Dobrzyń Arazisi
Dobrzyń Arazisi (Lehçe: ziemia dobrzyńska), orta-kuzey Polonya'da tarihi bir bölgedir. Vistül Nehri'nin kuzeydoğusunda, Drwęca'nın güneyinde ve Skrwa'nın batısında yer alır. Bölge, diğer ilçelerin bazı kısımlarını da kapsamasına rağmen, yaklaşık olarak Kuyavian-Pomeranian Voyvodalığı'ndaki Lipno, Rypin ve Golub-Dobrzyń'ın yarısının bugünkü powiat'larına karşılık gelmektedir. Toplamda yaklaşık 3.000 km 2 ve 200.000 nüfusa sahiptir. Tarihi başkenti, tüm bölgeye adını veren Dobrzyń nad Wisłą'dır (Almanca: Dobrin an der Weichsel). En büyük kasabası Rypin'dir .
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Bölge, Polonya Dükü I. Mieszko'nun (960-992) yönetimi altında ortaya çıkan Polonya devletinin bir parçası haline gelmiştir. Onun soyundan gelen Dük III. Bolesław Wrymouth'un 1138'de ölümü üzerine, Polonya'nın bir taşra dükalığı olan yeni kurulan Masovia Dükalığı'na tahsis edildi. Masovia Dükü I. Konrad, Prusya Haçlı Seferi'nde, 1228'de kurduğu Alman şövalyelerinin Dobrzyń Tarikatı'na (Prusya'daki fratribus militiae Christi) Dobrzyń mülklerine yerleştirmiştir. Ancak kısa bir süre sonra bu tarikat, komşu Chełmno Arazisi'nde Tarikat Devletini kuran Töton Şövalyeleri tarafından emildi. 13. yüzyılın ikinci yarısının tamamı boyunca Masovia hanedanının yeni kolu olan Kuyavian Piastlarına aitti. Sonunda diğer devletlerle birlikte yeniden birleşmiş Polonya Krallığı'nın bir parçası oldular.
1326-1332 Leh-Töton Savaşı sırasında, Tarikat Devleti'nin güçleri Dobrzyń Arazisi'ni işgal etti, ancak bu topraklar 1343 Kalisz Antlaşması ile Polonya Krallığı'na bırakıldı. Şövalyeler, 1409-1411 Polonya-Litvanya-Cermen Savaşı'nda kontrolü geçici olarak yeniden ele geçirdiler, ancak Grunwald Savaşı'ndaki yenilgilerinin ardından Thorn Barışı'na göre kontrolü tekrar geri vermek zorunda kaldılar. Polonya Krallığı'nın Büyük Polonya Eyaleti'nin Inowrocław Voyvodalığı ve Polonya-Litvanya Birliği'ne dahil edildi. Bununla birlikte, hâlâ Płock Mazovya Piskoposluğu'ndadır (ve Włocławek Büyük Polonya Piskoposluğu'nda değildir).
Dobrzyń Arazisi, 1793'teki İkinci Bölünme sırasında Prusya tarafından ilhak edildi ve yeni kurulan Güney Prusya eyaletine dahil edildi. 1795'ten itibaren 1807'de Tilsit Antlaşmaları'na göre Varşova Napolyon Dükalığı'nın bir parçası haline gelene kadar Yeni Doğu Prusya ile yönetildi. Ancak 1815'te düklüğün dağılmasının ardından, Rus İmparatorluğu'nun yönetimi altındaki Kongre Polonyası'na bağlandı. I. Dünya Savaşı'ndan sonra, 1918'de Dobrzyń Arazisi, yeniden kurulan bağımsız İkinci Polonya Cumhuriyeti'ne geçmiştir. 1920'de Polonya, bölgedeki Sovyet işgalini püskürtmüştür.
Eylül 1939'da II. Dünya Savaşı'nı başlatan Polonya'nın Alman-Sovyet ortak işgalinin ardından Nazi Almanyası tarafından işgal edildi. İşgal sırasında Polonya nüfusu toplu tutuklamalar, hapis, köle çalıştırma, çocukların kaçırılması, Nazi toplama kamplarına sürgün ve imha gibi çeşitli suçlara maruz kaldı. Bölgedeki Polonyalıların katledildiği başlıca yerler arasında Skrwilno, Rusinowo, Karnkowo ve Rypin vardır.[1] 1945 yılında Alman işgali sona ermiş ve bölge Polonya'ya iade edilmiştir.
Çeşitli[değiştir | kaynağı değiştir]
Bölgede Golub-Dobrzyń, Górzno, Lipno, Skępe, Rypin ve tarihi başkent Dobrzyń nad Wisłą olmak üzere altı kasaba bulunmaktadır. Toruń ve Włocławek şehirlerinin yanı sıra Ciechocinek ve Sierpc kasabaları da sınırının hemen yanında yer almaktadır. Dini olarak Włocławek ve Płock piskoposlukları arasında bölünmüştür. 1793'ten sonra başkenti Płock ve Varşova'da olan idari birimlerin bir parçası olmuştur; 1938'den beri Toruń ve Włocławek'e aitti. Diyalektolojik olarak genellikle Chełmno Ülkesine bitişiktir. Bu nedenle, çeşitli zamanlarda yakın tarihsel bağlara sahip olduğu üç komşu bölge olan Kuyavia, Mazovya ve Chełmno Toprakları arasında geçici bir alt bölge olarak kabul edilir.
