Doğan Tarkan
Doğan Tarkan | |
|---|---|
| Doğum | Şevket Doğan Tarkan 31 Ağustos 1948 İstanbul, Türkiye |
| Ölüm | 25 Aralık 2013 (65 yaşında) |
| Milliyet | Türkiye Cumhuriyeti |
| Resmî site | http://dogan-tarkan.blogspot.com/ |
Doğan Tarkan (31 Ağustos 1948; 25 Aralık 2013), Devrimci Sosyalist İşçi Partisi kurucu genel başkanı, Troçkist devrimci ve insan hakları aktivisti.
Siyasi Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarkan 1976 yılında yayınlanmaya başlayan Kurtuluş Sosyalist Dergi'yi çıkaran Kurtuluş Hareketi ile örgütsel ilişkiye girmiş, örgütün gerilla mücadelesi yerine işçi sınıfı içinde örgütlü mücadele tezlerini savunmıştur.[1] Hareketin 7 kişilik merkez komitesi üyeleri içinde yer alan Doğan Tarkan, 12 Eylül Darbesi sonrası "yöneticilerin güvenliğini sağlamak" amacıyla örgüt tarafından yurt dışına çıkartılmış ve İngiltere'ye gitmiştir.
Örgütsel ilişkiler içinde bir dönem Filistin Kurtuluş Örgütü dahilinde Şam ve Lübnan'da bulunan Tarkan, Kurtuluş Hareketi içinde işçi iktidarı, işçi demokrasisi, SSCB'deki rejimlerin niteliği ve parti inşaası gibi konularda yürüttüğü tartışmaların ardından ayrılmıştır.
TCK'nın 141. 142. maddeleri gereğince komünizm propagandası ve örgüt yöneticiliği gerekçeleriyle hakkında idam cezasıyla dava açılan Tarkan, Türkiye'ye dönemeyip İngiltere'de mülteci olmuştur.
Bu sırada Troçkizm'le tanışan ve Devrimci Marksist entelektüel ve aktivist Tony Cliff önderliğindeki Socialist Workers Party üyesi olan Tarkan darbe koşullarında yurt dışında yayınlanan ve illegal olarak Türkiye'ye gönderilen Sosyalist İşçi Gazetesi ve ardından İşçiler ve Politika Gazetesi ve İşçiler ve Toplum Dergisini yayınlamıştır.
Bu yayınlar Troçki'nin fikirlerini Türkiye'de ilk defa kitlelere ulaşmıştır. İşçiler ve Toplum dergisinde yapılan tartışmalar, SSCB ve Doğu Bloku rejimlerinin yıkılma sürecine girdiği bir dönemde ilgi uyandırmıştır.
İşçiler ve Toplum çevresinin, Troçkist olduğunu ilan eden, SSCB ve Doğu Bloku rejimlerini devlet kapitalisti olarak tanımlayan kadroları 1992 yılı sonunda aylık Sosyalist İşçi Dergisi'ni yayınlamaya başlamıştır.
Devrimci Sosyalist İşçi Partisi
[değiştir | kaynağı değiştir]1984 yılından 1988 yılına kadar Sosyalist İşçi gazetesini yurt dışında yayımlayan Tarkan bu gazete çevresi ile birlikte 1997 yılında DSİP'i kurmuş ve parti genel başkanlığı görevini üstlenmiştir. Kurulduğu tarihten itibaren hiçbir seçime katılmayan Devrimci Sosyalist İşçi Partisi
Ayrıca marksist.org 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. internet sitesinde, Sosyalist İşçi ve Altüst dergilerinde güncel yazılar kaleme almıştır.
Anayasa Referandumu ve "Yetmez Ama Evet" çizgisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğan Tarkan ve DSİP, Türkiye kamuoyunda, 2010'da yapılan anayasa referandumunda, Adalet Ağaoğlu, Ferhat Kentel, Osman Can gibi isimlerin de içinde yer aldığı Yetmez ama Evet kampanyasının örgütleyicilerinden biri olarak dikkat çekmiştir.
Kampanya boyunca çok sayıda televizyon programına katılan Doğan Tarkan neden "yetmez ama evet" dediğini, solcuların neden evet demesi gerektiğini anlatmış ve çok sayıda polemiğe dahil olmuştur.
Referandum sonrası Balkon konuşması olarak bilinen konuşmasında Recep Tayyip Erdoğan tarafından Evet çağrısı yapan çeşitli parti ve toplumsal gruplara teşekkür edilmiş, bu teşekkür bağlamında Tarkan'ın genel başkanı olduğu Devrimci Sosyalist İşçi Partisi adı "Devrimci Solcu İşçi Partisi" olarak geçmiştir.[2]
Parti Genel Başkanlığını bırakması
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarkan 1997 ile 2013 yılları arasında DSİP genel başkanlığını yürüttü. 2010 Anayasa Referandumu'nda içinde yer aldığı 'Yetmez Ama Evet' kampanyası sol siyaset ve DSİP içerisinde tartışmaya neden oldu. Eleştirilerin ardından 2013 yılında gerçekleştirilen DSİP'in Genel Konferansı'nda, genel başkanlık makamı kaldırıldı ve Eş başkanlık sistemine geçildi.
Meltem Oral ve Şenol Karakaş'ın eş başkanlığa seçildiği Konferansta Doğan Tarkan ise yeniden Merkez Komite üyeliğine seçilmişti.[3]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğan Tarkan 25 Aralık 2013'te İstanbul'da geçirdiği kalp krizi sonucu öldü. Taksim Metrosu girişinde kalp krizi geçiren Tarkan, Şişli Etfal Hastanesi'ne kaldırıldı ancak müdahalelere rağmen kurtarılamadı.[3]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Türkiye İşçi Partisi (TİP)
- THKP-C
- Türkiye Devrimci Gençlik Federasyonu (DEV-GENÇ)
- Fikir Kulüpleri Federasyonu (FKF)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ İsmet Öztürk, Doğan Tarkan, Mahir Sayın, Mustafa Kemal Kaçaroğlu (2016). Kurtuluş Kendini Anlatıyor: Kurucular 2. Dipnot Yayınevi. ISBN 9786054878642.
- ^ "Başbakan Erdoğan'ın referandum sonrası ilk konuşması". NTV. 12 Eylül 2010. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020.
- ^ a b "DSİP eski genel başkanı Doğan Tarkan öldü". BBC Türkçe. 25 Aralık 2013. 13 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020.