Etkili ivmecilik
Etkili ivmecilik, açıkça teknoloji yanlısı bir duruşu savunan 21. yüzyıl felsefi hareketidir. Savunucuları, sınırsız teknolojik ilerlemenin (özellikle yapay zeka tarafından yönlendirilen) yoksulluk, savaş ve iklim değişikliği gibi evrensel insan sorunlarına bir çözüm olduğuna inanmaktadır.[1] Kendilerini teknolojik yenilikler konusunda daha temkinli görüşlere karşı bir denge unsuru olarak görmekte ve rakiplerine genellikle "kıyametçiler" veya " düşüşçüler" gibi aşağılayıcı etiketler takmaktadırlar.[1][2]
Ütopyacı etkiler taşıyan hareket, insanların hayatta kalmalarını sağlamak ve bilinci evrene yaymak için daha hızlı gelişip ilerlemeleri gerektiğini ileri sürmektedir.[3][4] Kurucuları Guillaume Verdon ve takma adlı Bayeslord, bunu "bilincin bir sonraki evrimini başlatmanın, düşünülemez yeni nesil yaşam formları yaratmanın" bir yolu olarak görmektedir.[5]
Etkili ivmeciler bir uç hareket olarak tanımlansa da, 2023 yılında ana akım görünürlük kazanmıştır.[5][6] Aralarında yatırımcı Marc Andreessen ve Garry Tan'ın da bulunduğu Silikon Vadisi'nin önde gelen isimleri, kamuya açık sosyal medya profillerine "e/acc"(Effective accelerationism kısaltması) ekleyerek bunu açıkça desteklediler [5][6]
Etimolojisi ve temelleri[değiştir | kaynağı değiştir]
" Etkili özgecilik " ve " ivmecilik " kelimelerinin birleşiminden oluşan etkili ivmecilik,[2] temelde tekno-iyimser bir harekettir.[7] Hareketin kurucularından biri olan Guillaume Verdon'a göre, hareketin amacı insan uygarlığını "Kardaşev ölçeğinde tırmanması", yani amacının enerji kullanımını maksimuma çıkararak insan medeniyetinin Kardaşev ölçeğinde sonraki seviyelere yükseltmesidir.[7]
Bu hedefe ulaşmak için, etkili ivmecilik teknolojik ilerlemeyi mümkün olduğunca çabuklaştırmak istemektedir. Yapay genel zekayı (AGI) öncelemektedir çünkü AGI'yi Kardaşev ölçeğinde ilerlemek için temel olarak görmektedir.[7] Bu nedenle hareket, yapay zekanın sınırsız bir şekilde geliştirilmesini ve kullanılmasını teşvik etmektedir.[8] Yapay zekanın düzenlenmesi ve daha genel olarak piyasalara devlet müdahalesi tepkiyle karşılanmaktadır. Savunucularının çoğu özgürlükçü görüşlere sahiptir ve birçok yapay zekanın piyasada birbiriyle rekabet etmesi durumunda yapay zekanın en uyumlu hale geleceğini düşünmektedir.[7]
Hareketin kurucuları, hareketin köklerinin Jeremy England'ın yaşamın kökenine ilişkin, entropi ve termodinamiğe dayanan teorisi ile başladığını düşünüyor.[7] Onlara göre evren entropiyi artırmayı amaçlar ve yaşam da bunu artırmanın bir yoludur. Yaşamın evrene yayılması ve yaşamın giderek artan miktarlarda enerji kullanmasını sağlayarak, evrenin amacı böylece yerine getirilmiş olacaktır.[7]
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Entelektüel kökenleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Nick Land genel olarak çağdaş ivmeciliğin entelektüel yaratıcısı olarak görülse de, etkili ivmeciliğin kesin kökenleri belirsizliğini korumaktadır.[6][5] Harekete ilişkin bilinen en eski referans, X (eski adıyla Twitter) kullanıcı adları @BasedBeffJezos, @bayeslord, @zestular ve @creatine_cycle tarafından bilinen dört mahlaslı yazar tarafından yayınlanan Mayıs 2022 tarihine ait bir oluşuma kadar uzanabilmektedir.[6]
Etkili ivmecilik, benzer şekilde ilerlemenin değerini vurgulayan ve teknolojinin gelişimini kısıtlama çabalarına direnen transhümanizm ve Ekstropyanizm gibi eski Silikon Vadisi alt kültürlerinin unsurlarının yanı sıra Sibernetik Kültür Araştırma Birliği'nin çalışmalarını da içermektedir.[5][9][7]
BasedBeffJezos'un kimliğinin açıklanması[değiştir | kaynağı değiştir]
Forbes, Aralık 2023'te @BasedBeffJezos kişiliğinin Kanadalı eski Google kuantum hesaplama mühendisi ve teorik fizikçi Guillaume Verdon tarafından korunduğunu açıklamıştır.[10] Bu ifşa, Colorado Denver Üniversitesi Ulusal Adli Medya Merkezi tarafından yapılan ve Jezos ile Verdon arasındaki eşleşmeyi daha da doğrulayan bir ses analiziyle desteklenmiştir. Dergi, Verdon'un kimliğini açıklama kararını "kamu yararına" olduğu gerekçesiyle açıklamıştır.[10]
