Di Xin
| Di Xin | |
|---|---|
 | |
| Shang Hükümdarı | |
| Hüküm süresi | MÖ 1075-1046 |
| Önce gelen | Di Yi |
| Doğum | MÖ 1105 |
| Ölüm | MÖ 1046 |
| Hanedan | Shang Hanedanı |
Di Xin (Çince: 紂王; pinyin: Zhòu Wáng; MÖ 1105-MÖ 1046), Çin'in Shang Hanedanı'nın son hükümdarıdır. Saltanatı MÖ 1075'ten MÖ 1046 yılına kadar sürmüştür.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Dönemin tarihçisi Sima Qian, Di Xin'in saltanatının ilk dönemlerinde sıradan bir adamın yeteneklerini aşan, zeki ve çabuk sinirlenen biri olduğunu yazmıştır. Efsaneye göre, tüm tartışmaları kazanacak kadar zekiydi ve vahşi hayvanları çıplak elleriyle avlayacak kadar güçlüydü. Zi Qi (子啓) ve Zi Yan'ın (子衍) (daha sonra Zhou'nun vasal devleti Song'un yöneticileri ) küçük kardeşiydi ve Wu Geng'in babasıydı. Babası Di Yi'nin Ji Zi ve Bi Gan adında iki kardeşi vardı. Di Xin, doğudaki Dongyi de dahil olmak üzere çevresindeki kabilelerle savaşarak Shang topraklarını genişletti.[1]
Di Xin saltanatının son yıllarında kadınlara ve içkiye düşkün zalim, ahlaksız ve müsrif biri oldu. Efsaneye göre Geyik Terası Köşkü adı verilen bir yapı inşa etti. Bu köşkte üzerinde çengeller ile pişmiş et sarkıtılan şarap dolu bir havuz vardı. Di Xin ve konukları kano ile havuzda yüzdüklerinde canları şarap istediğinde eğilip şarap içiyor, acıktıklarında ise çengellere asılmış etlerden yiyordu. Sevgilisi Daji'nin üzerinde özellikle etkisi çok büyüktü.
Kayıtlara göre bu dönemde mahkumlar içi kömürle doldurulmuş ve ısıtılmış silindir bir boruyu kucaklamaya zorlanarak idam ediliyordu. Di Xin bu işkenceleri sevgilisi Daji ile birlikte izlemekten büyük zevk alıp tahrik oluyorlardı. Di Xin kendisine karşı gelen bütün devlet görevlilerini öldürdü. Hatta amcası Bi Ga'nın kalbini söktü.[2]
Çöküş
[değiştir | kaynağı değiştir]Di Xin müsrif yaşam tarzı sebebiyle halka ağır vergiler getirildi. Bu yüzden halk arasında Shang hanedanına karşı hoşnutsuzluk vardı. Jiang Ziya liderliğindeki Zhou hanedanının ordusu MÖ 1046'da Muye Muharebesi'nde Shang hanedanını yendiğinde, Di Xin tüm hazinelerini Saray'da topladı ve ardından sarayını ateşe verdi ve intihar etti. Ölümünden sonra Di Xin'in başı kesildi ve Ji Fa tarafından beyaz bir bayrak direğine asıldı. Di Xin'in en sevdiği eşlerinden Da Ji idam edildi. İki karısı da intihar etti ve onların başları da aynı şekilde küçük beyaz bayrak direklerine asıldı.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Wu, K. C. (1982). The Chinese Heritage. New York: Crown Publishers. ISBN 0-517-54475-X.
Di Xin
| ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Di Yi |
Çin hükümdarı MÖ 1075 – MÖ 1046 |
Sonra gelen: Wu |
 | Bir Çinlinin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
- ^ Sima Qian; Sima Tan (1959) [90s BCE]. "3: 殷本紀". Shiji 史記 [Records of the Grand Historian]. Zhonghua Shuju.
- ^ Wu, K. C. (1982). The Chinese Heritage. New York: Crown Publishers. ISBN 0-517-54475-X.
- ^ "Shufu". 24 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.