Ebedi Barış (1686)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ebedi Barış (Grzymułtowskiego)
İmzalanma1686
YerMoskova
Bitiş1772
DilRusça


Ebedi Barış (Lehçe: Pokój Grzymułtowskiego), Rus Çarlığı ile Lehistan arasındaki 16 Mayıs 1686'de Moskova'da imzalanan barış antlaşmasıdır. Bu antlaşma sonrasında ateşkes ilan edilen ancak barış antlaşmasında uzlaşılamamış olan 1654-1667 Rus-Polonya savaşını resmen sonlandırdı ve ihtilaflı olunan, savaş sonrasında Rus işgalinde kalan Ukrayna topraklarının akıbetini belirledi.[1][2]

Ebedi Barış, Andrusovo Ateşkesi uyarınca yapılan bölgesel değişiklikleri onayladı. Anlaşma ile 1654-1667 Rus-Polonya savaşı ile Rus kontrolüne geçmiş Smolensk, Özi Nehri'nin doğu kısmı ve Zaporijya Siçi Rus Ukrayna'sının bir parçası olarak kaldı, Özi Nehri'nin batısı ise Lehistan'ın bir parçası olarak kaldı. Lehistan Kiev'i 146.000 Ruble karşılığında Ruslara bıraktı. Anlaşma sonucunda Rusya, Osmanlı İmparatorluğu ile diplomatik ilişkilerini kopardı ve Kırım Hanlığı'na savaş açtı. Lehistan'ın bu ağır anlaşmaya imza atma sebebi Osmanlı ile girilen Kutsal İttifak Savaşları'nda Osmanlı'ya karşı, Rusya'yı yanına çekmek istemesiydi.[3]

Anlaşma Rus diplomasisi açısından çok büyük bir başarıydı. Lehistan halkı ve Sejm(Parlemento) anlaşmayı öfkeyle karşıladı. Sejm anlaşmayı 1710'a kadar onaylamadı. Anlaşmanın onaylanmasının yasal meşruiyeti tartışmalıydı.[4] Bazı kaynaklara göre Lehistan Parlamentosu anlaşmayı 1764 tarihine kadar onaylamadı.[5]

Anlaşma Rusya-Polonya ilişkilerinde bir dönüm noktası oluşturdu ve Doğu Avrupa halklarının Türk-Tatar akınlarına karşı mücadelesinde büyük rol oynadı. Daha sonralarında ise Rusya'nın Baltık Denizi'ne erişim konusunda İsveç İmparatorluğu ile mücadelesini kolaylaştırdı. Ukrayna Kozakları arasındaki Harabe dönemi anlaşmanın sonucunda Ukrayna'nın paylaşılması ile sona erdi.

Rusya ile Lehistan arasındaki antlaşma ile kurulan sınırlar, Polonya'nın 1772'deki Birinci Bölünmesine kadar yürürlükte kaldı.

1686 barışından sonra Lehistan-Rus sınırları

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Cohen, Ariel (1998). Russian Imperialism: Development and Crisis (İngilizce). Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-275-96481-8. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  2. ^ Скил. "«Вечный мир» между Россией и Речью Посполитой". Военное обозрение (Rusça). 18 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  3. ^ Lerski, Jerzy Jan; Lerski, George J.; Lerski, Halina T. (1996). Historical Dictionary of Poland, 966-1945 (İngilizce). Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-26007-0. 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  4. ^ Davies, Norman (1982). God's Playground, a History of Poland: The origins to 1795 (İngilizce). Columbia University Press. ISBN 978-0-231-05351-8. 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  5. ^ August II Mocny. Jacek Staszewsk. Ossolineum. s. 100. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ebedi_Barış_(1686)&oldid=30383641" sayfasından alınmıştır