29 Aralık 2023'te Guillaume Verdon, Lex Fridman Podcast'inde Lex Fridman ile röportaj yaptı ve "e/acc (etkili ivmecilik) hareketinin kurucusu" olarak tanıtılmıştır.[11]
Diğer hareketlerle ilişkileri[değiştir | kaynağı değiştir]
Geleneksel ivmecilik[değiştir | kaynağı değiştir]
İngiliz filozof Nick Land tarafından geliştirilen geleneksel ivmecilik, teknolojik değişimin hızlandırılmasını mevcut kültür, toplum ve ekonomi politiğin temelden dönüştürülmesinin bir yolu olarak görmektedir.[1] Daha önceki yazılarında kapitalizmin hızlandırılmasını bu ekonomik sistemin üstesinden gelmenin bir yolu olarak görmüştür.[1] Buna karşılık, etkili ivmecilik kapitalizmin üstesinden gelmeye ya da radikal bir toplumsal değişim getirmeye değil, evrende bir zeka patlamasını tetikleyerek ve enerji kullanımını en üst düzeye çıkararak teknokapital tekillik olasılığını en üst düzeye çıkarmayı amaçlamaktadır.[6][7]
Etkili özgecilik[değiştir | kaynağı değiştir]
Etkili ivmecilik, dünyayı özgeci bir şekilde iyileştirmenin en etkili yollarını belirlemek için kanıt ve muhakeme kullanmaya öncelik veren etkili özgecilik ilkelerinden de ayrılmaktadır.[1] Bu ayrışma özellikle etkili özgecilik içindeki bir düşünce ekolünden kaynaklanmaktadır - uzun vadecilik. Uzun vadeci bir görüşe göre, insanla uyumlu bir yapay zekayı güvence altına almak için yapay zekanın çok dikkatli bir şekilde ele alınması gerekir, çünkü uzun vadeciler yanlış hizalanmış bir yapay zekanın sonunda insanların yok olmasına yol açabileceğinden korkmaktadırlar.[7]
Buna karşılık etkili ivmecilik, teknoloji ve kapitalizmin dönüştürücü potansiyelini vurgulamaktadır.[12][13] Savunucuları, yapay zekadan kaynaklanan varoluşsal risklerin göz ardı edilebilir olduğunu ve öyle olmasa bile, merkezi olmayan serbest piyasaların bu riski merkezi hükûmet düzenlemelerinden çok daha iyi azaltacağını düşünmektedir.[7]
Küçülme[değiştir | kaynağı değiştir]
Etkili ivmecilik, bazen "yavaşlamacılık" olarak da tanımlanan küçülme hareketi ile de tam bir tezat oluşturmaktadır. Büyümenin azaltılması hareketi, ekolojik ve sosyal sorunları ele almak için ekonomik faaliyetlerin ve tüketimin azaltılmasını önermektedir. Etkili ivmecilik ise tam tersine, ekonomik faaliyetlerin azaltılmasını savunmak yerine teknolojik ilerlemeyi, enerji tüketimini ve kapitalizmin dinamiklerini benimsemektedir.[12]
Karşılama[değiştir | kaynağı değiştir]
Marc Andreessen'in 2023 tarihinde yazdığı makalesinde "Tekno-İyimser Manifesto",[14] Financial Times ve Alman Süddeutsche Zeitung tarafından etkili ivmecilik görüşlerini benimsediği şeklinde tanımlanmıştır.[3][15] 2023 tarihli " Etkili Şaşırtmaca " başlıklı makalesinde Molly White bu hareketi eleştirerek, bunun endüstrinin geleneksel güdü ve davranışlarına sadece yüzeysel bir felsefi kılıf sağladığını öne sürmektedir. White ayrıca, "bir grup tekno-ütopyacı ve her şeyi piyasalara ve denklemlere indirgeyebileceklerini düşünenler tarafından yönetilen" bir teknoloji endüstrisinin, anlamlı karar alma süreçlerini etkilemekten ziyade, öncelikle zenginlerin seçimlerini geriye dönük olarak meşrulaştırmaları için bir araç olarak hizmet ettiğini ileri sürmektedir.[4]
The Sydney Morning Herald'dan David Swan, hükûmet ve sektörün kendi kendini düzenlemesine karşı çıkması nedeniyle etkili ivmeciliği eleştirmiştir. Swan, "Yapay zeka gibi yeniliklerin, Silikon Vadisi'nin halihazırda yaptığı sayısız hatadan kaçınmak için [...] özenli düzenlemelere ve korkuluklara ihtiyacı olduğunu" öne sürmektedir.[16] 2023 Reagan Ulusal Savunma Forumu sırasında ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo, "etkili ivmecilik" ile ilişkili "hızlı hareket et ve işleri boz" zihniyetini benimsememe konusunda dikkatli olunması uyarısında bulunmuştur. Yapay zeka ile uğraşırken dikkatli olunması gerektiğini vurgulayarak "Bu çok tehlikeli. Yapay zeka hakkında konuşurken bir şeyleri mahvedemezsiniz".[5][17] Benzer bir şekilde, Ellen Huet Bloomberg News'de hareketin bazı fikirlerinin "son derece tedirgin edici" olduğunu savunarak, özellikle Guillaume Verdon'un "Posthümanizmine" ve "doğal seçilimin yapay zekanın baskın tür olarak bizim [insanların] yerini almasına yol açabileceği" görüşüne vurgu yapmıştır.