El-Enfal Operasyonu
| El-Enfal Operasyonu | |
|---|---|
| Bölge | Kürdistan Bölgesel Yönetimi |
| Tarih | 1986-1989 |
Saldırı türü | Katliam |
| Ölü | 180.000 sivil.[1][2] |
| İşleyenler | Irak Ordusu |
| Makale serilerinden |
El-Enfal Operasyonu, El-Enfal Harekâtı veya El-Enfal Soykırımı (Arapça: الأنفال حملة veya عمليات الأنفال), Irak'taki Saddam Hüseyin rejimi tarafından yürütülen ve liderliğini Ali Hasan el-Mecid'in yapmış olduğu, esas olarak Kürtleri hedef alan bir operasyondur. Operasyon ismini Kur'an'daki Enfal Suresinden almaktadır. Irak'taki Baas rejimi bu kodadı ile gerek peşmerge isyancılara gerekse kırsal Kuzey Irak'ın çoğunluğu Kürt sivillerden oluşan nüfusuna karşı 1986 ve 1989 arasında bir dizi saldırıda bulunmuştur. Operasyon özellikle 1988 yılında doruğuna ulaşmıştır. Enfal Operasyonu kara harekâtları, havadan bombalamalar, yerleşkelerin sistematik bir şekilde yıkılması, toplu zorunlu göçler, idam mangaları ve kimyasal silah kullanımı içermiştir[3] ki operasyonun baş ismi el-Mecid buradan hareketle daha sonra "Kimyasal Ali" olarak anılmaya başlanmıştır.[4] Operasyon ayrıca Süryanileri ve Irak Türkmenlerini de hedef almıştır.[kaynak belirtilmeli]
Bağımsız kaynaklar ölü sayısı üzerine 100.000 ile 150.000 üzeri gibi tahminlerde bulunurken, 100.000 kadar kadının dul kaldığı ve daha büyük sayıda çocuğun yetim kaldığı tahmin edilmiştir.[5] Uluslararası Af Örgütü ise sadece 1988 yılında "ortadan kaybolmuş" 17.000'den fazla kişinin ismini toplamıştır.[6] Operasyon doğası ve içerdiği çeşitli özellikler gereği birçok soykırımsal diye nitelendirilirken,[7][8][9][10] Human Rights Watch (Uluslararası İnsan Hakları İzleme Örgütü)'a göre bu nitelemenin sebeplerinden birisi de eli silah tutabilecek yaştaki erkeklerin operasyon boyunca ana hedef teşkil etmesidir.[11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "sabah.com.tr". 5 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2013.
- ^ "BBC Türkçe". 4 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2013.
- ^ Webster, Paul (Şubat 2009). "Aff an Hamakhan Jafar: treating trauma in northern Iraq". The Lancet. Cilt 373 (9664 bas.). s. 623. doi:10.1016/S0140-6736(09)60385-8.
- ^ O’Leary, Carole A. (Aralık 2002). "THE KURDS OF IRAQ: RECENT HISTORY, FUTURE PROSPECTS". Middle East Review of International Affairs. Cilt 6 (4 bas.). 11 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2009.
- ^ McDowall, David (2004). A Modern History of the Kurds. I.B. Tauris. ss. 359,391. ISBN 1850434166.
- ^ "Iraq: 'Disappearances' – the agony continues". Amnestry International (Uluslararası Af Örgütü). 27 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Black, George (1993). Genocide in Iraq: the Anfal campaign against the Kurds. Human Rights Watch. ISBN 1564321088.
- ^ Zanger, Maggy (2002). "Refugees in Their Own Country". Middle East Report (222 bas.). Middle East Research and Information Project.
- ^ Martin, Gus (2009). Understanding Terrorism: Challenges, Perspectives, and Issues. SAGE. s. 125. ISBN 1412970598.
- ^ Totten, Samuel (2008). "Anfal". Dictionary of Genocide. Greenwood Publishing Group. ISBN 0313346429.
- ^ "Whatever Happened To The Iraqi Kurds?". Human Rights Watch. 1991. 10 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- El-Enfal Operasyonu haritaları 20 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
