Anuta
| Anuta (Anuda) | |
|---|---|
 | |
 | |
| Coğrafya | |
| Bölge | Büyük Okyanus |
| Koordinatlar | 11°36′39″G 169°51′01″D / 11.61083°G 169.85028°D |
| Takımadası | Solomon Adaları |
| Yüzölçümü | 0,37 km2 |
| Zirve | 65 |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
| Yerleşim yerleri |
|
| Demografi | |
| Etnik grup(lar) | Polinezyalı |
Anuta ya da Anuda (eskiden Cherry Adası), Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'na bağlı bir adadır. Ada, Polinezya'da kalıcı olarak yaşanılan en küçük adalardan biridir ve Temotu Bölgesi'nin güneydoğu kesiminde yer alan küçük bir volkanik adadır.[1] Melanezya'daki Polinezya dış topluluklarından biridir.
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Ada yaklaşık 500 km (310 mi) Nendö'nün doğu-güneydoğusunda. Etrafında mercan resifleri bulunan küçük bir volkanik adadır. Adanın en yüksek noktası 65 m (213 ft) deniz seviyesinin üstünde. Adanın çapı yalnızca 750 m (820 yd) civarındadır ve 0,4 kilometrekarelik bir alana sahiptir.
Ada, Solomon Takımadaları ile Tuvalu'nun ortasında yer almaktadır. Anuta'nın en yakın nüfuslu komşusu yaklaşık 112 kilometre güneybatıdaki Tikopia Adası'dır. Bir sonraki en yakın adalar, Melanezya ve Polinezya popülasyonlarının karışık olduğu Vanikolo, Utupua ve Resif Adaları ile 320 kilometreden fazla uzaklıktaki Duff Adaları'dır. Daha güneybatıda Yeni Hebridler yer alır.[2]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Anuta'dan ilk kez 1791'de bahsedildi ve siyasi ve coğrafî koşullar Anuta nüfusunun izolasyonuna yol açtı.[3]
Sözlü geleneklere göre Anuta'ya yaklaşık on beş nesil önce Tonga ve 'Uvea'dan gelen seyyahlar yerleşti. Göçün zaman çerçevesi kesin olarak tanımlanmamıştır ancak 10. yüzyıl ile 13. yüzyılın ortaları arasındaki bir zaman olduğu anlaşılmaktadır,[4] gezginlerin Anuta'ya varışları daha sonra gerçekleşmiş olabilir. Meydana geldiğine inanılan yerleşim düzeni, Polinezyalıların Tonga'dan ve orta ve güneydoğu Pasifik adalarındaki diğer adalardan yayıldıkları yönündedir. Avrupa ile temas öncesi dönemlerde, adalar arasında sık sık kano yolculukları yapılıyordu, çünkü Polinezya yön bulma becerilerinin, çift gövdeli yelkenli kanolar veya destek kanoları üzerinde bilinçli yolculuklara izin verdiği kabul ediliyor.[5] Gezginler Tuvalu adalarına taşındı ve Tuvalu, Melanezya ve Mikronezya'daki Polinezya dış topluluklarına göç için bir basamak sağladı.[6][7][8]
Tongalı yerleşimcilerden biri olan Pu Kaurave ilk şef oldu ve yerine oğlu Ruokimata geçti. Ruokimata bir varis bırakmadan öldüğünde, 'Uvea'dan gelenlerden biri olan Taroaki bir sonraki şef oldu.[9] Samoa ve Tonga'dan yeni gelenler, ilk yerleşimcilerden iki nesil sonra gerçekleşti.[9] Mevcut sosyal yapı, şef Tearakura, iki erkek kardeşi ve bir kayınbiraderinin adanın geri kalan erkek nüfusunu katletmesiyle altıncı nesilde kuruldu. Bu adamlar, Tearakura'nın iki kız kardeşiyle birlikte, adanın dört kainanga'sının, yani İngilizcede bazen 'klan' olarak tanımlanan büyük soy gruplarının kurucularıydı. Bir süre sonra Rotuma'dan başka bir grup geldi.[9]
Anglikan misyonerler 1916'da geldiler ve hızla tüm adayı dönüştürdüler.[9] 1990'larda Anuta'nın danışmanları, bunun kiliseye olan inanç eksikliğine işaret edeceğini öne sürerek adadaki batı ilaçlarını reddetti.[3] İdarî olarak Anuta, Temotu'nun Melanezya Piskoposluğu Anglikan Kilisesi'nin bir parçasıdır.
Ada, Aralık 2002'de Zoe Kasırgası'ndan etkilendi.[10]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Jared Diamond, Guns, Germs and Steel (Norton) 1997, p. 59.
- ^ "Anuta Island". Solomon Islands Historical Encyclopaedia 1893-1978. 15 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2018.
- ^ a b BBC (March 2008). "The island of Anuta". 18 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kennedy, Donald G. (1929). "Field Notes on the Culture of Vaitupu, Ellice Islands". Journal of the Polynesian Society. 38: 2-5. 15 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2024.
- ^ Bellwood, Peter (1987). The Polynesians – Prehistory of an Island People. Thames and Hudson. ss. 39-44.
- ^ Bellwood, Peter (1987). The Polynesians – Prehistory of an Island People. Thames and Hudson. ss. 29, 54. ISBN 0500274509.
- ^ Bayard, D.T. (1976). The Cultural Relationships of the Polynesian Outiers. Otago University, Studies in Prehistoric Anthropology, Vol. 9.
- ^ Kirch, P.V. (1984). "The Polynesian Outiers". Journal of Pacific History. 95 (4): 224-238. doi:10.1080/00223348408572496.
- ^ a b c d It took an delection to bring Anuta into the outside world 2 Şubat 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Pacific Islands Monthly, July 1973, p41
- ^ Malcolm Brown and Sarah Crichton (2 Ocak 2003). "Devastated islands languish as cyclone relief stuck in port". The Sydney Morning Herald. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2024.