[18]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e Soufi, Daniel (6 Ocak 2024). "'Accelerate or die,' the controversial ideology that proposes the unlimited advance of artificial intelligence". El País (İngilizce). 20 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":5" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b MacColl, Margaux (7 Ekim 2023). "It's a Cult': Inside Effective Accelerationism, the Pro-AI Movement Taking Over Silicon Valley". The Information. 20 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ a b Hurtz, Simon (10 Kasım 2023). "Tech-Szene im Silicon Valley: Ihr Gott ist die KI". Süddeutsche Zeitung (Almanca). 10 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2023. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":2" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b White, Molly (26 Kasım 2023). "Effective obfuscation". Citation Needed (İngilizce). 27 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2023 – Substack vasıtasıyla. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":3" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c d e f Roose, Kevin (10 Aralık 2023). "This A.I. Subculture's Motto: Go, Go, Go". The New York Times. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":4" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c d e Chowdhury, Hasan (28 Temmuz 2023). "Silicon Valley's favorite obscure theory about progress at all costs, which has been embraced by Marc Andreessen". Business Insider (İngilizce). 20 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c d e f g h i j Torres, Émile P. (14 Aralık 2023). "'Effective Accelerationism' and the Pursuit of Cosmic Utopia". Truthdig (İngilizce). 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":7" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Jones, Rachyl (16 Ekim 2023). "Marc Andreessen just dropped a 'Techno-Optimist Manifesto' that sees a world of 50 billion people settling other planets". Fortune. 28 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2023.
- ^ Breland, Ali (6 Aralık 2023). "Meet the Silicon Valley CEOs who say greed is good—even if it kills us all". Mother Jones (İngilizce). 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023.
- ^ a b Baker-White, Emily (1 Aralık 2023). "Who Is @BasedBeffJezos, The Leader Of The Tech Elite's 'E/Acc' Movement?". Forbes (İngilizce). 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ Guillaume Verdon: Beff Jezos, E/acc Movement, Physics, Computation & AGI. Lex Fridman Podcast (İngilizce). 29 Aralık 2023. 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.
- ^ a b Wilhelm, Alex (20 Kasım 2023). "Effective accelerationism, doomers, decels, and how to flaunt your AI priors". TechCrunch (İngilizce). 23 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2023. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "tc" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Leroy, Thomas (23 Kasım 2023). "Effective altruism, effective accelerationism: quels sont ces deux courants qui divisent le monde de l'IA ?". BFM TV (Fransızca). 23 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2023.
- ^ Andreessen, Marc (16 Ekim 2023). "The Techno-Optimist Manifesto". Andreessen Horowitz (İngilizce). 23 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2023.
- ^ Kelly, Jemima (22 Ekim 2023). "I read Andreessen's 'techno-optimist manifesto' so you don't have to". Financial Times. 14 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ Swan, David (29 Ekim 2023). "'We are conquerors': Why Silicon Valley's latest fad is its deadliest". The Sydney Morning Herald. 13 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2023.
- ^ Reagan National Defense Forum (İngilizce). Simi Valley: Ronald Reagan Presidential Foundation & Institute. 2 Aralık 2023. Etkinlik zamanı: 21:03. 12 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023 – YouTube vasıtasıyla.
- ^ Huet, Ellen (6 Aralık 2023). "A Cultural Divide Over AI Forms in Silicon Valley". Bloomberg News (İngilizce). 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.