Azot triiyodür

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Azot triiyodür
Adlandırmalar
Azot iyodür
Amonyak triiyodür
Touch Powder
Triiyot nitrür
Triiyot mononitrür
Tanımlayıcılar
3D model (JSmol)
ChemSpider
  • InChI=1S/I3N/c1-4(2)3 
    Key: FZIONDGWZAKCEX-UHFFFAOYSA-N 
  • InChI=1/I3N/c1-4(2)3
    Key: FZIONDGWZAKCEX-UHFFFAOYAL
  • IN(I)I
Özellikler
Kimyasal formül I3N
Molekül kütlesi 394,72 g mol−1
Görünüm koyu renkli kayı
Kaynama noktası −20 °C'de süblimleşir
Çözünürlük (su içinde) çözünmez
Çözünürlük çözücüler,[1] örn. dietil eter
Tehlikeler
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler aşırı patlayıcı ve kararsız
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 3: Kısa maruziyet ciddi geçici veya kalıcı hasara neden olabilir. Örnek: Klor gazıYanıcılık 0: Yanmaz. Örnek: SuKararsızlık 4:  Normal sıcaklık ve basınçta kolayca patlama veya patlayıcı çözünme yeteneğine sahiptir. Örnek: NitrogliserinÖzel tehlikeler (beyaz): kod yok
3
0
4
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Azot triiyodür, NI
3
formülüne sahip inorganik bir bileşiktir. Son derece hassas bir patlayıcıdır: küçük miktarlar, hafifçe dokunulduğunda yüksek sesli keskin bir patlamayla patlar ve mor bir iyot buharı bulutu açığa çıkarır; alfa radyasyonuyla bile patlatılabilir.

Patlayıcılık[değiştir | kaynağı değiştir]

15 gram Azot triiyodürün patlaması

NI3 ve NI3·NH3'ün kararsızlığı, nispeten küçük azot atomunun etrafında birbirine yakın duran üç büyük iyot atomunun neden olduğu büyük sterik gerilime atfedilebilir. Bu, bozunması için çok düşük bir aktivasyon enerjisi ile sonuçlanır; bu reaksiyon, azotun büyük stabilitesi nedeniyle daha da olumlu hâle gelir. Azot triiyodürün aşırı şok hassasiyeti nedeniyle pratik bir ticari değeri yoktur, bu da depolanmasını, taşınmasını ve kontrollü patlamalar için kullanılmasını imkansız hâle getirir.

Saf nitrogliserin güçlü ve aynı zamanda büyük ölçüde şoka duyarlı (bir tüy dokunuşuyla harekete geçebilen azot triiyodür kadar olmasa da) olmasına rağmen, nitrogliserinin şok hassasiyeti yalnızca flegmatörler nedeniyle azaldı ve daha da hassas hale geldi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ 4. Analytical techniques 6 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. acornusers.org
  2. ^ a b per analogiam, see NF3 names, IUPAC Red Book 2005, p. 314