Belçika'daki Yahudilerin tarihi
Belçika'daki Yahudilerin tarihi 1. yüzyıla kadar uzanır. II. Dünya Savaşı'ndan önce 100.000'i bulan ülkedeki Yahudi nüfusu Holokost'tan sonra nüfusunun yarısından fazlasını kaybetti.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarih öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Belçika'nın bulunduğu topraklara ilk Yahudiler Romalılar zamanında 50-60 yılları arasında geldiler. Barbant Düklüğü'nde 1200'de Yahudilerin varlığı bilinmektedir. 1261'de Barbant Dükü III. Henry'nin emriyle Yahudiler ve tefeciler eyaletten kovuldu. Haçlılar döneminde yaşamın daha da zorlu bir hale geldiği Yahudi cemaatinde vaftiz edilmek istemeyenler öldürüldü. Bölgedeki bu ilk Yahudi cemaati Büyük Veba Salgını'yla hemen hemen yok oldu.
Sefaradlar
[değiştir | kaynağı değiştir]16. yüzyılda İspanya'dan kovulan Sefarad'ların çoğu Belçika ve Hollanda'ya yerleşti. 15. yüzyılın sonunda Marrano olarak bilinen gizli Yahudiler ise Anvers'e yerleşti.
Yakın tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]1713'ten sonra Avusturya hakimiyetindeki Belçika'da Yahudi toplumuna karşı daha serbest bir politika izlendi ve bazı Aşkenazlar buraya göç etti. Fransız ve Hollanda hakimiyeti altında ise Yahudilerin durumu daha da iyiye gitti.
Holokost
[değiştir | kaynağı değiştir]II. Dünya Savaşı'ndan hemen önce ülke 100.000 kişiyle en kalabalık Yahudi nüfusuna şahit oldu; Yahudilerin 55.000'i Anvers'te 35.000'i de Brüksel'de yaşıyordu. 20.000 civarında Yahudi de Almanya'dan gelen mültecilerdi. Belçika, Mayıs 1940 ile Eylül 1944 arası Nazi Almanyası tarafından işgal edildi ve antisemitik politikalar bu ülkede de uygulanmaya başlandı. Bu uygulamalar direniş gösteren bazı şehirlerde zorlukla uygulanabildi. Birçok Belçika Yahudisi başta Auschwitz olmak üzere toplama kamplarına gönderildi. Yahudi Savunma Komitesi millî direniş hareketiyle birlikte çalıştı; bu komite savaş sırasında Belçika'daki en geniş Yahudi savunma hareketiydi. 1942 - 1945 arası 25.000 Yahudi kayıplara karıştı. Belçika, toplama kampına giden trenin durdurulup tutukların kaçmasına fırsat tanıyan tek işgal altındaki ülkeydi.
Bugün
[değiştir | kaynağı değiştir]Bugün Belçika'da 42,000 civarında Yahudi bulunmaktadır. 20,000 kişilik nüfusuyla Anvers Yahudi cemaati Avrupa'nın en büyük Yahudi cemaatlerinden biri olup anadili Yidiş olan dünyadaki ender cemaatlerdendir. Anvers Yahudi çocuklarının %95'i Yahudi eğitimi almaktadır. Ülkede 5 Yahudi gazetesi, 30'u Anvers'te olmak üzere toplam 45 aktif sinagog bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Virtual Jewish History Tour - Belgium 26 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- visitbelgium.com/jewish, Jewish Belgium 24 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Judaism in Belgium
- Jewish Museum of Deportation and Resistance