Beyin ödemi
Beyin ödemi, beynin hücre içi veya hücre dışı boşluklarında aşırı sıvı birikmesidir (ödem).[1] Bu genellikle sinir fonksiyonlarının bozulmasına, kafatası içindeki basıncın artmasına neden olur ve sonunda beyin dokusunun ve kan damarlarının doğrudan sıkışmasına yol açabilir.[1] Semptomlar ödemin yeri ve derecesine göre değişir ve genellikle baş ağrıları, bulantı, kusma, nöbetler, uyuşukluk, görme bozuklukları, baş dönmesi ve ciddi vakalarda ölüm olabilir.[1]
Beyin ödemi yaygın olarak iskemik felç, subaraknoid kanama, travmatik beyin hasarı, subdural, epidural veya intraserebral hematom, hidrosefali, beyin kanseri, beyin enfeksiyonları, düşük kan sodyum seviyeleri, yüksek rakım ve akut karaciğer yetmezliği gibi çeşitli beyin yaralanmalarında görülür.[1][2][3][4][5] Tanı semptomlara ve fizik muayene bulgularına dayanır ve seri nörogörüntüleme (bilgisayarlı tomografi taramaları ve manyetik rezonans görüntüleme) ile doğrulanır.[2]
Beyin ödeminin tedavisi nedene bağlıdır ve kişinin hava yolunun ve kafa içi basıncının izlenmesini, uygun konumlandırmayı, kontrollü hiperventilasyonu, ilaçları, sıvı yönetimini, steroidleri içerir.[2][6][7] Geniş beyin ödemi dekompresif kranyektomi ile cerrahi olarak tedavi edilebilir.[6] Serebral ödem, beyin hasarının önemli bir nedenidir ve iskemik felç ve travmatik beyin yaralanmalarının mortalitesine önemli ölçüde katkıda bulunur.[3][8]
Serebral ödem birçok yaygın serebral patolojiyle birlikte mevcut olduğundan hastalığın epidemiyolojisi kolayca tanımlanamamaktadır.[1] Bu bozukluğun görülme sıklığı potansiyel nedenleri açısından dikkate alınmalıdır ve çoğu travmatik beyin hasarı, merkezi sinir sistemi tümörleri, beyin iskemisi ve intraserebral kanama vakalarında mevcuttur.[1] Örneğin, iskemik felç geçiren kişilerin kabaca %31'inde, başlangıcından sonraki 30 gün içinde kötü huylu beyin ödemi mevcuttu.[9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f Leinonen, Ville; Vanninen, Ritva; Rauramaa, Tuomas (2018), Raised intracranial pressure and brain edema, Handbook of Clinical Neurology (İngilizce), 145, Elsevier, ss. 25-37, doi:10.1016/b978-0-12-802395-2.00004-3, ISBN 978-0-12-802395-2, PMID 28987174
- ^ a b c "Medical management of cerebral edema". Neurosurgical Focus. 22 (5): E12. 2007. doi:10.3171/foc.2007.22.5.13. PMID 17613230.
- ^ a b Lahner, D.; Fritsch, G. (Eylül 2017). "[Pathophysiology of intracranial injuries]". Der Unfallchirurg. 120 (9): 728-733. doi:10.1007/s00113-017-0388-0. ISSN 1433-044X. PMID 28812113.
- ^ Wijdicks, Eelco F. M. (27 Ekim 2016). "Hepatic Encephalopathy". The New England Journal of Medicine. 375 (17): 1660-1670. doi:10.1056/NEJMra1600561. ISSN 1533-4406. PMID 27783916.
- ^ Dehnert, Christoph; Bärtsch, Peter (2017). "[Acute Mountain Sickness and High-Altitude Cerebral Edema]". Therapeutische Umschau. 74 (10): 535-541. doi:10.1024/0040-5930/a000954. ISSN 0040-5930. PMID 29690831.
- ^ a b Adukauskiene, Dalia; Bivainyte, Asta; Radaviciūte, Edita (2007). "Cerebral edema and its treatment". Medicina. 43 (2): 170-176. doi:10.3390/medicina43020021. ISSN 1648-9144. PMID 17329953.
- ^ Jha, Ruchira M.; Kochanek, Patrick M. (7 Kasım 2018). "A Precision Medicine Approach to Cerebral Edema and Intracranial Hypertension after Severe Traumatic Brain Injury: Quo Vadis?". Current Neurology and Neuroscience Reports. 18 (12): 105. doi:10.1007/s11910-018-0912-9. ISSN 1534-6293. PMC 6589108 $2. PMID 30406315.
- ^ Thorén, Magnus; Azevedo, Elsa; Dawson, Jesse; Egido, Jose A.; Falcou, Anne; Ford, Gary A.; Holmin, Staffan; Mikulik, Robert; Ollikainen, Jyrki; Wahlgren, Nils; Ahmed (Eylül 2017). "Predictors for Cerebral Edema in Acute Ischemic Stroke Treated With Intravenous Thrombolysis" (PDF). Stroke. 48 (9): 2464-2471. doi:10.1161/STROKEAHA.117.018223. ISSN 1524-4628. PMID 28775140. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Eylül 2023.
- ^ Wu, Simiao; Yuan, Ruozhen; Wang, Yanan; Wei, Chenchen; Zhang, Shihong; Yang, Xiaoyan; Wu, Bo; Liu, Ming (Aralık 2018). "Early Prediction of Malignant Brain Edema After Ischemic Stroke". Stroke. 49 (12): 2918-2927. doi:10.1161/STROKEAHA.118.022001. ISSN 1524-4628. PMID 30571414.
