BL Herculis değişeni

Vikipedi, özgür ansiklopedi
BL Herculis için Hipparcos verilerinden çizilen bir ışık eğrisi[1]

BL Herculis değişenleri, düşük aydınlatma gücü ve kütleli olan, sekiz günden daha kısa bir periyoda sahip tip II Sefelerin bir alt sınıfıdır.[2][3] Bu tür değişen yıldızlar, en kısa periyotlu yıldızlar için azalan yönde ve daha uzun periyotlu yıldızlar için artan yönde sıklıkla bir çıkıntı gösteren ışık eğrilerine sahip zonklayan yıldızlardır.[3] Diğer tip II Sefeler gibi bunlar da gökadanın halesinde ve küresel kümelerde bulunan çok yaşlı popülasyon II yıldızlarıdır.[4] BL Herculis değişenleri ayrıca diğer tip II Sefelerle karşılaştırıldığında W Virginis değişenlerinden daha kısa periyotlara sahip ve daha sönüktür. Zonklayan yıldızların parlaklıkları değiştikçe tayfsal sınıfları da değişir ve BL Herculis değişenleri normalde en parlak olduklarında A sınıfı, en sönük olduklarında ise F sınıfıdır.[5] Hertzsprung-Russell diyagramına yerleştirildiklerinde W Virginis ve RR Lyrae değişenleri arasında yer alırlar.[4]

Prototip yıldız BL Herculis'in büyüklüğü 1,3 günlük bir periyotta 9,7 ile 10,6 kadir aralığında değişir. Maksimum büyüklükleriyle birlikte en parlak BL Herculis değişenleri şunlardır:[5]

BL Herculis yıldızları çok geniş bir ışık eğrisi, sıcaklık ve aydınlatma gücü çeşitliliği gösterir ve AHB kısaltması yukarıdaki yatay kola atıfta bulunarak sınıfın üç alt bölümü tanımlanmıştır:[6][7][8]

  • XX Virginis yıldızları (AHB1), maksimuma doğru çok hızlı yükselir ve düşük metalliğe sahiptir
  • CW yıldızları (AHB2), W Virginis değişenleri, daha uzun periyotlar ve artan yönde çıkıntı
  • BL Herculis yıldızları (AHB3), daha kısa periyotlar ve azalan yönde çıkıntı

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Light Curve". Hipparcos ESA. ESA. 3 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2022. 
  2. ^ Wallerstein, George (2002). "The Cepheids of Population II and Related Stars". The Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 114 (797). ss. 689-699. Bibcode:2002PASP..114..689W. doi:10.1086/341698. 
  3. ^ a b Soszyński, I.; Udalski, A.; Szymański, M. K.; Kubiak, M.; Pietrzyński, G.; Wyrzykowski, Ł.; Szewczyk, O.; Ulaczyk, K.; Poleski, R. (2008). "The Optical Gravitational Lensing Experiment. The OGLE-III Catalog of Variable Stars. II.Type II Cepheids and Anomalous Cepheids in the Large Magellanic Cloud". Acta Astronomica. Cilt 58. s. 293. arXiv:0811.3636 $2. Bibcode:2008AcA....58..293S. 
  4. ^ a b "The Masses and Pulsations of BL Herculis Variables" (PDF). Information Bridge. US Department of Energy, Office of Scientific and Technical Information. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2013. 
  5. ^ a b "General Catalogue of Variable Stars". GCVS. Institute of Astronomy of Russian Academy of Sciences and Sternberg State Astronomical Institute. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2013. 
  6. ^ McNamara, D. H.; Pyne, M. D. (1994). "A Photometric Study of XX Virginis and V716 Ophiuchi". Publications of the Astronomical Society of the Pacific. Cilt 106. s. 472. Bibcode:1994PASP..106..472M. doi:10.1086/133402. 
  7. ^ Diethelm, R. (1983). "A photometric classification of pulsating variables with periods between one and three days". Astronomy and Astrophysics. Cilt 124. s. 108. Bibcode:1983A&A...124..108D. 
  8. ^ Diethelm, R. (1996). "Period changes of AHB1 variables". Astronomy and Astrophysics. Cilt 307. s. 803. Bibcode:1996A&A...307..803D. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]