar daha yaygındır. Kamerayı tetiklemek için kızılötesi ışınlar da kullanılabilir. Video, fotokapanlarda görülen yeni bir seçenek olup, araştırmacıların video yayın akışlarını kaydetmelerine ve hayvan davranışlarını belgelemelerine izin veriyor.
Bu kameraların bazılarının pil ömrü, kameraların kullanıldığı bir diğer önemli faktördür; Büyük piller fotoğraf makinesi için daha uzun bir çalışma süresi sağlar, ancak kurulum sırasında veya ekipmanı alan alanına bağlarken hantal olabilir.[6]
Ekstra özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Fotokapanlar için hava çatısı ve su geçirmez gövde donanımı ekipmanı; fotokapanın hasar görmesini önlemekte ve ekipmanı hayvanlardan gizlemektedir.[11]
Gürültüyü azaltma bölmesi, hayvanları rahatsız etme ve korkutma olasılığını sınırlar. Ses kaydı, hayvan seslerini ve belirli hayvanların en çok ses çıkardıkları zamanları kaydetmek için kameraya eklenebilecek bir diğer özelliktir.[2]
Hava ve çevre etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Nem, fotokapanlar üzerinde oldukça olumsuz bir etkiye sahiptir ve kameranın arızalanmasına neden olabilir.[5] Arıza genellikle hemen keşfedilmediğinden problemli olabilir, bu nedenle araştırma zamanının büyük bir kısmı kaybolabilir.[10]
Çalışması için en iyi hava koşulu, düşük nem ve dengeli ılımlı sıcaklıklara sahip herhangi bir yerdir. Harekete geçirilen bir kameraysa, fotoğraf makinesinin sensörünün hassaslık aralığındaki herhangi bir hareketin bir resim tetikleyeceği ve böylece bitkiler gibi rüzgarın hareket ettiği birçok resimle sonuçlanabileceği olasılığı da vardır.
Kamera tuzaklarıyla ilgili sorunlara gelince, bazen konuların araştırmayı olumsuz etkilediği göz ardı edilemez. En yaygın şeylerden biri, hayvanların bilmeden fotokapanı devirmeleri veya filmi veya objektifi bozan çamur veya su sıçratmalarıdır. Hayvan kurcalama yöntemlerinden bir diğeri, fotokapanları hayvanların kullanmalarıdır. Fotoğraf makinelerini alarak kendilerinin fotoğraflarını çeken bazı hayvan örnekleri vardır.[10]
Yerel halk bazen yaban hayatı ile aynı oyun parkurlarını kullanır ve bu nedenle bu patikalar boyunca yerleştirilen kamera tuzakları tarafından da fotoğraflanır. Fotokapanlar, hırsızlığa karşı yararlı bir araç haline gelebilirler.
Yerleştirme teknikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Fotokapanları kurarken göz önüne alınması gereken en önemli noktalardan biri, en iyi sonuçları elde etmek için konumu seçmektir. Su kaynakları yakınında veya hayvanların sıklıkla ziyaret etmesi muhtemel olan oyun parkurlarında fotokapanlar normal olarak görülür. Hayvanlar, toksin düzeylerini düşürmek veya diyetlerinde mineral alımını tamamlamakta yararlı olabilecek, su ve toprağı tüketmek için su kaynaklarının etrafında toplanırlar. Foto kapanlar için bu yerler, farklı zamanlarda ortaya çıkan ve çeşitli şekillerde kaynakları kullanan hayvan davranışlarının incelenmesine olanak tanır.[6]
Bunun, spesifik araştırmalarda kullanılacak en iyi teknik olup olmadığına ilişkin bir diğer önemli faktör, kamera ile gözlemlemeye çalışılan aygıt türüdür. Küçük gövdeli kuşlar ve böcekler gibi türler kamerayı tetiklemek için çok küçük olabilir. Sürüngenler ve amfibiler kızılötesi veya ısı diferansiyeline dayalı sensörleri tetikleyemezler. Bununla birlikte, reflektöre dayalı sensör sistemi kullanarak bu türleri tespit etmeye yönelik yöntemler geliştirildi. Ayrıca çoğu orta ve büyük gövdeli karasal türler için fotokapanların, çalışma için başarılı bir araç olduğu kanıtlanmıştır.[10]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Swann, D. E., Kawanishi, K., Palmer, J. (2010). "Evaluating Types and Features of Camera Traps in Ecological Studies: A Guide for Researchers". O'Connell, A. F.; Nichols, J. D., Karanth, U. K. (Ed.). Camera Traps in Animal Ecology: Methods and Analyses. Tokyo, Dordrecht, London, Heidelberg, New York: Springer. ss. 27-43. ISBN 4-431-99494-7.
- ^ a b "WWF - Camera Traps - More on Camera Traps". World Wildlife Fund - Wildlife Conservation, Endangered Species Conservation. World Wildlife Fund. 12 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2011.
- ^ Meek, P.; Fleming, P., (Ed.) (2014). Camera Trapping. CSIRO Publishing. ISBN 9781486300396. 12 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2017.
- ^ Jiao, H. (2014). "Wireless Trail Cameras". Trail Camera Lab. 10 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2017.
- ^ a b Cronin, S. (2010). "Camera trap talk" (PDF). Photographic Society, April 2010. 3 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2017.
- ^ a b c "A-Z Animal Index". Smithsonian Wild. Smithsonian. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2011.
- ^ Blake, J. G.; Guerra, J.; Mosquera, D.; Torres, R.; Loiselle, B. A.; Romo, D. (2010). "Use of Mineral Licks by White-Bellied Spider Monkeys (Ateles belzebuth) and Red Howler Monkeys (Alouatta seniculus) in Eastern Ecuador" (PDF). Internal Journal of Primatology, 31. ss. 471-483. 27 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2017.
- ^ "How a Photographer Captured Stunning Wildlife Photos". video.nationalgeographic.com. 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
- ^ Hance, J. (2011). "Camera Traps Emerge as Key Tool in Wildlife Research". Yale Environment 360. New Haven: Yale University. 6 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2017.
- ^ a b c d O'Connell, A. F., Nichols, J. D., Karanth, U. K. (Eds.) (2010). Camera Traps in Ecology: Methods and Analyses. Tokyo, Dordrecht, London, Heidelberg, New York: Springer.
- ^ Griffiths, M.; van Schaik, C. P. (1993). "Camera-trapping: a new tool for the study of elusive rain forest animals". Tropical Biodiversity. Cilt 1. ss. 131-135.
İleri araştırma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Rovero, Francesco; Zimmermann, Fridolin (2016). Camera Trapping for Wildlife Research. Exeter: Pelagic Publishing. ISBN 978-1-78427-048-3.
- Kays, Roland (2016). Candid Creatures: How Camera Traps Reveal the Mysteries of Nature. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-1421418889.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Softpedia: Fotokapan'a yakalanmış bilinmeyen hayvanlar18 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kuş gözleminde fotokapan uygulaması9 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- DSLR fotokapan nasıl kurulur ve kullanılır14 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.