Aspindza Muharebesi

Aspindza Muharebesi
	1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı
	; II. İrakli'nin hanedan arması
Tarih	20 Nisan 1770
Bölge	Aspindza, Gürcistan
Sonuç	Kesin Gürcü zaferi
Taraflar
Kartli-Kaheti Krallığı	Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
II. İrakli; David Orbéliani; Giorgi Batoniçvili	Gola Paşa (ölü)
Güçler
3.000	9.500
Kayıplar
tahminen 25 kişi	4.500+

Sayfanın 1 Ağustos 2016 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.

Aspindza Muharebesi, Gürcistan'da daha önceden Kartli ve Kaheti adlı iki krallığı birleştirip tek devlet haline getiren II. İrakli'nin Osmanlı İmparatorluğu'na karşı 20 Nisan 1770'te yaptığı^[3] ve kesin zafer kazandığı muharebedir.^[4] Bu savaş, Besiki adlı bir gürcü yazarın "Aspindza Muharebesi" olarak tercüme edilebilecek milliyetçi bir şiirine de ilham olmuştur.^[5]

Savaş Öncesi

II. İrakli Gürcistan'ın iki krallığını bir araya getirip Kartli-Kaheti adlı tek bir büyük krallık kurar. Bu krallık Gürcülerce günümüz Gürcistan'ının kuruluşunun sembolü olarak görülmektedir.

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı esnasında II. İrakli Osmanlı İmparatorluğu'na karşı topraklarını genişletmek için Rusya ile ittifak kurmak ister. Rusya Osmanlı'ya karşı kafkaslarda 2. bir cephe açmak için bu ittifakı kabul eder. Çariçe II. Katerina, Gottlieb Heinrich Totleben^[6] adlı generalini ve 1.200 kişilik bir keşif gücünü gürcü topraklarına gönderir.Gürcü kralı ve Totleben'in ordusu Osmanlı İmparatorluğu'na ikinci bir cephe açarlar. Mart 1770'de Rus ve Gürcü kuvvetleri Borjomi vadisine doğru ilerler; 14 Nisan'da Sadgueri kalesi kuşatılıp alınır. Ülkenin güneyindeki Atskhouri şehri kuşatılır ancak Gottlieb Totleben ile II. İrakli arasında bir anlaşmazlık çıkar. II. İrakli Osmanlı'nın Kafkasya'da ki topraklarının merkezi Ahıska'ya kadar ilerlemek ister ancak Totleben bunu reddeder ve Atskhouri'de kalır.^[7]

Muharebe

Osmanlı'nın Ahıska valisi kuşatma altındaki Atskhouri'ye yardım amaçlı 20.000 kişilik bir askeri birlik yollar, bu birlik Rus ve Gürcü orduları üzerinde korku yaratır ve Ruslar, Gürcüleri yüzüstü bırakıp 19 Nisan'da Gürcü topraklarını terk ederler. Gürcü kralı Atskhouri'den çekilir ve 1.500 kişilik Osmanlı öncü kuvvetini yanıltmak için çeşitli hamleler yapar. Bu hamlelerle Osmanlı'nın 18.000 kişilik askeri gücünü Kura Nehri'ne kadar çeker, burada Osmanlı bir köprü kurup başkent Tiflis üzerine yürümeyi ve Gürcü Krallığı'na darbe vurmayı planlamaktadır. 20 Nisan'da Osmanlı Ordusu köprüyü kurup nehri geçmeye başlamasından bir süre sonra Aghabab Eristavi ve Simon Moukhranbatoni adlı 2 subayın komutasındaki bir gürcü gücü köprüyü havaya uçurur ve orduyu ikiye böler. Köprüyü geçen Osmanlı Ordusu askerleri ise ne olduğunu bile anlayamadan sol kanatta kralın erkek kardeşi Giorgi Batoniçvili ve merkez kanatta II. İrakli, sağ kanatta ise gürcü general David Orbéliani komutasıdaki gürcü ordusunun saldırısına uğrarlar. Ordu kaçmaya başlar ve geride 4.000 ile 8.000 arası bir ölü ve yaralı bırakır. Ölenler arasında Osmanlı İmparatorluğu'na yardım için gelen Lezgilerin lideri Kohta-Beladi, pek çok Osmanlı subayı ve generali de vardır. Kurtulabilenler sadece Kura Nehri'ni yüzüp geçebilen askerlerdir.

Kaynakça

^ Donald Rayfield, Edge of Empires: A History of Georgia, (Reaktion Books Ltd., 2012), 243.
^ ^a ^b Alexander Mikaberidze, Historical Dictionary of Georgia, (Rowman & Littlefield, 2015), sf. 148-149.
^ Mesxia, Šotʻa (1968). An outline of Georgian history. Tbilisi University Press. s. 31. OCLC 292912.
^ Allen, William Edward David (1971). A history of the Georgian people: from the beginning down to the Russian conquest in the nineteenth century. Taylor & Francis. s. 207. ISBN 978-0-7100-6959-7.
^ Kveselava, M. (2002). Anthology of Georgian Poetry. The Minerva Group. s. 181. ISBN 978-0-89875-672-2.
^ Gottlieb Heinrich Totleben (1715-1773). Selon A. Manvelichvili Histoire de la Géorgie sf.328 note 4 :« Aventurier allemand originaire de Thuringe, d'où il avait été chassé pour crime de droit commun, accueilli à la cour de Russie il y occupa de hautes fonctions » . il sera remplacé par le général Soukhotine
^ A.Manvelichvili Histoire de la Géorgie sf.328 note 5 & p.329 note 7 : « Totleben devait laisser les Géorgiens combattre seuls et utiliser les forces russes à un coup d'État qui après l'enlèvement du roi Héraclius lui aurait livré le pays »

Ek Okumalar

Gogebashvili, Jacob (1937). "The Battle of Aspindza". Georgica (4–5): 293–305. OCLC 1586281.

Osmanlı muharebe veya savaşları ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Donald Rayfield, Edge of Empires: A History of Georgia, (Reaktion Books Ltd., 2012), 243.

[Mikaberidze148-149-2] Alexander Mikaberidze, Historical Dictionary of Georgia, (Rowman & Littlefield, 2015), sf. 148-149.

[3] Mesxia, Šotʻa (1968). An outline of Georgian history. Tbilisi University Press. s. 31. OCLC 292912.

[4] Allen, William Edward David (1971). A history of the Georgian people: from the beginning down to the Russian conquest in the nineteenth century. Taylor & Francis. s. 207. ISBN 978-0-7100-6959-7.

[5] Kveselava, M. (2002). Anthology of Georgian Poetry. The Minerva Group. s. 181. ISBN 978-0-89875-672-2.

[6] Gottlieb Heinrich Totleben (1715-1773). Selon A. Manvelichvili Histoire de la Géorgie sf.328 note 4 :« Aventurier allemand originaire de Thuringe, d'où il avait été chassé pour crime de droit commun, accueilli à la cour de Russie il y occupa de hautes fonctions » . il sera remplacé par le général Soukhotine

[7] A.Manvelichvili Histoire de la Géorgie sf.328 note 5 & p.329 note 7 : « Totleben devait laisser les Géorgiens combattre seuls et utiliser les forces russes à un coup d'État qui après l'enlèvement du roi Héraclius lui aurait livré le pays »

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]